Hellodox on Facebook Hellodox on Facebook Hellodox on linkedin Hellodox on whatsup Hellodox on Twitter
Health Tips
Diet and Nutrition :
Does the word Diet make you think of unpleasant weight-loss regimen? Forget it, Diet also refers to the food and drink a person consumes daily and the mental and physical circumstances connected to eating. Eating nutrition give you beautiful body not just outside but also inside.

मूग डाळ पचायला हलकी आणि आरोग्यदायी असल्याने आजारपणात मूगडाळीचे सूप, मूग डाळीचे वरण आणि भात फायदेशीर ठरते. मूग डाळीमुळे चेहरा उजळण्यास मदत होते. चेहर्‍यावरील डाग हटवण्यापासून ते अगदी डोळ्यांखालील काळी वर्तुळं कमी करण्यासाठी मूग डाळ फायदेशीर आहे.

मूग डाळीचे फायदे
अकाली सुरकुत्या -
मूगडाळीमध्ये व्हिटॅमिन आणि फॉस्फरस घटक मुबलक प्रमाणात असतात. यामुळे चेहर्‍यावरील सुरकुत्या कमी होत्या. तसेच नैसर्गिकरित्या चेहर्‍यावरील डाग कमी करण्यासाठी मूग फायदेशीर आहे.

केसांच्या आरोग्यासाठी -
मूगडाळीमध्ये कॉपर मुबलक प्रमाणात आढळतात. यामुळे केस मजबूत होण्यास मदत होते. मूगडाळीमुळे मेंदूमध्ये ऑक्सिजनचा पुरवठा सुरळीत होण्यास मदत होते. केसांना समूळ मजबुतपणा येण्यास मदत होते.


पोटाचा त्रास -
मूग पचायला हलका असल्याने अनेक समस्या कमी होण्यास मदत होते. त्यामधील फायबर घटक पचनक्रिया सुरळीत करण्यास मदत होते. पोटात गॅस जमा होण्याचं प्रमाण नियंत्रणात राहते.

लठ्ठपणा -
मूग भूकेवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करते. यामुळे वजन घटवण्याचा प्रयत्न करणार्‍यांनी मधल्या वेळेत लागणार्‍या भूकेवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी मूग खाणं फायदेशीर आहे. तसेच मूग खाल्ल्याने रक्तदाबाचा त्रासही आटोक्यात राहतो. यामुळे रक्तातील मॅग्नेशियमचा प्रमाण नियंत्रणात राहण्यास मदत होते.

महिलांच्या आरोग्यासाठी मासिकपाळी ही एक महत्त्वाची भूमिका पार पाडत असते. मासिपाळीचे दिवस त्रासदायक असले तरीही ती वयाच्या विशिष्ट टप्प्यावर महिलांसाठी फार आवश्यक असते. या काळात हार्मोन्सच्या पातळीमध्ये चढउतार होतात.

महिलांच्या शरीरातील हार्मोन्सच्या पातळीमध्ये बिघाड होण्यामागे आहारदेखील महत्त्वाची भूमिका पार पाडतो. एका अभ्यासानुसार, ज्या महिलांच्या आहारात कार्बोहायड्रेट्सचं प्रमाण अधिक असतं त्यांच्यामध्ये मासिकपाळी वेळेआधी येण्याची शक्यता अधिक असते.

संशोधकांचा दावा
युनिव्हर्सिटी ऑफ लीड्स या ब्रिटनमधील एका प्रयोगात 914 महिलांवर प्रयोग करण्यात आला होता. त्यानुसार ज्या महिलांच्या आहारात मासे, बींस यांचे सेवन अधिक असते त्यांच्यामध्ये मासिकपाळी उशिरा येते.


काही तज्ञांच्या माहितीनुसार, मासिकपाळी ही केवळ आहारावर अवलंबून नसते. आहारासोबतच इतर अनेक घटकांचा मासिकपाळीवर परिणाम होत असतो.

आहार आणि मासिकपाळी
स्टडी जर्नल ऑद एपिडिमीलॉजी अ‍ॅन्ड कम्युनिटी हेल्थमध्ये छापण्यात आलेल्या माहितीनुसार, महिलांना त्यांच्या आहाराबाबत अनेक प्रश्न विचारण्यात आले. त्यानुसार फळदार भाज्या अधिक खाणार्‍यांमध्ये मासिकपाळी उशिरा आल्याची दिसून येते. हा उशिर सुमारे एक ते दीड वर्षांचा असू शकतो. फळांमध्ये अ‍ॅन्टीऑक्सिडंट घटक असल्याने मासिकपाळीमध्ये उशीर होऊ शकतो.

कार्बोहायड्रेटयुक्त आहारामुळे मुलींमध्ये एक ते दीड वर्ष आधी मासिकपाळी सुरू होते.

संशोधकांनी दिलेल्या माहितीनुसार, आहारासोबतच महिलांचं वजन, प्रजनन क्षमता आणि एचआर्टी हार्मोन देखील मासिकपाळीवर प्रभावी ठरतात. अनुवंशिकतेचाही मासिकपाळीवर थेट परिणाम होतो.

