आंबेहळद हा प्रत्येक घरात असतेच. ही अनेक गुणांनी युक्त असते.
आंबेहळद काहीशी हळदीसारखी असली तरी थोडी उग्र असते. ती पोटात देत नाहीत. शरीरावर चोळण्यासाठी आणि लेप देण्यासाठी आंबेहळद वापरतात.

कोणत्याही कारणाने दुखापत होऊन रक्त साकळले असल्यास आंबेहळद उगाळून कोमट करून लावावी. याने सूज कमी होते त्याचप्रमाणे वेदना शांत होतात.

शरीरातील कोणत्याही भागात गाठ आली असेल तर आंबेहळदीच्या लेपाने ती बसते.

अंगावर खरका उठल्यास आंबेहळद, कडूजिरे गोमूत्रात वाटून लावतात. यामुळे हा त्रास कमी होतो. खरका म्हणजे अंगावर उठलेल्या बारीक पुळय़ा लचकणे, मुरगाळणे, सुजणे यावर त्वरित आराम मिळविण्यासाठी आंबेहळदीचा लेप लावतात. यामुळे ओढ बसून वेदना कमी होतात.

चिमूटभर आंबेहळद आणि मलई एकत्र करून चेहर्‍यावर लावल्यास त्वचेचा रंग उजळतो.

मुंबई : उन्हाळा सुरू होताच वीज कपात होऊ लागते. मग शहर असो किंवा गाव. वीज गुल होतेच. अशावेळी या समस्येवर तोडगा म्हणून इनवर्टर किंवा जेनरेटरचा पर्याय वापरला जातो. त्यामुळे काही वेळ निवांत जातो. पण उन्हाळ्यात एसी शिवाय राहणे कठीण होते. त्यासाठी अशा काही टिप्स ज्यामुळे तुम्ही एसीशिवाय निवांत झोपू शकता.

कॉटन बेडशीटचा वापर
उन्हाळ्यात सिंथेटिक बेडशीट्ला बाय बोला. कारण त्यामुळे वेटींलेशन नीट होत नाही. म्हणून कॉटन बेडशीटचा वापर करा. त्यामुळे वेटींलेशन नीट होईल आणि घामही येणार नाही.

फ्रिजमध्ये ठेवा बेडशीट
ही आयडीया तुम्हाला थोडी विचित्र वाटेल. पण हा अत्यंत परिणामकारक उपाय आहे. बेडशीट रोल करुन फ्रिजमध्ये ठेवा आणि झोपण्यापूर्वी बेडवर घाला. तुम्हाला झोप लागेपर्यंत तरी थंडावा मिळेल. यामुळे पंख्याची हवाही थंड वाटेल.

टेबल फॅनचा वापर
उन्हाळ्यात टेबल फॅनचा जरुर वापर करा. आजकाल बाजारात विविध प्रकराचे टेबलफॅन्स उपलब्ध आहेत. जर एसी, कूलर किंवा इनवर्टरचा नसेल तर टेबल फॅन हा उत्तम पर्याय आहे.

आहाराकडे लक्ष द्या
झोपण्यापूर्वी टरबूज, काकडी, दही, ताक यांसारख्या पदार्थांचे सेवन करा. उन्हाळ्यात रात्रीच्या वेळी अंड, सायट्रस फळे, तिखट, मसालेदार पदार्थ रात्री खावू नका. कारण यामुळे तुम्हाला शरीर जड झाल्यासारखे वाटेल आणि पचनासाठीही हे पदार्थ योग्य नाहीत.

बर्फाचा वापर
बर्फाचे क्युब्स एका मोठ्या भांड्यात डाका आणि हे भांडे टेबल फॅनजवळ ठेवा. त्यामुळे थंड हवा मिळेल आणि चांगली झोप लागेल.

पातळ कपड्यांचा वापर
उन्हाळ्यात सर्व नाईट सूट बाजूला ठेवा. त्याऐवजी पातळ टी-शर्ट, कुर्ता, पायजमा, शॉर्ट्स असे कपडे घालून झोपा. त्यामुळे तुम्हाला आराम मिळेल. या कपड्यांमुळे हवा खेळती राहील आणि थंड वाटेल.

