कांदा आणि लसणाचे वेगवेगळे आरोग्यदायी फायदे तुम्हाला माहीत असतील. वेगवेगळ्या पदार्थांची चव वाढवण्यासोबतच कांदा आणि लसूण वेगवेगळ्या गंभीर आजारांपासून बचाव करण्यासाठीही फायदेशीर ठरतात. आता कांदा आणि लसणाचा आणखी एक मोठा फायदा समोर आला आहे. जर तुम्ही डाएटमध्ये पालीचा कांदा, कांदा आणि लसणाचा समावेश रत असाल तर तुमच्यात कोलोरेक्टल कॅन्सर (colorectal cancer) म्हणजेच मलाशयाचा कर्करोग विकसित होण्याचा धोका कमी राहतो.

नुकत्याच करण्यात आलेल्या एका रिसर्चमध्ये हा दावा करण्यात आला आहे. कोलोरेक्टल कर्करोग हा मलाशय आणि गुदद्वाराचा कर्करोग आहे. मलाशय आणि गुदद्वार हे मोठ्या आतड्यांचा भाग आहेत. जो पचन तंत्राचा सर्वात खालचा भाग असतो. ज्या वेगवेगळ्या कॅन्सरमुळे लोकांचा मृत्यू होतो, त्यात महिला आणि पुरूषांच्या प्रकरणात कर्करोगाचं हे क्रमश: दुसरं आणि तिसरं सर्वात मोठं रूप आहे.

एशिया पॅसिफिक जर्नल ऑफ क्लिनिकल ऑन्कोलॉजीमध्ये प्रकाशित रिसर्चमध्ये आढळले की, कांदा, लसूण आणि कांद्याची पाल खाल्ल्याने वयस्कांमध्ये कोलरेक्टल कर्करोगाचा धोका ७९ टक्के कमी होतो. चायना मेडिकल यूनिव्हर्सिटीच्या फर्स्ट हॉस्पिटलचे झी ली म्हणाले की, आमच्या रिसर्चमधून जे निष्कर्ष समोर आले आहेत, त्यानुसार हे सांगणं चांगलं होईल की, काळजी घेण्यासाठी कांदा आणि लसूण असलेल्या भाज्या खाणे जास्त फायदेशीर आहे.

ते म्हणाले की, या रिसर्चचे निष्कर्ष यावरही प्रकाश टाकतात की, जीवनशैलीमध्ये परिवर्तन करून कशाप्रकारे सुरूवातीलाच कोलोरेक्टल कर्करोगाला रोखलं जाऊ शकतं. या रिसर्चमध्ये ८३३ निरोगी आणि कोलोरेक्टल कर्करोगाने पीडित ८३३ रुग्णांना सहभागी करून घेण्यात आले होते. त्यांच्यावर परिक्षण करून हा निष्कर्ष काढला गेला की, कांदा, लसूण आणि पालीचा कांदा खाल्ल्याने मलाशयाच्या कर्करोगापासून बचाव केला जाऊ शकतो.

अन्न नलिकेचा कॅन्सर म्हणजेच कर्करोग हा एसोफॅगल कॅन्सर म्हणूनही ओळखला जातो. अन्न नलिकेमध्ये इन्फेक्शन जर सतत होत असेल हा कॅन्सर होण्याचा धोका अधिक वाढतो. एसोफॅगल कॅन्सर किंवा अन्न नलिकेचा कॅन्सर जास्तकरून पुरुषांना होतो. सामान्य भाषेत या कॅन्सरला घशाचा कॅन्सरही म्हणतात. पण हा कॅन्सर घशाच्या कॅन्सरपेक्षा फार वेगळा असतो. अन्न नलिकेचा कॅन्सर हा जास्त आशिया आणि आफ्रिका देशांमध्ये जास्त आढळतो.

किती प्रकारचा असतो अन्न नलिकेचा कॅन्सर

अन्न नलिकेला होणारा कॅन्सर हा पेशींमध्ये असतो, त्यामुळे याला त्याला पेशीच्या आधारावर नाव दिलं जातं. एडेनोकारिसीनोमा एसोफॅगस याचा सर्वात मुख्य प्रकार आहे. खाण्याच्या नलिकेत होणारा कॅन्सर हा जास्तकरून एसोपॅगसच्या खालच्या बाजूला असतो. स्क्वॅमस सेल कार्सिनोमा, हा अन्न नलिकेच्या कॅन्सरचा दुसरा सर्वात मोठा प्रकार आहे. हा कॅन्सरला अन्न नलिकेमधील पसरलेल्या आणि सुक्ष्म पेशींमध्ये होतो.

