क्रिएटिनिन चाचणी आपल्या मूत्रपिंडांविषयी महत्त्वपूर्ण माहिती देते.
क्रिएटिनिन हे एक रासायनिक कचरा उत्पादन आहे जे आपल्या स्नायूंच्या चयापचय आणि मांस खाण्यामुळे अल्प प्रमाणात तयार केले जाते.
निरोगी मूत्रपिंड आपल्या रक्तातील क्रिएटिनिन आणि इतर कचरा उत्पादन फिल्टर करते. फिल्टर केलेले टाकावू पदार्थ आपले शरीर आपल्या मूत्रमार्गात सोडतात.
जर आपले मूत्रपिंड योग्यरित्या कार्य करत नसेल तर आपल्या रक्तातील क्रिएटिनिनची पातळी वाढू शकते. सीरम क्रिएटिनिन चाचणी आपल्या रक्तातील क्रिएटिनिनचे स्तर मोजते आणि मूत्रपिंड फिल्टर (ग्लोम्युलर फिल्टरेशन रेट) किती चांगल्या पद्धतीने काम करत आहे याचा अंदाज देते. क्रिएटिनिन मूत्र चाचणी आपल्या मूत्रमार्गात क्रिएटिनिन मोजू शकते.
ही चाचणी का केली जाते ?
सीरम क्रिएटिनिन चाचणी - जी आपल्या रक्तातील क्रिएटिनिनची पातळी मोजते - आपले मूत्रपिंड योग्यरित्या कार्य करत आहेत किंवा नाही हे दर्शवू शकते. आपल्याला क्रिएटिनिन चाचणी किती वेळा आवश्यक आहे हे वेगवेगळ्या परिस्थितीवर आणि मूत्रपिंडांचे नुकसान यावर अवलंबून असते. उदाहरणार्थ आपल्याला टाइप 1 किंवा टाइप 2 मधुमेह असल्यास,आपला डॉक्टर वर्षामध्ये किमान एकदा क्रिएटिनिन चाचणीची शिफारस करू शकतो.
आपल्याला मूत्रपिंड रोग असल्यास, आपल्या डॉक्टरांची स्थिती तपासण्यासाठी नियमित अंतरावर क्रिएटिनिन चाचणीची शिफारस केली जाऊ शकते.
जर तुमच्या आजारपणामुळे तुमच्या मूत्रपिंडांवर परिणाम होऊ शकतो - जसे की उच्च रक्तदाब किंवा मधुमेह - किंवा आपण आपल्या मूत्रपिंडांवर परिणाम करू शकणाऱ्या औषधे घेत असाल तर आपले डॉक्टर क्रिएटिनिन चाचणीची शिफारस करू शकतात.
आपण चाचणी करिता कसे तयार रहाल?
सीरम क्रिएटिनिन चाचणी ही एक सामान्य रक्त तपासणी आहे. चाचणीपूर्वी सामान्यतः कोणतीही तयारी नसते. आपले डॉक्टर आपल्याला विशिष्ट निर्देश देऊ शकतात.
आपण काय अपेक्षा करू शकता?
सीरम क्रिएटिनिन चाचणी दरम्यान, आपल्या हेल्थ केअर टीमचा एक सदस्य आपल्या हातातील शिरा मध्ये सुई घालून रक्ताचा नमुना घेईल . रक्त नमुना विश्लेषणासाठी प्रयोगशाळेकडे पाठविला जातो. आपण आपल्या नेहमीच्या क्रियाकलापांवर त्वरित परत येऊ शकता.
काही प्रकरणांमध्ये, आपले डॉक्टर आपल्या मूत्रमार्गात क्रिएटिनिनचे स्तर देखील मोजू शकतात. या चाचणीसाठी, क्रिएटिनिन क्लिअरन्स टेस्टचा भाग, आपले डॉक्टर आपल्याला एका विशेष कंटेनरमध्ये 24 तासांच्या मूत्र गोळा करण्यास सांगू शकतात आणि ते विश्लेषणासाठी देऊ शकतात. मूत्र क्रिएटिनिन चाचणी आपल्या डॉक्टरांना मूत्रपिंड अयशस्वी होण्याची किंवा पदवीची अधिक अचूकपणे तपासणी करण्यास मदत करते.
परिणाम
क्रिएटिनिन रक्त चाचणीचे परिणाम मिलिग्राम प्रति डिसीलिटर किंवा प्रति लीटर मायक्रोमोल्समध्ये मोजले जातात. रक्तातील क्रिएटिनिनची सामान्य श्रेणी 0.84 ते 1.21 मिलीग्राम प्रति डिसीलिटर (74.3 ते 107 मायक्रोमोल प्रति लिटर) असू शकते, तथापि हे एका लॅबपासून दुसऱ्या लॅब मध्ये, पुरुष व महिला यांच्या दरम्यान आणि वयानुसार बदलू शकते.
रक्तातील क्रिएटिनिनची संख्या मांसपेशींच्या प्रमाणात वाढत असल्याने महिलांपेक्षा पुरुषांमध्ये क्रिएटिनिनचे प्रमाण जास्त असते.
सामान्यतः उच्च सीरम क्रिएटिनिन पातळीचा अर्थ असा आहे की आपले मूत्रपिंड चांगले कार्य करीत नाहीत. आपण निर्जलित असल्यास, कमी रक्त पातळी, मोठ्या प्रमाणावर मांस खाल्याने किंवा विशिष्ट औषधे घेतल्याने, आपली क्रिएटिनिन पातळी तात्पुरती वाढू शकते. पूरक आहार म्हणून घेतलेल्या क्रिएटिनचा समान प्रभाव असू शकतो.
जर आपले सीरम क्रिएटिनिन पातळी सामान्यपेक्षा जास्त असेल तर आपले डॉक्टर दुसऱ्या रक्त किंवा मूत्र चाचणीच्या परिणामांची पुष्टी करू शकतात. मूत्रपिंडाच्या हानी ची चिंता असल्यास, नुकसान होण्यास योगदान देणारी कोणतीही परिस्थिती नियंत्रित करणे आवश्यक आहे. आपल्या रक्तदाबचे व्यवस्थापन करणे विशेषतः महत्वाचे आहे, ज्यास बऱ्याचदा औषधोपचार आवश्यक असते. आपण मूत्रपिंडाचे नुकसान कायमस्वरुपी पूर्ववत करू शकत नाही, परंतु योग्य उपचाराने आपण आणखी नुकसान टाळण्यास सक्षम असाल.