झोपण्यापूर्वी अंघोळ करा
झोपण्यापूर्वी नेहमी साध्या पाण्याने अंघोळ करा. यामुळे तुम्हाला खूप रिलॅक्स वाटेल. पाण्यामुळे शरीराचे तापमान कमी होईल आणि तुम्हाला फ्रेश वाटेल. त्यामुळे झोपही चांगली लागेल.

मुंबई : दिवसेंदिवस उन्हाचा कडाका वाढतोय. उन्हाळ्यात एसी, कूलरशिवाय घरात बसणंही कठीण होते. पत्र्याचं छप्पर किंवा कमीत कमी जागेत जास्तीत जास्त लोकं राहत असतील तर घामाच्या धारा आणि उकाड्याने जीव नकोसा होतो. अशावेळेस एसी घ्यावा का? असा विचार मनात आला असेल तर थोडं थांबा कारण एसीचे आरोग्यावर काही दुष्परिणामही होता.

एसीशिवाय घरात नैसर्गिक मार्गाने थंडावा निर्माण करण्याचे अनेक मार्ग उपलब्ध आहेत. मग पहा तुम्ही यापैकी कोणता मार्ग निवडू शकत आहात?

बर्फ -
बर्फाचा वापर थोडा हुशारीने केला तर तुम्हांला घरात एसी प्रमाणे थंडावा निर्माण होण्यास मदत होते. टेबल फॅनखाली खोलगट भांड्यांत बर्फाचे तुकडे ठेवा. यामुळे जसा फॅनचा स्पीड असेल तसा बर्फ वितळून त्याचे थंडगार तुषार हवेमध्ये पसरून घरात थंडावा निर्माण होण्यास मदत होईल.या '4' पर्यायांनी उन्हाळ्यात फ्रीजचा वापर न करताही पाणी थंड ठेवू शकाल !

वाळ्याचे पडदे -
प्रामुख्याने विदर्भात वाळ्याचे पडदे हे घरात थंडावा निर्माण करण्यासाठी वापरले जातात. वाळ्याच्या पडद्यांवर पाणी शिंपडल्यानंतर त्याला भेदून येणारी हवा अधिक थंडावा निर्माण करण्यास मदत करते. हा पर्याय म्हणजे शहरातील सेंट्रल एसीप्रमाणे घरात काम करतो. वाढत्या उन्हाळ्यात 'कूल' राहण्यासाठी असा करा 'वाळ्या'चा वापर

लादी पुसा -
रात्री झोपण्यापूर्वी थंड पाण्याने जमीन स्वच्छ पुसा. किमान मॉबिंग किंवा थंड कपडा फिरवल्यास आपोआपच जमिन आणि खोलीदेखील थंड राहण्यास मदत होते.

अनावश्यक लाईट बंद करा -
घरात अनावश्यक बल्ब चालू ठेऊ नका. सतत बल्ब चालू ठेवल्यास त्यामधून उष्णता बाहेर पडते. त्यामुळे झोपण्यापूर्वी किमान 1-2 तास आधी बल्ब बंद करा. म्हणजे रात्री झोपताना घरात थंडावा राहील.

सुती कपडे -
घराचे पडदे, चादरी हे पॉलिस्टर किंवा सॅटीनचे असल्यास ते कटाक्षाने बदलून सुती, कापडी बनवा. तसेच हलके फुलके रंग निवडा.म्हणजे घरात हवा खेळती राहण्यास मदत होईल.

झाडं लावा -
खिडकीवर किंवा घराच्या बाल्कनीत झाडं ठेवा. यामुळे उन्हाळ्यात नैसर्गिकरित्या थोडा थंडावा राहण्यास मदत होईल. खिडकी केवळ हवा येण्यासाठी उघडी /मोकळी ठेऊ नका.उन्हाळ्यात वीज गूल झाल्यावर एसीशिवाय शांत झोप मिळवण्यासाठी खास ७ टिप्स!

मुंबई : आपल्या देशात मसाल्याच्या पदार्थांना विशेष महत्त्व आहे. मसाले फक्त स्वाद वाढवत नाहीत तर ते स्वास्थ्यपूर्ण देखील आहेत. तुम्ही जिरा राईस आवडीने खात असाल पण त्यातील जिऱ्याचे महत्त्व तुम्हाला माहित आहेत का? जिऱ्यात असलेल्या आरोग्यदायी गुणधर्मांमुळे स्वास्थ्यासंबंधिच्या अनेक समस्या दूर होतील. जिरे शरीराच्या सर्व अवयवांसाठी खूप फायदेशीर आहे. त्यामुळे दररोज आहारात जिऱ्याचा समावेश केल्यास त्याचे अनेक लाभ मिळतील. १० दिवस रोज जिरे खाल्याने अनेक फायदे होतील. याचा परिणामही लगेचच जाणवू लागेल.