लक्षणे

अन्न नलिकेचा कॅन्सर हा ज्यांना नेहमी नेहमी घशामध्ये इन्फेक्शन होतं, त्यांना होण्याचा धोका अधिक असतो.

गिळण्यात नेहमी त्रास होत असेल कॅन्सर होण्याची शक्यता असते.

छातीमध्ये वेदना किंवा जळजळ होणे हे अन्न नलिकेच्या कॅन्सरचं लक्षण आहे.

सतत खोकल्याची समस्या होणे किंवा घशातून आवाज येणे सुद्धा अन्न नलिकेचा कॅन्सर होण्याचं लक्षण आहे.

कुणाला होऊ शकतो हा कॅन्सर?

नेहमी अल्कोहोलचं सेवन केल्याने अन्न नलिकेचा कॅन्सर होण्याचं मुख्य कारण होऊ शकतं. अॅसिड रिफ्लक्सची समस्या असेल तर हा कॅन्सर होऊ शकतो. फार जास्त गरम पाणी किंवा तरल पदार्थ प्यायल्याने सुद्धा अन्न नलिकेचा कॅन्सर होण्याचा धोका असतो. धुम्रपान केल्यानेही अन्न नलिकेचा कॅन्सर होऊ शकतो.

कसा कराल बचाव?

अन्न नलिकेच्या कॅन्सरपासून बचाव करायचा असेल तर धुम्रपान बंद करायला हवं. अल्कोहोलचं सेवनही कमी करायला हवं. फार जास्त प्रमाणात अल्कोहोल सेवन करू नये. तसेच हेल्दी लाइफस्टाइलचा अंगीकार करा. आहारात हेल्दी पदार्थांचा समावेश करा. दिवसातून कमीत कमी दोन फळं खावीत.

जर तुमचं वजन जास्त असेल तर याचा अर्थ केवळ तुम्ही जाड आहात, असा होत नाही. जास्त वजनासोबत जास्त आजार आणि वेगवेगळ्या समस्या सोबत येतात. जसजशा तुमच्या शरीरात फॅट सेल्स वाढत जातात, तसतशी तुमची श्वास घेण्याची क्षमता कमी होते. मेटाबॉलिज्म स्तर बदलू लागतो, इंन्सुलिन वेगाने वाढू लागतो, हार्मोन्सचं नियंत्रण बिघडतं आणि या सर्व कारणांमुळे तुमचा कॅन्सरचा म्हणजेच कर्करोगाचा धोका दुप्पट वाढतो.

जाडेपणाशी संबंधित कॅन्सरचा धोका ४० टक्के

शरीरात होणाऱ्या वेगवेगळ्या आजारांचा खासकरून कॅन्सरचा जाडेपणाशी काय संबंध आहे, हे जाणून घेण्यासाठी एका हेल्थ बोर्डाने अभ्यास केला. ज्याचे निष्कर्ष सांगतात की, जाडेपणाशी संबंधित कॅन्सरचा धोका अलिकडच्या वर्षांमध्ये साधारण ४० टक्के वाढला आहे. इतकेच नाही तर तुम्ही जर जाडेपणाने ग्रस्त असाल, तुमचं वजन जास्त असेल तर तुम्हाला एक नाही तर तब्बल १३ प्रकारचा कॅन्सर होण्याचा धोका अनेक टक्क्यांनी वाढतो.

६० हजार लोकांच्या तपासणीत १३ प्रकारचा कॅन्सर

यूएस सेंटर फॉर डिजीज कंट्रोल अॅन्ड प्रिव्हेंशनच्या एका अभ्यासानुसार, कॅन्सरने पीडित ज्या ६० हजार लोकांची तपासणी करण्यात आली त्यांच्यात जाडेपणा आणि वजनाशी संबंधित समस्या एका समान धाग्यामुळे आढळल्या. या अभ्यासादरम्यान ज्या रुग्णांची तपासणी करण्यात आली त्यांच्यात १३ वेगवेगळ्या प्रकारचे कॅन्सर आढळून आलेत. ज्यात ब्रेन कॅन्सर, ब्रेस्ट कॅन्सर, थायरॉइड कॅन्सर, गॉल ब्लाडर कॅन्सर, पोटाचा कॅन्सर, लिव्हर कॅन्सर, पॅनक्रियाज कॅन्सर, कोलोन कॅन्सर, यूट्र्स कॅन्सर, ओवरीज कॅन्सर यांचा समावेश होता. जाडेपणासोबतच धुम्रपानही कॅन्सर होण्याचं एक मुख्य कारण आहे.

