ल्युपस हे एक ऑटोइम्यून रोग आहे जे आपल्या शरीराच्या रोगप्रतिकार यंत्रणा आपल्या स्वत: च्या अवयवांवर हल्ला करते तेव्हा होते. ल्युपसमुळे अनेक संवेदनांवर परिणाम करू शकते - यात आपले सांधे, त्वचा, मूत्रपिंड, रक्त पेशी, मेंदू, हृदय आणि फुफ्फुसे यांचा समावेश होतो.
ल्युपसचे निदान करणे कठीण होऊ शकते कारण त्याचे चिन्हे आणि लक्षणे इतर अनेक आजारांसारखे असतात. लुपसचा सर्वात विशिष्ट चिन्ह - दोन्ही डोळ्यांत पसरलेल्या फुलपाखराच्या पंखांसारखे वन,पण प्रत्येक वेळी असे नसते.
काही लोक ल्युपस विकसित होण्याच्या प्रवृत्तीने जन्माला येतात, जे संक्रमण, काही औषधे किंवा सूर्यप्रकाशाद्वारे देखील उद्भवू शकते. ल्यूपससाठी कोणतेही उपचार नसले तरी उपचार लक्षणे नियंत्रित करण्यात मदत करू शकतात.
लक्षणे
- नाक आणि गालांवर लाल, फुलपाखरू-आकाराचा फॅश दाखविणे
- ल्यूपसचे कोणतेही दोन प्रकरण नक्कीच सारखेच आहेत. चिन्हे आणि लक्षणे अचानक येऊ शकतात किंवा हळूहळू विकसित होऊ शकतात, सौम्य किंवा गंभीर असू शकतात आणि कदाचित तात्पुरते किंवा कायमस्वरूपी असू शकतात. ल्यूपस सह बहुतेक लोकांना मृदु आजाराचे लक्षण असते. जेव्हा कधीकधी चिन्हे आणि लक्षणे आणखी वाईट होतात, तेव्हा एका वेळी पूर्णपणे सुधारतात किंवा अगदी अदृश्य होतात.
आपण अनुभवत असलेल्या लुपसचे चिन्हे आणि लक्षणे रोगावर कोणत्या बॉडी सिस्टमवर प्रभाव पडतात त्यावर अवलंबून असतात. सर्वात सामान्य चिन्हे आणि लक्षणेंमध्ये खालील समाविष्ट आहेत:
- ताप आणि सांधे दुखी
- सूज
- चेहर्यावर फुलपाखराच्या पंखांसारखे वन आणि लाल लाल डाग दिसणे तसेच नाकावर आणि पूर्ण शरीरावर दिसणे
- सूर्यप्रकाशात दिसणारी किंवा खराब होणारी जखम (प्रकाशसंश्लेषण)
- हातांची बोटे पांढरी आणि निळी पडतात कारण त्यांना असणारा तणाव आणि थंड वातावरण
- धाप लागणे
- छाती दुखणे
- डोळे दुखणे
- प्रश्न, गोंधळ आणि समृतीभ्रंश
कारणे
ल्युपस तेव्हा उद्भवतात जेव्हा आपल्या प्रतिरक्षा प्रणाली आपल्या शरीरात निरोगी ऊतकांवर हल्ला करते (ऑटोमिम्यून रोग). आपल्या आनुवांशिकतेच्या आणि वातावरणाच्या संयोगापासून ल्यूपसचे परिणाम दिसून येत आहेत.
असे दिसून येते की ल्यूपससाठी वारशाने मिळालेली पूर्वस्थिती असलेल्या लोकांना रोगाचा विकास होऊ शकतो जेव्हा ते लुपस वातावरणाच्या संपर्कात येतात. तथापि, बहुतेक प्रकरणांमध्ये ल्यूपसचे कारण अज्ञात आहे.काही संभाव्य ट्रिगरमध्ये हे समाविष्ट होते:
सूर्यप्रकाश: सूर्यप्रकाशाला एक्सपोजर केल्यास ल्यूपस त्वचेवर घाव येऊ शकतात किंवा संभाव्य लोकांमध्ये अंतर्गत प्रतिसाद येऊ शकतो.
संक्रमण: संसर्ग झाल्यास ल्यूपस सुरू होऊ शकते किंवा काही लोकांमध्ये विलंब होऊ शकतो.
औषधे:
ल्युपस विशिष्ट प्रकारचे रक्तदाब औषधोपचार, ज्वलनरोधी औषधे आणि एन्टीबायोटिक्स द्वारे ट्रिगर केले जाऊ शकते. लुपस असलेले लोक सामान्यत: औषधोपचारने चांगले होतात. औषध रोखल्यानंतरही लक्षणे सतत टिकू शकतात.
जोखिम घटक
आपल्यास धोका निर्माण करणारे घटक समाविष्ट आहेत:
आपले लिंग: महिलांमध्ये ल्यूपस अधिक सामान्य आहे.
लुपस सर्व वयोगटातील लोकांना प्रभावित करतो, हे सामान्यतः 15 आणि 45 वर्षे वयोगटातील लोकांना उदभवते. आफ्रिकन-अमेरिकन, हिस्पैनिक्स आणि आशियाई-अमेरिकेत लुपस अधिक सामान्य आहे.