संधिवात संधिशोथा (आरएफ) :
परीक्षण केले जात आहे काय?
र्यूमेटोइड फॅक्टर (आरएफ) एक ऑटोटिबॉडी आहे, इम्यूनोग्लोबुलिन एम (आयजीएम) प्रोटीन जी शरीराच्या रोगप्रतिकार यंत्रणेद्वारे तयार होते. ऑटोटिबॉडीज एखाद्या व्यक्तीच्या स्वत: च्या ऊतकांवर हल्ला करतात, चुकीच्या पद्धतीने ऊतकांना "विदेशी" म्हणून ओळखतात. आरएफची बायोलॉजिकल भूमिका चांगली समजली जात नाही तरी, त्याची उपस्थिती सूक्ष्म आणि स्वयंपूर्ण क्रियाकलापांच्या सूचक म्हणून उपयुक्त ठरते. रक्तामधे संधिवात (आरए) निदान करण्यात मदत करण्यासाठी हे चाचणी रक्त आरएफ ओळखते आणि मापते आणि इतर चाचण्यांसह वापरले जाऊ शकते.
आरए एक क्रॉनिक, सिस्टमिक ऑटोम्युन्यून रोग आहे ज्यामुळे संपूर्ण शरीरात हात, पाय आणि इतर सांधे मध्ये जळजळ, वेदना, कडकपणा आणि विनाशकारी बदल होतो. काही रुग्ण थकवा, कमी-श्रेणीचे ताप आणि वजन कमी करण्याचे लक्षण दर्शवू शकतात.
हे कोणत्याही वयाच्या कोणाही व्यक्तीवर प्रभाव टाकू शकते परंतु सामान्यतः उशीरा मुलांमधे महिलांमध्ये आणि 60 ते 80 वयोगटातील पुरुषांमध्ये वाढते. आरए सह प्रभावित 70% पेक्षा जास्त महिला आहेत. आरए आणि त्याचे रोगनिदान कोर्स व्हेरिएबल आहेत. ते हळू किंवा वेगाने विकसित आणि प्रगती करू शकते. हे काही लोकांना क्षमा मिळू शकते आणि काही लोकांमध्ये ते कदाचित दूर जाऊ शकतात. शिल्लक राहिलेले नसल्यास, आरए एखाद्या व्यक्तीचे आयुष्य कमी करू शकते आणि काही वर्षांच्या आत, त्यापैकी बर्याचजणांना खूप अपंग असुन प्रभावित केले जाऊ शकते.
आरएच्या गुंतागुंतांना कमी करण्यासाठी अनेक प्रकारचे उपचार उपलब्ध आहेत, परंतु ते अचूक निदान आणि महत्त्वपूर्ण संयुक्त हानीच्या विकासापूर्वी उपचार सुरू करण्यावर अवलंबून असतात.
आरए ओळखण्यासाठी रूमेटोइड घटकांचा वापर केला गेला आहे. आरएफची संवेदनशीलता आणि विशिष्टता आदर्श नसल्यामुळे, इतर प्रयोगशाळा चाचण्या आरएफ चाचणीच्या सहकार्याने नेहमी केल्या जातात. आरए असलेल्यांपैकी सुमारे 80% लोकांना आरएफ चाचणी चांगली असेल, परंतु आरएचे नैदानिक चिन्ह असलेल्या लोकांमध्ये ते नकारात्मक असू शकते.