हार्मोन्समध्ये चढउतार
माश्याच्या तेलामध्ये प्रामुख्याने ओमेगा 3 फॅटी अ‍ॅसिड आढळते. यामुळेही शरीरात अ‍ॅन्टिऑक्सिडंटचे प्रमाण वाढते.

शरीरात सेक्स हार्मोन्सही प्रभावित होतात. यामुळे एस्ट्रोजनची पातळी वाढते. त्यामुळे मासिकपाळी प्रभावित होते. ती वेळेआधी येण्याची शक्यता वाढते.

मासिकपाळी आणि आजाराचा धोका
संशोधकांच्या अभ्यासानुसार ज्या महिलांमध्ये मासिकपाळी वेळेच्या आधी सुरू होते अशांमध्ये हाडांचे विकार, हृद्यविकारांचा धोका बळावतो. तर मासिकपाळी उशिरा सुरू झालेल्यांमध्ये ब्रेस्ट कॅन्सर, गर्भाशयाच्या कॅन्सरची शक्यता अधिक बळावते.

बॉलिवूड अभिनेता शाहिद कपूरची पत्नी मीरा राजपूत दुसऱ्यांदा मातृत्वाच्या वाटेवर आहे. मीराची ही गुड न्यूज शाहिदने सोशल मीडियावरुन आपल्या चाहत्यांना दिली. तेव्हापासून मीरा राजपूत सतत चर्चेत आहे. ऑक्टोबरमध्ये ती तिच्या दुसऱ्या बाळाला जन्म देणार आहे. प्रेग्नेंसीदरम्यान मीरा बीटाचा चहा पित असल्याचे तिने सोशल मीडियावर शेअर केले होते. पण बीटाच्या चहाचा नेमका फायदा काय? आणि प्रेग्नेंसीमध्ये हा चहा पिणे का फायदेशीर ठरते? जाणून घेऊया...

# प्रेग्नेंसीच्या पहिल्या तीन महिन्यात बीटाच्या चहाचा आहारात समावेश करायला हवा. कारण त्यातील फॉलिक अॅसिड गर्भाच्या वाढीसाठी अतिशय फायदेशीर ठरतं. त्याचबरोबर रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास मदत करतं.

# बीटात भरपूर प्रमाणात आयर्न असतं. त्यामुळे शरीरातील रक्ताची कमतरता भरुन निघते. त्यामुळे प्रेग्नेंसीदरम्यान रक्ताची कमतरता जाणवल्यास ताबडतोब बीटाचे सेवन सुरु करा.


# बीटाच्या चहात व्हिटॉमिन सी असतं. यामुळे प्रसूती सहज होण्यास मदत होते. याशिवाय रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते.

# बीटात असलेल्या betaine मुळे पचनतंत्र सुधारते. त्याचबरोबर पोटातील अॅसिड (stomach acid)ची निर्मिती होण्यास मदत होते.

# त्वचेवर नैसर्गिक तजेला टिकून राहण्यास बीटाचा चहा अतिशय उपयुक्त ठरतो. कारण बीटामुळे रक्त शुद्ध होण्यास मदत होते. बीटात व्हिटॉमिन सी भरपूर प्रमाणात असल्याने त्वचा नितळ होते.

# बीटात नायट्रेड्स असल्याने रक्तदाब नियंत्रित राहतो. मेंदू, स्नायू आणि हृदयाला ऑक्सिजनचा उत्तम पुरवठा होतो.

नोट- बीटाच्या चहाचे कोणतेही दुष्परिणाम नाहीत. तरी देखील डॉक्टरांच्या सल्ल्याने याचा आहारात समावेश करावा.

आपल्या आहारावर आरोग्य अवलंबून असते. दिवसाची सुरूवात भरपेट नाश्ता, नाश्त्यापेक्षा कमी परंतू आवश्यक इतके दुपारचे जेवण आणि त्याहून कमी रात्रीचे जेवण असा आहार असावा हे डाएटचं गणित सांगितले जाते. मात्र आजकल धावपळीच्या झालेल्या आयुष्यात हे चक्र अगदी उलटं झालं आहे. अनेकांना सकाळी नाश्ता करायला वेळच नसतो, दुपारचं जेवण अत्यल्प आणि त्यानंतर रात्री आल्यानंतर पूर्ण जेवलं जातं. मात्र आपल्या लाईफस्टाईलचा आरोग्यावर गंभीर होतो हे आपण विसरतो.

जेवण्याच्या चूकीच्या सवयी आणि वेळा यामुळे वजन वाढतं. मग तुम्हीही वेट लॉसच्या मिशनवर असाल तर रात्रीच्या जेवणाच्या या चूका टाळा.

रात्रीच्या जेवणात 'या' चूका नकोच !