जगाची मोठी लोकसंख्या जाडेपणाची शिकार

यात जराही शंका नाहीये की, जाडेपणा लाइफस्टाइलशी निगडीत एक आजार आहे ज्यामुळे शरीर वेगवेगळ्या आजारांनी वेढलं जातं आणि ज्यात कॅन्सरसारख्या जीवघेण्या आजाराचाही समावेश आहे. या अभ्यासात असे दिसून आले की, जगातले दोन तृतियांश लोक जाडेपणाच्या समस्येने ग्रस्त आहेत आणि यात वयस्कांसोबतच लहान मुलांचाही समावेश आहे. म्हणजेच काय तर जाडेपणाचा धोका दिवसेंदिवस वाढत आहे.

वजन कमी केल्याने कॅन्सर होणार नाही?

कॅन्सर हा केवळ जाडेपणामुळेच होतो असे नाही. याला इतरही अनेक कारणे असतात. यात वातावरण हा एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे. त्यासोबतच तंबाखूचं सेवन आणि केमिकली प्रोसेस्ड फूड प्रॉडक्टचं सेवन यामुळेही कॅन्सरचा धोका अनेक पटीने वाढतो. पण जाडेपणा लाइफस्टाइलशी निगडीत एक मोठी समस्या आहे. यामुळेही कॅन्सर होण्याचा धोका अधिक वाढतो. त्यामुळे तुम्ही केवळ चांगले आणि दिसावे म्हणून वजन कमी करणेच महत्त्वाचे नाही तर वेगवेगळ्या आजारांना दूर ठेवण्यासाठीही वजन कमी करणे गरजेचे आहे.

जाडेपणाची कारणे

जाडेपणा कमी करण्यासाठी कधी कुणी डाएट करतं, कधी कुणी केवळ फळं खातं, कुणी जिम लावतं तर कुणी धावायला जातं. असे वेगवेगळे उपाय अलिकडे प्रत्येक दुसरा किंवा तिसरा व्यक्ती करताना दिसतो. इतकी ही स्थूल होण्याची समस्या गंभीर झाली आहे. याला कारणेही तितकीच वेगवेगळी आहेत. जंक फूड, जेवणाच्या अनियमीत वेळा, प्रमाणापेक्षा जास्त खाणे, शारीरिक हालचाली कमी होणे, व्यायाम न करणे, एकाच जागी बसून काम करणे अशी कितीतरी कारणे सांगता येतील.

सकाळचा नाश्ता म्हटलं की, जास्तीत जास्त लोक नाश्त्यात ब्रेड खाणं पसंत करतात. ब्रेड-बटर किंवा टोस्ट आणि चहा कितीतरी लोकांचा आवडता नाश्ता असतो. पण अनेकदा नाश्ता तयार करताना टोस्टरमध्ये ठेवलेलं ब्रेड लक्ष न दिल्याने करपतं. अनेकदा लोक ऑफिसला जाण्याच्या घाईत याकडे दुर्लक्ष करतात आणि वेळेवर दुसरा पर्याय नसल्याने करपलेली ब्रेड खातात. पण ही करपलेली ब्रेड खाल्ल्याने कॅन्सरसारखा गंभीर आणि जीवघेणा आजाराचा धोका असतो.

कॅन्सरचा धोका

एका रिपोर्टनुसार ज्या पदार्थांमध्ये स्टार्चचं प्रमाण अधिक असतं, ते जर उच्च तापमानावर भाजले की, त्यांच्यात एक्रिलामाइड नावाचं केमिकल रिलीज होतं. हे तेच केमिकल आहे जे ज्याने आपल्या शरीराला कॅन्सरसारख्या आजाराचा धोका असतो.

स्टार्ट असलेल्या पदार्थांमध्ये अमीनो अॅसिड

एका डच रिसर्चनुसार, बटाटे आणि ब्रेड यांसारख्या स्टार्चयुक्त पदार्थांमध्ये अमीनो अॅसिड असतं. याला एस्पेरेगिन म्हटलं जातं. अशात जेव्हा स्टार्च असलेल्या पदार्थांना हाय टेम्प्रेचरवर गरम केलं जातं तेव्हा त्यातील एस्पेरेगिनसोबत मिळून एक्रिलामाइड केमिकल रिलीज होतं. त्यामुळे या पदार्थांचं सेवन धोकादायक ठरु शकतं.

अंतर्गत नुकसान

या प्रकारचे पदार्थ खाल्ल्यावर हे केमिकल्स डीएनएमध्ये प्रवेश करतात, जे पेशींना बदलवून टाकतं. याने कॅन्सरचा धोका वाढतो. तज्ज्ञांनुसार, एक्रिलामाइड शरीरात एक न्यूरोटॉक्सिनच्या रुपात कार्य करतं. न्यूरोटॉक्सिन एकप्रकारचं विष आहे, जे शरीराच्या आतील अंगांचं आणि प्रक्रियांचं नुकसान करतं.

