Health Tips
Stay healthy by reading wellness advice from our top specialists.

जेव्हा आम्ही एका प्रकाश संध्याकाळी स्नॅकबद्दल विचार करतो, तेव्हा आम्ही सहसा तळलेले चिप्स किंवा कुकर्मेचे पॅकेट विचार करतो. तथापि, हे आरोग्यपूर्ण काहीतरी विचार करण्याची वेळ आहे, कारण आपण सर्व आपल्या आजूबाजूच्या ह्या स्नॅक्सच्या वाईट प्रभावांविषयी आधीच जागरूक आहोत. इथेच फॉक्स नटसारख्या स्नॅक्स लोकप्रिय होत आहेत. आशियाई देशांच्या पाणथळ झाडांपासून बनविल्या जातात, त्यांना 'फूल मॅखाना' (त्यांच्या फुलांच्या आकृत्यामुळे) आणि कमल बियाणे म्हणून ओळखले जाते.

ते एक उत्तम नाश्ता आणि एकापेक्षा जास्त फायदे आहेत या आश्चर्यकारक, आर्थिक, स्वादिष्ट, आणि निरोगी डिश बद्दल जाणून घेण्यासाठी वाचा.

1.ते कॅलरीज, चरबी आणि सोडियममध्ये कमी आहेत. म्हणूनच ते भोजन-स्नॅक्समध्ये परिपूर्ण आहेत. ते देखील आपल्याला पूर्ण वाटतात, जेणेकरून दात खाण्याकरिता आणखी लालसा कमी होईल

2.त्यांचे कमी सोडियम आणि उच्च पोटॅशियम आणि मॅग्नेशिअम सामग्री त्यांना उच्च रक्तदाब असलेल्या लोकांना उपयुक्त बनवते

3.उच्च कॅल्शियम सामग्री हाड आणि दात आरोग्यासाठी चांगले आहे
त्यांच्या साखरेची सामग्री कमी असते आणि त्यामुळे मधुमेही रुग्णांसाठी अत्यंत उपयुक्त असतात, ज्यांच्याकडे लहान अंतराने खाण्याची इच्छा असते

4.कोक काजू खालच्या जागी असतात आणि किडनीच्या आजारांकरिता उपयुक्त असतात

5.वजन कमी करणारे लोक माखानाचे प्रयत्न करतात, कारण ते कॅलरीजमध्ये फार कमी असतात परंतु ते पोट भरून काढू शकतात. ह्यामुळे उपासमार व कर्कवानी पदार्थांचे सेवन वाढण्यास मदत होते
हे फायबर समृद्ध आहे आणि म्हणून ते वजन कमी होणे आणि कब्ज यासारख्या पचनक्रियेसाठी वापरले जाऊ शकते

6.फॉक्स नट एन्टिऑक्सिडंटस्मध्ये समृध्द असतात आणि त्यामुळे शरीरात जुना होणे आणि तीव्र स्वरुपाचा दाह आणि तणाव यांत संघर्ष करणे उपयुक्त ठरते

7.पुरुष आणि स्त्रिया दोन्हीमध्ये, माखणा प्रजनन दर सुधारित झाली असे मानले जाते. मखानाचा उपयोग होतो तेव्हा शुक्राणुंची गुणवत्ता आणि प्रमाण सुधारते असे मानले जाते

8.त्याच्या अनेक फायदे, विशेषत: कॅल्शियम आणि लोहामुळे, गर्भवती महिलांना माखाण दिले जाते. गर्भवती माता मध्ये हायपरटेन्शन आणि मधुमेह टाळता येते

9.फॉक्स नट्सना निद्रानाश मुक्त करण्यात मदत होते असे मानले जाते
जर कॉफीमध्ये व्यसन तुमची समस्या असेल तर व्यसनमुक्त व्हाल यासाठी काही कोळशात काजू वापरा
वापराच्या पद्धती:

#बियाणे चवदार असतात आणि त्यामुळे मीठ किंवा मीठ असे असते, तर ते चव वर घेऊन जातात

#थोडा तूप घालून किंचीत तूप लावून घ्यावा. मीठ शिंपडणे, आणि एक चांगला नाश्ता जाणे चांगले आहे