1) रात्री झोपण्यापूर्वी भरपूर जेवणं

रात्रीच्या जेवणात आणि झोपण्यामध्ये किमान 2 तासांचे अंतर असणं आवश्यक आहे. अन्न नीट पचलेले नसले तर यामधून अपचन, पित्त, गॅस, ब्लोटिंगचा त्रास होऊ शकतो. त्यामुळे रात्री 10 वाजता झोपणार असाल तर किमान संध्याकाळी 7.30 - 8
वाजेपर्यंत जेवण आवश्यक आहे.

2) अति खाणं

रात्रीच्या जेवणात फ्राईड राईस, बिरयाणी, छोले पराठे असे पचायला जड पदार्थांवर ताव मारणं आरोग्याला त्रासदायक ठरू शकते. आहरात सार्‍या पोषकघटकांचा तोल सांभाळणं गरजेचे आहे. त्यामुळे रात्री फार जड पदार्थ खाणं टाळा. रिफाईन्ड फूड्सचा पर्याय टाळा.

3) वेळेत रात्रीचं जेवण तयार न होणं

तुमचा रात्रीचा मेन्यू आधीच प्लॅन करणं आवश्यक आहे. अनेकजण रात्री जेवन बनवण्याचा कंटाळा करतात मग हॉटेलमधून ऑर्डर केलेले पदार्थ खाल्ल्यने वजन वाढते. आठवडाभर पुरेल इतक्या भाज्या फ्रीजमध्ये ठेवा म्हणजे आठवडाभर काय काय बनवू शकता ? याचं प्लॅनिंग करू शकता.

4) अल्कोहल आणि कॅफिनयुक्त पदार्थ टाळा

अल्कोहल, कॅफिनयुक्त पदार्थांमुळे झोपेचं चक्र बिघडू शकते. साखर आणि कॅफिनयुक्त पदार्थांमुळे झोप कमी होते. परिणामी मधुमेह, लठ्ठपणा वाढतो.

आजकाल अनेक रेस्ट्रॉरंट्समध्ये खास 'तंदूर कॉर्नर' असतात. आजकाल ओव्हनमध्येही 'चारकोल इफेक्ट' दिला जातो. मात्र अशाप्रकारे कोळश्यावर बनवलेले जेवण चविष्ट लागत असले तरीही आरोग्याला मारक आहे. नुकत्याच प्रकाशित करण्यात आलेल्या एका अहावालात हा सल्ला देण्यात आला आहे.

पारंपारिक इंधन

पूर्वीच्या काळी लाकूड आणि कोळश्याचा वापर करून चुल्ही पेटवल्या जात असे. मात्र यामुळे आरोग्याला अनेकप्रकारचे धोके आहेत. श्वसनविकारासोबत हृद्यविकाराचाही धोका असल्याचं सांगण्यात आलं आहे. त्यामुळे तंदूरी खाण्याचा सतत मोह होत असल्यास त्यावर नियंत्रण ठेवणं गरजेचे आहे.

काय आहे संशोधकांचा दावा ?

ब्रिटनमधील ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटीच्या डेरिक बेनेट यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, कोळसा, लाकडाची चूल वापरणार्‍यांनी लवकरात लवकर गॅस किंवा वीजेच्या शेगडीचा वापर करायला सुरूवात करावी. लाकूड किंवा कोळसा जाळल्याने वायु प्रदूषण होते. सोबतच हृद्याचे विकार बळावण्याची शक्यता अधिक आहे. परिणामी हद्यविकाराने अकाली मृत्यूचे प्रमाण अधिक आहे.


ह्रद्यविकाराचा वाढता धोका

चीनमध्ये 2004-2008 या काळात 10 भागात 30 ते 79 वयोगटातील 3,41,730 लोकांवर प्रयोग करण्यात आला आहे. त्यांना जेवण बनवण्यासाठी कशाचा वापर करत असल्याचे विचारण्यात आले. त्यानंतर मिळालेल्या उत्तरांनुसार जेवण बनवण्यासाठी लाकूड, कोळसा अशा घटकांचा वापर करण्यांमध्ये हृद्यविकार अधिक प्रमाणात जडल्यचे निदर्शनास आलं आहे. हार्ट अटॅक येण्यापूर्वीचे '5' धोकादायक संकेत ...

Dr. Vijay Shirke
Dr. Vijay Shirke
MS/MD - Ayurveda, Ayurveda Family Physician, 17 yrs, Pune
Dr. Amit Patil
Dr. Amit Patil
MD - Allopathy, Gynaecological Endoscopy Specialist Gynaecologist, 11 yrs, Pune
Dr. Piyush  Jain
Dr. Piyush Jain
MS - Allopathy, Ophthalmologist Pediatric Ophthalmologist, 5 yrs, Pune
Dr. Divya Prakash
Dr. Divya Prakash
MDS, Dentist Implantologist, 6 yrs, Pune
Dr. Yogesh Chavan
Dr. Yogesh Chavan
MS/MD - Ayurveda, Ayurveda Headache Specialist, 12 yrs, Nashik
Hellodox
x