सीसीपी एंटीबॉडी चाचणीची संवेदनशीलता आणि विशिष्टता आरएफ पेक्षा चांगली मानली जाते आणि प्रारंभिक आरए बरोबर सकारात्मक असल्याची शक्यता असल्याचे दिसून आले आहे म्हणून चक्रीय सीट्रूलिनेटेड पेप्टाइड अँटीबॉडीज (सीसीपी) चा तपास आरएफ चाचणीसह केला जाऊ शकतो. इतर चाचण्या केल्या जाऊ शकतात :
- पूर्ण रक्त गणना (सीबीसी, अॅनिमिया आणि थ्रोम्बोसाइटोसिससाठी)
- एरिथ्रोसाइट अवस्थेचा दर (ईएसआर)
- सी-रीएक्टिव्ह प्रोटीन (सीआरपी)
- परमाणुरोधी अँटीबॉडीज (एएनए)
- अँटिन्यूट्रोफिल सायटोप्लाज्मिक एंटीबॉडीज (एएनसीए)
- सिनोव्हियल द्रव विश्लेषण (दाहक जोड़)
उच्च प्रमाणात आरएफ (5-10%) स्वस्थ लोकांमध्ये आढळू शकते. वयोवृद्धांमध्ये देखील आरएफ वाढवले जाऊ शकते, जरी ते नैदानिक चिन्हे दाखवू शकत नाहीत. याव्यतिरिक्त, ज्यांचेकडे आरए (चुकीचे पॉजिटिव्ह) नाही त्यांच्यात आरएफचा उंचावलेला स्तर शोधला जाऊ शकतो परंतु त्यात आणखी एक समस्या असू शकते:
- सिस्टेमिक ल्यूपस एरिथेमाटोसस
- बॅक्टेरियल, व्हायरल आणि परजीवी संसर्ग (हिपॅटायटीस, टीबी, सिफिलीस, कुष्ठरोग)
- काही कर्करोग
- फुफ्फुसाचा रोग, यकृत रोग आणि मूत्रपिंड रोग
र्यूमेटोइड फॅक्टर (आरएफ) चाचणी इतर प्रयोगशाळेच्या चाचण्या आणि इमेजिंग चाचण्या (एक्स-किरण, अल्ट्रासाऊंड, एमआरआय) च्या सहाय्याने वापरली जाते आणि संधिवात संधिशोथा (आरए) निदान करण्यासाठी आणि आरए इतर स्वरूपाच्या संधिवात किंवा अशा इतर परिस्थितींमधील फरक ओळखण्यास मदत करते लक्षणे
आरएचे निदान जरी नैदानिक चित्रांवर अवलंबून असेल तर काही चिन्हे आणि लक्षणे अस्तित्वात नसतील किंवा विशेषतया लवकर रोगात नसावेत. शिवाय, चिन्हे आणि लक्षणे नेहमीच स्पष्टपणे ओळखता येत नाहीत कारण आरए असलेल्या लोकांना इतर संयोजी ऊतक विकार किंवा परिस्थिती देखील असू शकतात जसे कि रेनाडु घटना, स्क्लेरोडर्मा, ऑटोम्यूनू थायरॉईड विकार आणि सिस्टेमिक ल्यूपस एरिथेमॅटोसिस आणि या विकारांच्या लक्षणे देखील प्रदर्शित करतात. . आरएफ चाचणी इतर लोकांमध्ये एक साधन आहे ज्याचा वापर आरए संशयित असताना निदान करण्यात मदत करण्यासाठी केला जाऊ शकतो.
ते ऑर्डर कधी केले जाते?
एखाद्या व्यक्तीस आरएचे चिन्हे आणि लक्षणे असतील तेव्हा आरएफसाठी चाचणी मागितली जाऊ शकते. लक्षणे समाविष्ट असू शकतात :
- जोड़ांमध्ये वेदना, उबदारपणा, सूज आणि सकाळी कडकपणा
- त्वचा अंतर्गत नोडल्स
- जर रोग वाढला असेल तर सूजलेल्या संयुक्त कॅप्सूलच्या एक्स-किरणांवरील प्रमाण आणि उपास्थि आणि हाडांचे नुकसान
प्रथम चाचणी नकारात्मक असते आणि लक्षणे टिकतात तेव्हा आरएफ चाचणी पुन्हा केली जाऊ शकते.
आरएफ चाचणीचा प्रयोग इतर प्रयोगशाळा चाचण्या आणि व्यक्तीच्या चिन्हे, लक्षणे आणि क्लिनिकल इतिहासासह केला पाहिजे. आरए सह 70% -90% रूग्णांमध्ये आरएफ उपस्थित आहे, तथापि आरएचे निदान नाही.
रूमेटोइड गठियाच्या लक्षणे आणि नैदानिक चिन्हे असलेल्या लोकांमध्ये, आरएफच्या महत्त्वपूर्ण सांद्रणाची उपस्थिती दर्शवते की त्यांच्याकडे आरए आहे. आरएफचा उच्च स्तर सामान्यत: अधिक गंभीर आजार आणि एक गरीब रोगाचा सहसंबंध असतो.
ऋणात्मक आरएफ चाचणी आरए नाकारू शकत नाही. आरए असणा-या सुमारे 20% लोकांकडे खूप कमी स्तर किंवा शोधण्यायोग्य आरएफ असेल. या बाबतीत, सीसीपी अँटीबॉडी चाचणी सकारात्मक असू शकते आणि आरएची पुष्टी करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.