#एखाद्याच्या आवडीनुसार दालचिनी किंवा oregano सारखे इतर मसाले जोडले जाऊ शकतात

#मिठाच्या पदार्थांमध्ये खहर आणि इतर डेझर्टमध्येही ते वापरले जाऊ शकते

जर तुम्ही सुपर नाश्त शोधत असाल जे अत्यंत निरोगी, किफायतशीर आणि आपल्या आरोग्याकडे फारच घातक असू शकतात, तर फॉक्स नट्सची एक वाटी गोळा करा. आपण कोणत्याही विशिष्ट समस्येविषयी चर्चा करू इच्छित असल्यास, आपण डायटीशियन / पोषणतज्ञापर्यंत सल्ला घेऊ शकता.

घर आणि जॉब यात व्यस्त महिला स्वत:ची तारांबळ करून घेतात. स्वत:च्या आहाराकडे दुर्लक्ष करतात ज्याने पोषक तत्त्वांची कमी होऊन रोग प्रतिकारक क्षमता कमी होते आणि अनेक प्रकाराच्या आजारांना समोरा जावं लागतं. अनेक स्त्रिया वजन वाढू नये म्हणून कमी आहार घेतात परंतू याने पचन संबंधी समस्या उद्भवतात ज्यात गॅसची समस्या, बद्धकोष्ठता आणि अॅसिडिटी सामील आहे.

असा असावा डाइट प्लान

ब्रेकफास्ट

सकाळचा नाश्ता कधीही टाळू नये कारण दिवसभर काम करण्यासाठी लागणार्‍या ऊर्जेसाठी हे अत्यंत आवश्यक आहे. ब्रेकफास्टमध्ये आपण दूध, सांजा, कॉर्नफ्लॅक्स, सँडविच इत्यादी घेऊ शकता. किंवा फ्रूट चाट ही चांगला पर्याय आहे. यात सफरचंद, पपई, डाळिंब सामील करता येऊ शकतं. ड्राय फ्रूट्ससोबत एक ग्लास दूधही योग्य ठरेल.

लंच

दुपारच्या जेवणात वरण, भाजी, चपाती आणि कोशिंबीर सामील करावे. गरमीच्या दिवसात दही किंवा ताक घ्यावे. हिरव्या भाज्या, पनीर, कोशिंबीर सामील करावे. संध्याकाळी लाइट स्नेक्स लंच मध्ये फळं किंवा स्प्राउट्स घेता येतील.

डिनर

झोपण्याच्या दोन तासापूर्वी डिनर घेणे योग्य ठरतं. यात मसालेदार पदार्थ टाळावे. लाइट पदार्थ खावे. झोपण्यापूर्वी दूध घेण्याची सवय असल्यास कमी फॅट्स असलेले दूध घ्यावे. रात्री दूध उकळून त्यात आलं किंवा वेलची घालावी. जेवल्यानंतर किमान 20 मिनिट वॉक करावे.

पचनक्रियेशी निगडित तक्रारी या सध्या अतिशय सामान्य झाल्या आहेत. आपल्या जीवनशैलीमध्ये असणाऱ्या विविध गोष्टींचा परिणाम झाल्याने पचनक्रिया बिघडते. अपुरी झोप, खाण्याच्या वेळा, जंकफूडचा समावेश आणि इतर अनेक गोष्टी यासाठी कारणीभूत असतात. मग गॅसेस होणे, बद्धकोष्ठता किंवा अपचन अशा अनेक तक्रारी सातत्याने सुरु होतात. पण या पचनाशी निगडित तक्रारींवर वेळीच मात करायची असेल तर आपल्या जीवनशैलीत काही बदल करणे आवश्यक असते. यामध्ये नियमितता ठेवल्यास नक्कीच फायदा होऊ शकतो. आता या गोष्टी नेमक्या कधी केलेल्या चांगल्या असा प्रश्न तुम्हाला पडला असेल तर दिवसाची सुरुवात म्हणजेच सकाळ यासाठी उत्तम वेळ आहे.