कमी वेळ भाजा

वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन म्हणजेच WHO नुसार, एक्रिलामाइडच्या हानिकारक प्रभावांची चर्चा अजून अर्धवट आहे. पण ऑर्गनायझेशनचं म्हणणं आहे की, कॅन्सरच्या धोक्यापासून बचाव करण्यासाठी स्टार्चयुक्त खाद्य पदार्थांना कमी वेळेसाठी भाजा किंवा शिजवा. सोबतच कोणतेही पदार्थ जास्त वेळ हाय टेम्प्रेचरवर भाजू नका.

काय आहे उपाय?

बटाटे आणि ब्रेड यांसारख्या पदार्थांचं सेवन कमी करायला हवं. जर असं शक्य नसेल तर दुसरा पर्याय म्हणजे एक्रिलामाइडचा धोका कमी करण्यासाठी हे पदार्थ कमी शिजवा किंवा भाजा.

असाही एक रिपोर्ट

सँडविच ब्रेड, पाव, बन, पिझ्झा ब्रेड, बर्गर ब्रेड अशा सर्व घटकांमध्ये कॅन्सरजन्य केमिकल असल्याचा दावा सीएसईने आपल्या अहवालात केला आहे. त्यासाठी संस्थेच्या प्रदूषण मापन प्रयोगशाळेने दिल्लीतील विविध बेकरी व फास्ट फूट आऊटलेटमधील अनेक पॅकबंद पाव उत्पादनांची तपासणी केली असता त्यापैकी ७५ टक्के चाचण्या पॉझिटिव्ह आल्या आहेत. जे नमुने तपासण्यात आले त्यामध्ये ८४ टक्के नमुन्यात पोटॅशियम ब्रोमेट व आयोडेट ही रसायने सापडली आहेत. पोटॅशियम ब्रोमेट तसेच पोटॅशियम लोडेट हे दोन्ही केमिकल कॅन्सरजन्य आहेत. या दोन्ही केमिकल्सचा वापर पीठ फुगवण्यासाठी केला जातो. पीठ फुगवल्यानंतर त्यात हे केमिकल उरत नाही असा दावा केला जात होता. पण तपासणी करण्यात आलेल्या उत्पादनांमध्ये त्यांचे घातक प्रमाण आढळल्याचा दावा संस्थेने केला आहे.

कॅन्सर हा एक दुर्धर आजार आहे. कॅन्सर या आजाराचं नाव ऐकूकनच अनेकांना त्याबद्दल भीती वाटते. आजकालच्या व्यस्त जीवनशैलीमुळे कोणलाही आणि कोणत्याही टप्प्यावर कॅन्सरचं निदान होतं. कॅन्सरचे उपचारही वेदनादायी असल्याने वेळीच निदान न झाल्याने भारतामध्ये 10 लाख रूग्णांचा मृत्यू झाला आहे.

प्रगत विज्ञान आणि औषधोपचारांमुळे कॅन्सरचे उपचार आता आवाक्यात येत आहेत. मात्र लवकरच कॅन्सरमुळे जीव गमवावा लागणार नाही. छत्तीसगडच्या एका संशोधनामध्ये कॅन्सरवर प्रभावी उपचारपद्धती समोर आली आहे.

कॅन्सरशी सामना करणं होणार सुकर
रायपूरच्या ममता त्रिपाठीने कॅन्सरवर नवं औषध शोधून काढलं आहे. ममताच्या दाव्यानुसार, या औषधामुळे 70 ते 80 % कॅन्सर सेल्सचा नाश करणं शक्य होणार आहे. ममताने दिलेल्या माहितीनुसार, तिच्या औषधाची सुरूवातीला लॅब टेस्ट करण्यात आली. ही टेस्ट यशस्वी ठरली. आता हे औषध उंदरांवर टेस्ट केले जाईल. उंदरांवर केलेल्या प्रयोगावर सकारात्मक प्रतिसाद मिळाल्यास भविष्यात मनुष्यावरही हे औषध वापरण्यात येणार आहे.

ममता त्रिपाठीला या औषधाचा शोध लावण्यासाठी सुमारे 4-5 वर्षांचा कालावधी लागला आहे. ममताच्या प्रयत्नांना यश मिळाल्यास अनेकांसाठी ही मोठी दिलासादायक गोष्ट ठरणार आहे. कारण कॅन्सर हा अनेकदा अंतिम टप्प्यात पोहचल्यानंतर निर्दशनास येतो. त्यामुळे कॅन्सरवर मात करण्यासाठी मानसिक आणि शारीरिकरित्या सक्षम राहून उपचारांचा सामना करण्यासाठी धैर्य लागतं.