पीईटी स्कॅन (पॉझिट्रॉन उत्सर्जन टोमोग्राफी)


पीईटी स्कॅन :
पीईटी स्कॅन हा एक प्रकारचा चाचणी आहे जो आपल्या शरीराच्या आतील बाजूस 3-आयामी (3 डी) चित्रे तयार करतो. पीईटी म्हणजे पॉझिट्रॉन उत्सर्जन टोमोग्राफी होय. अशा प्रकारचे स्कॅन हे दर्शवते की शरीराचे पेशी कसे कार्य करतात तसेच ते कशासारखे दिसतात. याचा वापर कर्करोगासह काही अटींचे निदान करण्यात मदत करण्यासाठी केला जातो. कर्करोगाचा प्रसार कोठे आणि कोठे आहे हे शोधण्यात देखील ते मदत करू शकते.

आपल्याकडे रेडिओलॉजी विभागात सामान्यतः पीईटी स्कॅन असेल. हे स्कॅनर्स केवळ कर्करोगाच्या मुख्य रुग्णालयातच असतात. म्हणून आपल्याला एक असण्यासाठी दुसर्या रुग्णालयात जावे लागेल.
एक रेडियोग्राफर स्कॅनर चालवते. साधारणतः 30 आणि 60 मिनिटे लागतात. स्कॅनसाठी आपल्याला डाई आवश्यक असल्यापासून आपण कमीत कमी एक तास आधी विभागामध्ये असाल. अधिक तपशीलवार प्रतिमा तयार करण्यासाठी पीईटी स्कॅन सहसा सीटी स्कॅनसह एकत्र केले जातात. याला पीईटी-सीटी स्कॅन म्हणतात.

आपल्याला पीईटी स्कॅन कशी मदत करू शकते?
- एक कर्करोग दर्शवा.
- ते किती मोठे आहे आणि ते पसरले आहे काय ते शोधा (एक कर्करोग स्टेज).
- एक गांठ कर्करोग आहे किंवा नाही हे दर्शवा.
- आपल्या कर्करोगाच्या उत्कृष्ट उपचारांची निवड करा.
- चार किती चांगला उपचार करीत आहे ते दर्शवा.
- कर्करोगासाठी उपचार घेतल्यानंतर, सीटी स्कॅन दर्शवू शकतो की अद्याप कर्करोगाच्या काही चिन्हे आहेत. परंतु हे सक्रिय रोग असू शकत नाही. आपल्या उपचाराने बंद झालेल्या कर्करोगामुळे हे स्कायर टिशू असू शकते. हे ऊतक सक्रिय कर्करोग आहे की नाही हे पीईटी स्कॅन दर्शवू शकते.
- पीईटी स्कॅन कधीकधी छातीच्या मध्यभागी लिम्फ नोड्समध्ये कर्करोगाच्या शोधासाठी वापरला जातो.

आपल्या पीईटी स्कॅनची तयारी करत आहे:
- बहुतेक पीईटी स्कॅनसाठी आपल्याला आधीपासून सुमारे 4 ते 6 तासांपर्यंत खाणे थांबवावे लागते. आपण सामान्यतः या वेळी पाणी पिऊ शकता. आपल्याला स्कॅनपूर्वी 24 तास कोणत्याही कडक व्यायाम न करण्याच्या सूचना असतील.
- जर आपण खात नाही तर आपल्या अपॉईंटमेंट लेटरवर नंबरवर कॉल करा, उदाहरणार्थ, आपण मधुमेह असल्यास. आपल्याला आपले आहार आणि साखर नियंत्रण स्वीकारण्याची आवश्यकता असू शकते आणि आपल्या भेटीची वेळ बदलू शकते.

काही लोकांना स्कॅन येत असताना क्लॉस्ट्रोफोबिक वाटते. आपल्याला असे वाटले असेल तर आपल्या चाचणीपूर्वी विभाग कर्मचार्यांशी संपर्क साधा. आपण सोयीस्कर आहात याची खात्री करण्यासाठी ते अतिरिक्त काळजी घेऊ शकतात आणि काय चालले आहे ते आपल्याला समजते. आणि गरज असल्यास, आराम करण्यास मदत करण्यासाठी आपला डॉक्टर आपल्याला औषध देण्याची व्यवस्था करू शकते.

