स्क्लेरोसंट इंजेक्शनचा वापर लहान संवहनी मूळव्याधीच्या रक्तस्त्राव उपचारांसाठी केला जात आहे आणि त्याचबरोबर मूळव्याधीच्या पहिल्या पायरीवरील सर्व प्रकारच्या लक्षणावर नियंञण ठेवण्यासाठी वापरले जाते. सर्वसाधारणपणे वापरल्या जाणार्या स्क्लेरोसेंटमध्ये बादाम किंवा अॅराचिस ऑइलमध्ये 5% फिनॉल आहे आणि 140 मिलीग्राम मेन्थॉलसह 30 मिली सोल्यूशन(अलब्राइट सोल्यूशन) बनविले जाते. हे सोल्यूशन मूळव्याधीच्या पेडलच्या जवळ असलेल्या दोन भागांमधले सबम्यूकोसामध्ये इंजेक्शन दिले जाते, प्रथम आतमधील हेमोरायॉइडल प्लेक्ससमध्ये रासायनिक थ्रॉम्बिसिस तयार करणे आणि दुसरे म्हणजे फाइब्रोस थरांमधील तंतुमय प्रतिक्रिया तयार करणे ज्यामुळे अनावश्यक म्यूकोसल झिल्ली सोडणे शक्य होईल.आतील स्नायूचा थर तयार होईल जेणेकरून यापुढे प्रोलिप्सस राहणार नाही.चांगले स्क्लेरोसिस बहुधा एकाच 5 मि.ली.च्या इंजेक्शनने मिळू शकते. जर ऍनोरेक्टल रिंगच्या वरच्या पायथ्याजवळ इंजेक्शन देण्यात आला असेल तर फारच त्रास होतो. जर पुढील इंजेक्शन्स आवश्यक असतील तर सीलरॉल्ड म्यूकोसा सामान्यत: अशा मोठ्या प्रमाणात देता येत नाही आणि प्रारंभिक इंजेक्शन जागेच्या खाली 2 सेमी 3 इंचा इंजेक्शन दिलेल असेल. सुरुवातीच्या इंजेक्शननंतर 4 ते 6 आठवडे रुग्णाची तपासणी केली जाते आणि प्रथम आवरणाच्या रक्तवाहिन्यांच्या बाबतीत पुढील उपचार आवश्यक नाहीत. जास्तीत जास्त फायब्रोसिस मिळविण्यासाठी 6 आठवड्यांच्या अंतराने मोठे द्वितीय रक्तस्त्राव 2 किंवा 3 इंजेक्शन्सची आवश्यकता असू शकते.
इजेक्शन थेरपीच्या फायद्यांची यादी खाली दिली आहे:
(1) ही पद्धत जलद गतीने करता येते.
(2) इतर पद्धतींच्या तुलनेत वेदनादायक.
(3) तुलनेने सावधगिरी साठी मुक्त.
(4) प्रथम दर्जाचा मूळव्याधीच्या परिणामांमुळे उपचारांची जास्त टक्केवारी सिद्ध होते.इंजेक्शन थेरेपी प्रथम दर्जाच्या आणि लहान सेकंदाच्या रक्तस्त्राव उपचारांसाठी केली जाते,तर इलाज दर 95% च्या प्रमाणात आहे आणि 3 वर्षांच्या आत 15% पेक्षा कमी प्रकरणांमध्ये पुनरावृत्ती होऊ शकते.

इंजेक्शनच्या नुकसानीची यादी खाली दिलेली आहे:
(1) हे दीर्घकाळापासून असलेल्या मुळव्याधी मध्ये आणि संसर्गामध्ये विरोधाभास निर्माण करू शकतो.
(2) दोषपूर्ण उपचार स्लोगिंग होण्यास कारणीभूत होऊ शकते जे अतिशय घातक आहे.

गुदा भागात विकसित होणा-या टिशूच्या सुजण्यामुळे मूळव्याध होतो. सावधगिरीने आपण हा रोग टाळू शकता.
मुळव्याध टाळण्यासाठी आपण काय करावे?
1) आपल्या आहारात भरपूर प्रमाणात द्रव,हिरव्या पालेभाज्या, तंतु घ्या. गहू,ज्वारी आणि बाजरामध्ये भरपूर प्रमाणात फायबर असतात आणि ते पचविणे सोपे असते.
2) जेवणानंतर पायी चाला.
3) नियमित व्यायाम करा. सक्रिय घाम येणे आवश्यक आहे.
4) आपले अन्न योग्यरित्या चावा आणि नंतरच ते गिळा. गरज असल्यास थोडं पाणी प्या जेणेकरून अन्न थोडं पातळ होण्यास मदत होईल.