पाणी प्या

सकाळी उठल्या उठल्या पाणी प्यावे असे आपण अनेकदा ऐकतो. पण कधी मोबाईलच्या नादात नाहीतर ऑफीसला जाण्याच्या धावपळीत आपण ती गोष्ट विसरुन जातो. पण उठल्यावर पाणी पिणे हे तुमच्या पचनक्रियेसाठी उपयुक्त असते. त्यामुळे उठल्यावर किमान एक ग्लास पाणी प्यायलाच हवे. पोटाचे कार्य सुरळीत होण्याबरोबरच मेंदूचे काम चांगले होण्यासाठीही पाणी पिणे उपयुक्त ठरते. याच पाण्यात लिंबू पिळल्यास आणखी चांगले.

योगासने

योगासने हा भारतीय पारंपरिक व्यायाम समजला जातो. सकाळी झोपेतून उठल्यामुळे आपले शरीर काहीसे कठिण झालेले असते. त्यामुळे स्ट्रेचिंग केल्यास ते मोकळे होण्यास मदत होते. किमान १५ ते २० मिनिटे केलेला व्यायामही उपयुक्त ठरतो.

ध्यानधारणा

ध्यान हे मनाच्या शांतीसाठी अतिशय गरजेचे असते. त्यामुळे रिलॅक्स होण्यासाठी ध्यान करण्याची सवय अतिशय गरजेची आहे. त्यामुळे सकाळच्या वेळात तुम्ही किमान ५ ते १० मिनिटांसाठी ध्यान केले तर तुमचा दिवस चांगला जाण्यास मदत होऊ शकते.

पोटाला मसाज करा

झोपेतून उठल्यावर पोटाला हलका मसाज करणे पचनाच्या आरोग्यासाठी गरजेचे आहे. हा मसाज उजव्या बाजूने डाव्या बाजूला करायला हवा. असे हळूवारपणे काही मिनिटे केल्यावर त्याचा तुम्हाला नक्कीच फायदा होऊ शकतो.

समतोल न्याहरी

न्याहरी ही दिवसभरातील पहिलेच खाणे असल्याने ती समतोल असायला हवी. हे खाणे पौष्टीक असायला हवे. चांगली न्याहरी घेतल्यास शरीराचे पोषण होण्यास मदत होते आणि शरीरातील उर्जा टिकून राहते. त्यामुळे न्याहरीत फायबरचे प्रमाण असेल असा प्रयत्न करा. न्याहरीत तांदूळ, गहू, ज्वारी, बाजरी यांची लापशी असल्यास उत्तम.

सांधेदुखी/अर्थरायटिस ही आजकालची सामान्स समस्या उतारवयात अनेकांना त्रासदायक ठरते.

मुंबई : सांधेदुखी/अर्थरायटिस ही आजकालची सामान्स समस्या उतारवयात अनेकांना त्रासदायक ठरते. पूर्वी उतारवयात जाणवणाऱ्या या समस्येने सध्या तरुणाईही त्रासली आहे. तुम्ही देखील या समस्येला सामोरे जात असाल तर आहारात या पदार्थांचा समावेश करा. त्यामुळे समस्या दूर होण्यास नक्कीच मदत होईल.

लसूण
दैनंदिन आहारात लसणाचा अवश्य समावेश करा. याच्या सेवनाने अर्थरायटिस रुग्णांना फायदा होतो. यात असलेल्या अॅंटी-बॅक्टेरिअल, अॅंटी फंगल, अॅंटी बायोटिक आणि अॅंटी इंफ्लेमेट्री गुणधर्मांमुळे सांधेदुखीवर आराम मिळण्यास मदत होते. मात्र उन्हाळ्याच्या दिवसात लसणाच्या २ हुन अधिक पाकळ्या खावू नका. कारण लसूणही गरम असतो.

ब्रोकोली
पोषकघटकांनी परिपूर्ण अशी ब्रोकोली सांधेदुखीवर अतिशय फायदेशीर ठरते. यात कॅल्शियम, कार्बोहायड्रेट्स, प्रोटीन्स, आयर्न, व्हिटॉमिन ए-सी, क्रोमियम असते. त्यामुळे शरीर स्वस्थ राहण्यास मदत होते.