-पचनतंत्र सुधारते. पोटांच्या समस्या दूर होतात.
-गॅस, वात या समस्या नष्ट होतात. बद्धकोष्ठतेवर हे अत्यंत लाभदायक आहे.
-पिंपल्स, काळे डाग यावर लाभदायी ठरते.
-जिऱ्यात व्हिटॉमिन ई भरपूर प्रमाणात असते. त्यामुळे त्वचेचे आरोग्य राखले जाते.
-व्हिटॉमिन ई मुळे त्वचेवरील एजिंगचा परिणाम कमी होतो.
-जिऱ्यात त्वचेसंबंधित आजार एग्जिमा ठीक करण्याचे गुणधर्म असतात.
-हाताला घाम येत असल्यास जीरं पाण्यात उकळवा आणि पाणी थंड करा. तहान लागल्यावर पाणी प्यायल्याने आराम मिळेल.
-३ ग्रॅम जिरे आणि १५ मि. ग्रॅम फटकी फटक्यात बांधून गुलाबपाण्यात भिजत ठेवा. डोळे दुखी लागल्यास किंवा लाल झाल्यास त्यावर हे फडके ठेवा.
-दह्यात भाजलेल्या जिऱ्याचे चुर्ण घालून खाल्यास डायरियावर आराम मिळतो.
-जिऱ्यात लिंबाचा रस आणि मीठ घाला. त्यामुळे उलटीसारखे वाटणे, मळमळणे यावर आराम मिळेल.
-जिऱ्यात थोडे व्हिनेगर घालून खाल्यास उचकी बंद होते.
-जिऱ्यात गुळ घालून त्याच्या गोळ्या बनवा. त्या मलेरियावर लाभदायी ठरतात.
-एक चिमुटभर कच्चे जिरे खाल्याने अॅसिडीटीपासून सुटका होते.
-मधुमेह नियंत्रित ठेवण्यासाठी एक छोटा चमचा जिरे दिवसातून दोनदा पाण्यासोबत घ्या. नक्कीच फायदा होईल.

आता सणावाराच्या दिवसात नटण्या-सजण्याबरोबर मेंदीचा वापर आवर्जून करण्याकडे स्त्रियांचा कल असतो. सौंदर्यसाधनेमध्ये मेंदीचा मोठय़ा प्रमाणावर वापर केला जातो. मेंदीच्या पानातील रंगद्रव्यामुळे तसेच फुलातून मिळणार्‍या सुगंधी द्रव्यांमुळे मेंदीला व्यापारी महत्त्वही आहे.

मेंदीमध्ये अनेक औषधी गुणतत्त्व आहेत. मेंदीच्या खोडाच्या सालीच्या अर्कामुळे त्वचारोग, पांढरे कोड आदी विकार दूर होतात.

मेंदीच्या सालीच्या काढय़ाने मुतखडा दूर करता येतो. मेंदीच्या पानांचा लेप गळवे, जखमा, खरचटणे, भाजणे किंवा त्वचेचा दाह इत्यादींवर बाह्य उपचार म्हणून उपयुक्त ठरतो.

मेंदीच्या पानांमध्ये वांतिकारक आणि कफोत्सारक गुणधर्म आहे. घसादुखी असल्यास गुळण्या करताना पाण्यात मेंदीची पाने घातली जातात.

पायांची आग शमवण्यासाठी, शरीरातली अतिरिक्त ऊर्जा उत्सर्जित करण्यासाठी, डोकेदुखी थांबवण्यासाठी मेंदी डोक्याला किंवा पायाला लावतात.

मेंदीच्या पानांचा, सालींचा अर्क क्षयविकार दूर करण्यासाठी उपयोगात येतो. मेंदीच्या फुलातून टीरोझसारखे सुगंधी द्रव्य प्राप्त होते. यालाच हीना किंवा मेंदीतेल म्हणतात.