मूळव्याध टाळण्यासाठी न करण्याऱ्या गोष्टीची यादी खालील प्रमाणे आहे.
1) आपल्या आवश्यकते पेक्षा जास्त खाऊ नका. नेहमी 1/4 पोटा खाली ठेवा.
2) उष्णता, काळजी आणि घाई ऍनोरेक्टल डिसऑर्डरच्या रोगिनसाठी पूर्णपणे टाळण्याचा सल्ला दिला जातो.
3) शौचालयात खूप वेळ बसू नका आणि मल होण्याकरिता जास्त ताण ठेवू नका.
4) मसालेदार, गरम भाज्या टाळा. रेक्सेटिव्ह्जचा नियमित वापर टाळा. जास्त कॉफी आणि अल्कोहोल टाळा.
5) शरीरातील आंत्र हालचालीना दुर्लक्ष करू नका. नैसर्गिक क्रिया स्वीकारा.
6) जेंव्हा तुम्ही जड वजन उचलता, तेव्हा श्वास घेत नाही, तो सामान्यपणे सुरु ठेवा.

मूळव्याधीचा त्रास हा अत्यंत भयंकर आहे. हा त्रास वेदनादायी असला तरीही या आजाराबद्दल फारसे खुलेपणाने बोलले जात नाही. परिणामी अनेकांमध्ये या त्रासाची तीव्रता वाढल्यानंतर वैद्यकीय मदत घेतली जाते. फास्टफूट, अरबट चरबट पदार्थ, मसालेदार पदार्थांवर ताव मारण्याची सवय यामुळे केवळ जीभेचे चोचले पुरवले जातात. मात्र खाण्याच्या अशा सवयींमुळे पचनाचे आजर बळावतात. मूळव्याध जडण्यामागेदेखील अशीच कारणं असतात.

मूळव्याधीचा त्रास आटोक्यात ठेवण्यासाठी घरगुती उपाय -
सुरूवातीच्या टप्प्यामध्ये मूळव्याधीच्या समस्येकडे लक्ष दिल्यास त्याचे स्वरूप गंभीर होण्याचा धोका कमी असतो. याकरिता काही घरगुती उपायांनी त्यावर मात करता येऊ शकते.

कडुलिंब -
कडुलिंबाच्या लिंबोळ्या आणा. त्यावरील साल काढून आतील बीज काढा. हे बीज कुटून चिचुक्याऐवढ्या 21 गोळ्या करा. या गोळ्या नियामित दूधासोबत घ्याव्यात.
या उपायादरम्यान आहाराचं पथ्यपाणी सांभाळणं गरजेचे आहे. मांसाहार, पचायला जड असणारे पदार्थ आहारात टाळा. यामुळे मूळव्याधीचा त्रास आटोक्यात राहण्यास मदत होते.

घरगुती मलम -
रूईच्या पानांमधील चीक काढा. यामध्ये हळद मिसळून पेस्ट बनवा. या पेस्टचा केवळ एक ठिपका त्रास होत असलेल्या जागी लावा. नियमित सात दिवस हा उपाय करावा. यामुळे मूळव्याधीचा त्रास आटोक्यात राहण्यास मदत होईल.

मूळव्याधीचा त्रास हा अत्यंत वेदनादायी आहे. सुरूवातीच्या टप्प्यावरच मूळव्याधीच्या आजाराकडे लक्ष न दिल्यास बघता बघता हा त्रास गंभीर होतो. समाजात या आजाराबद्दल खुलेपणाने बोलले जात नसल्याने हा त्रास भयंकर वेदनादायी झाल्यावर त्यावर उपचार शोधले जातात. म्हणूनच सुरूवातीलाच मूळव्याधीचा त्रास लक्षात आल्यास काही घरगुती उपायांनी यावर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न करा.