हळद
हळदीत करक्यूमिन नावाचे तत्त्व असते. त्यामुळे आजार पसरवणारे बॅक्टेरिया नष्ट होण्यास मदत होते. त्याचबरोबर सांधेदुखीवरही अत्यंत प्रभावी ठरते.

ओमेगा ३ अॅसिड
अर्थरायटिसपासून सुटका मिळवण्यासाठी ओमेगा ३ फॅटी अॅसिडचे सेवन करा. यासाठी आहारत मासे, फिश ऑईल याचा समावेश करा.

ही काळजी घ्या
फिरणे बंद करु नका.

नियमित व्यायाम करा.

फास्ट फूड आणि डबाबंद पदार्थांचे सेवन टाळा.

फॅट्सयुक्त पदार्थ खाणे टाळा.

ब-याचदा तुम्ही वजन कमी करण्याचा संकल्प करता मात्र हा संकल्प पुर्ण करणे तुम्हाला काही केल्या जमत नाही.जर तुम्हाला खरंच मनापासून तुमचे वजन कमी व्हावे असे वाटत असेल तर त्यासाठी Vegan डाएट नक्की ट्राय करा.Vegan फूड खाण्यास चविष्ट असतातच पण त्याचसोबत त्यामुळे तुमचे वजन देखील कमी होऊ शकते.या डाएटसह योग्य पद्धतीने केलेल्या व्यायामामुळे तुमचे काही किलो वजन नक्कीच कमी होईल.न्यूट्रीशनिस्ट व PETA India च्या कॅम्पेन कॉर्डिनेटर यांच्याकडून जाणून घेऊयात Vegan फूड ची तुम्हाला वजन कमी करण्यासाठी कशी मदत होऊ शकते.तसेच वाचा वजन कमी करायचं ? मग करा या योगसाधना

जाणून घ्या वजन कमी करण्यासाठी Vegan Diet करणे का योग्य आहे.

वनस्पतीजन्य पदार्थांमध्ये कॅलरीज कमी असतात.

अनेक लोकांच्या आहारामध्ये मोठ्या प्रमाणावर मांस,अंडी व दूग्धजन्य पदार्थांचा समावेश असतो.अशा पदार्थांमध्ये Saturated fat,कॅलरीज व कोलेस्टेरॉल मोठ्या प्रमाणावर असते.प्राण्यांच्या शरीरामध्ये कॅलरीज साठवण्याची व्यवस्था असते ज्यामुळे मांसाहारी पदार्थांच्या सेवनामुळे तुमचे वजन वाढू शकते.एकूण फॅटपैकी मांसामध्ये कमीतकमी २० ते ४० टक्के कॅलरीज असतात.तसेच फळे,भाज्या,शेंगभाज्या व कडधान्यांच्या तुलनेमध्ये लो-फॅट डेअरी प्रॉडक्ट्स मध्ये देखील फॅट व कोलेस्टेरॉल असते.

आरोग्य समस्या कमी होतात.

शाकाहारी(जे मांसाहार व दूग्धजन्य पदार्थांचे सेवन करीत नाहीत) लोकांपेक्षा मांसाहार करणा-या लोकांमध्ये लठ्ठपणा व लठ्ठपणातील विकार जसे की मधूमेह,उच्च रक्तदाब,स्ट्रोक,हार्ट अॅटक,काही प्रकारचे कॅन्सरचा धोका जास्त प्रमाणात असतो.काही Vegan आहार घेणा-या लोकांचे अतिवजन असू शकते पण संशोधनानूसार मांसाहार करणा-यापैक्षा हे लोक १८ टक्कांनी बारीक असतात.

vegan फूडमुळे मेटाबॉलिझम सुधारतो.

सर्वसाधारणपणे Vegan आहारामध्ये नैसर्गिकरित्या फॅट व कॅलरीज कमी असल्यामुळे वजन नियंत्रित राखणे सोपे जाते.वनस्पतींमध्ये मोठ्या प्रमाणावर फायबर व कॉम्लेक्स कार्बोहायड्रेट्स असल्यामुळे या आहाराच्या सेवनाने मोठ्या प्रमाणावर कॅलरीज बर्न होतात व मेटॅबॉलिझम सुधारण्यास मदत होते.American Academy of Dietetics and Nutrition च्या अहवालानूसार Vegan आहार घेणा-या लोकांचे वजन तर कमी असतेच शिवाय अशा लोकांना कॅन्सर,मधूमेह,ह्रदयविकार व उच्च रक्तदाबाची समस्या देखील कमी होते.यासाठी जाणून घ्या वजन कमी करण्यासाठी रोज आहारात फायबर्स किती प्रमाणात असावे ?

Vegan वेट लॉस डाएट प्लॅनसाठी प्रमुख मुद्दे-

न्यूट्रीशनिस्टच्या मते लो-फॅट वनस्पतीजन्य आहारामध्ये व्हिटॅमिन्स व मिनरल्स मोठ्या प्रमाणावर असून त्यामध्ये cancer-fighting phytochemicals देखील असतात.यासाठी जाणून घ्या या पदार्थांना तुमच्या आहारात कसे समाविष्ट कराल.

1. चिकन ऐवजी mock meat,मीट बर्गर ऐवजी व्हेजी बर्गर व पनीर व अंड्याऐवजी टोफूचा आहारात समावेश करा.
2. तुमच्या आवडत्या भाज्यांमध्ये कमीतकमी क्रीम,लोणी व तूपाचा वापर करा.
3. नास्त्यासाठी अंडे न खाता ओट्स मध्ये बदाम व सोया दूध व ताजी फळे घालून खा.
4. डिनर तयार करण्यासाठी बीन्स व पालक घालून व्हेजीटेबल पास्ता अथवा चायनीज नूडल्स अथवा थाय व्हेजीटेबल करी बनवा.यासाठी वाचा पास्ताप्रेमींसाठी हेल्दी पास्ता बनवण्याच्या काही सोप्या पद्धती
तुमच्या आहारामध्ये फळे,भाज्या,तृणधान्ये,डाळी व सोयाबीनचा समावेश करा.या चविष्ट पदार्थांमुळे तुम्हाला शाकाहार करणे सोपे जाईल.

Vegan वेट लॉस डाएट प्लॅनचा नमुना-

SHARAN (Sanctuary for Health and Reconnection to Animals and Nature) and Vegan च्या संस्थापक डॉ.नंदीता शाह यांच्याकडून वजन कमी कऱण्यासाठी Vegan वेट लॉस डाएट प्लॅनचा नमुना जरुर जाणून घ्या.

चांगल्या परिणामांसाठी हे अवश्य लक्षात ठेवा.

तुमचा आहारातील सर्व गोष्टी वनस्पतीजन्य घटकांपासून तयार गेल्या आहेत याची खात्री करुन घ्या.
प्रक्रिया केलेले पदार्थ खाणे बंद करा.
कांदा व लसूण शिवाय इतर सर्व भाज्या न सोलता खा.
शक्य असल्यास सेंदीय पदार्थांचा आहारात समावेश करा.तसेच वजन घटवताना अवेळी लागणार्‍या भूकेवर मात मिळवण्यासाठी खास डाएट टीप्स जरुर करा.

Dr. Mayur Narayankar
Dr. Mayur Narayankar
MS/MD - Ayurveda, Ayurveda Family Physician, 8 yrs, Pune
Dr. D. Malekar
Dr. D. Malekar
MBBS, Family Physician, 21 yrs, Pune
Dr. Akash Kadam
Dr. Akash Kadam
BDS, Dentist Oral Medicine Specialist, 4 yrs, Pune
Dr. Tejaswini Bidve
Dr. Tejaswini Bidve
BAMS, Family Physician, 10 yrs, Pune
Dr. Arati Bayas-Pawar
Dr. Arati Bayas-Pawar
BPTh, Physiotherapist Homecare Physiotherapist, 12 yrs, Pune
Hellodox
x