मेथी ठरते गुणकरी
स्वयंपाकघरामध्ये मेथीचे दाणे विविध स्वरूपात वापरले जातात. मधुमेहींप्रमाणेच मूळव्याधीच्या रूग्णांसाठीदेखील मेथी फायदेशीर आहे. मेथीच्या दाण्यांमध्ये फोलिक अ‍ॅसिड, मॅग्नीशियम, सोडियम, झिंक, कॉपर, नियासिन, थियामिन, कॅरोटीन हे घटक आढळतात.

कसे ठरतात मेथीचे दाणे फायदेशीर ?
भिजवलेले मेथीचे दाणे मूळव्याधीचा त्रास मूळासकट नष्ट करण्यास मदत करते. नियमित सकाळी रिकाम्या पोटी मेथीचे दाणे चावून खाल्ल्यास फायदेशीर ठरतात.


5 ग्राम मेथी आणि 5 ग्राम सोयाबीन एकत्र दळून सकाळ संध्याकाळ पाण्यासोबत प्यायल्यास फायदा होतो. तुम्हांला हे मिश्रण कडवट वाटत असल्यास त्यामध्ये थोडी साखर मिसळू शकता.

मेथी दाण्याची पेस्ट त्रास होत असलेल्या, खाज येत असलेल्या, जळजळ होत असलेल्या जागी लावल्यास आराम मिळतो.

मूळव्याधीचा त्रास हा अत्यंत वेदनादायी आहे. या समस्येबाबत फार खुलेपणाने बोलले जात नसल्याने अनेकजण मूळव्याधीचा त्रास सहन करतात. मात्र यामुळे ही समस्या अधिक गंभीर होते. कालांतराने मूळव्याधीच्या वेदनादायी समस्येपासून सुटका मिळवण्यासाठी शस्त्रक्रियेची मदत घ्यावी लागते. म्हणूनच हा त्रास अत्यंत गंभीर होऊ नये म्हणून सुरुवातीच्या टप्प्यावरच या आजाराकडे लक्ष देणं गरजेचे आहे.

मूळव्याधीची लक्षणं कोणती ?
खाज येणे - गुद्द्वाराजवळ खाज येणे हे मूळव्याधीतील एक प्रमुख लक्षण आहे. त्यामागील निदान करण्यासाठी अ‍ॅनल पॅथोलॉजी करावी. हा त्रास कमी न झाल्यास त्वचेवर इंफेक्शन पसरण्याची शक्यता असते.

वेदना जाणावणे - वैद्यकीय सल्ल्यानुसार, शौचाच्या ठिकाणी वेदना किंवा त्रास जाणवणे हे मूळव्याधीचे लक्षण आहे. कोलनोस्कॉपी किंवा एमआयआर सारख्या निदान पद्धतीतून त्याचे योग्यपद्धतीने निदान होऊ शकत नाही. त्यामुळे गुद्द्वाराजवळ तीव्र वेदना जाणवत असल्यास गॅस्ट्रोइंटरोलॉजिस्टचा सल्ला घ्यावा. काही लोकांना फिशरच्या त्रासामध्येही वेदना जाणवू शकतात.

सूज, गाठ - अनेकांना गुद्द्वाराजवळ गाठ किंवा सूज आढळत असल्यास त्याकडे लक्ष द्यावे. कॅन्सरची गाठ गुद्द्वाराजवळ आढळण्याची वेळ फारशी येत नाही. मात्र मूळव्याधीमध्ये हे लक्षण आढळून येते.

शौचाच्यावेळी वेदना - मूळव्याधीच्या त्रासामध्ये गुद्द्वाराजवळील रक्तवाहिन्यांवर दाब आल्याने मलविसर्जनाच्या वेळेस रक्त पडते. सोबतच वेदना जाणवतात. त्यामुळे बद्धकोष्ठता किंवा आयबीएसच्या त्रासापेक्षा मूळव्याध अधिक तीव्र असतो. यामध्ये पोटाच्या खालच्या बाजूला वेदना होतात.

शौचातून रक्त पडणे - पोटाच्या कॅन्सरपासून ते मूळव्याधीपर्यंत रक्त पडणे हे लक्षण आढळून येते. त्यामुळे तुम्हांला हे लक्षण आढळल्यास तात्काळ डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. मूळव्याध किंवा इतर कोणत्या नेमक्या आजारामुळे हा त्रास होत आहे हे वेळीच समजणं गरजेचे आहे.