पीईटी स्कॅनमध्ये काय होते?
हॉस्पिटल मध्ये :
आपले रेडियोग्राफर आपल्याला हॉस्पिटल गाउन बदलण्यास सांगू शकते. केसांच्या क्लिपसारख्या, कोणत्याही दागिन्या आणि इतर धातू वस्तू काढून टाकल्या पाहिजेत. धातू स्कॅनरद्वारे तयार केलेल्या प्रतिमांमध्ये हस्तक्षेप करते. रेडिओग्राफर आपल्या हाताच्या मागच्या बाजूला एक पातळ प्लॅस्टिक ट्यूब (कॅनुला) ठेवते. स्कॅनापूर्वी एक तासापूर्वी रेडियोट्रासर नावाच्या डाईचा इंजेक्शन असतो. रेडिओट्रासर एक रेडियोधर्मी साखर आहे. सामान्यतः वापरल्या जाणार्यास एफडीजी (फ्लुरोडायॉक्सीक्लुकोझ) म्हटले जाते. कर्करोगाच्या पेशी वाढत असताना आणि विशिष्ट क्षेत्रात पुनरुत्पादन करतात तेव्हा ते खूप सक्रिय असतात. त्यांना वाढण्यास उर्जा आवश्यक आहे. म्हणून, सक्रिय कर्करोग पेशी एफडीजी घेतात जे नंतर स्कॅनवर उजळ दिसतात. आपल्याला विश्रांती घेण्याची आणि या तासात खूप हालचाल करण्याची गरज आहे. आपण सहसा विश्रांती घेतो. हे औषध आपल्या शरीरात आणि आपल्या उतींमध्ये पसरण्यास अनुमती देते.

स्कॅनिंग रूममध्ये :
- आपला रेडियोग्राफर आपल्याला स्कॅनिंग रूममध्ये घेऊन जातो. पीईटी मशीन डोनटसारखी मोठी आणि आकाराची आहे.
- आपल्या मागील बाजूस मशीनच्या सोप्यावर आपल्याकडे बरेच स्कॅन आहेत.
- एकदा आपण योग्य ठिकाणी असाल तर आपले रेडियोग्राफर खोली सोडते. ते आपल्याला एका टीव्ही स्क्रीनवर किंवा नियंत्रण कक्षातील खिडकीवरून पाहू शकतात. आपण एकमेकांशी संवाद साधू शकता.

पीईटी स्कॅन होत असताना :
पिसारा स्कॅनरद्वारे हळू हळू आणि पुढे सरकतो. आपण त्यातून फिरत असताना मशीन चित्र घेते. स्कॅन वेदनादायक आहे परंतु आपल्याला अस्वस्थ होऊ शकते कारण आपल्याला अद्याप रहायचे आहे. आपल्या रेडिओग्राफरला सांगा की आपण कठोर परिश्रम घेत आहात आणि पुढे जाणे आवश्यक आहे. हे विशेषतः शोर नाही परंतु आपण सतत पार्श्वभूमी आवाज ऐकू शकता. जेव्हा हे संपेल तेव्हा आपले रेडिओग्राफर खोलीत परत येईल आणि सोबती खाली येईल जेणेकरून आपण उठू शकता.

आपल्या पीईटी स्कॅन नंतर :
आपण घरी जाण्यापूर्वी आपल्या रेडियोग्राफरने आपल्या हातातील कानाला काढून टाकतो. आपण नंतर सामान्यतः खाऊ आणि पिऊ शकता. रेडिओएक्टिव्ह ट्रेसरमधील किरणे फारच लहान आहेत. आपल्या स्कॅननंतर भरपूर प्रमाणात द्रवपदार्थ पिणे आपल्या शरीरातील औषध बाहेर काढण्यास मदत करते. चाचणीनंतर आपल्या शरीरात काही रेडिओट्रासर बाकी असेल. हे खूप लवकर निघून जाईल. सावधगिरी बाळगता म्हणून, आपण स्कॅननंतर कमीतकमी 6 तासांनंतर गर्भवती महिला, बाळ किंवा लहान मुलांशी संपर्क टाळला पाहिजे. आपल्याला कोणी घरी घेऊन जाण्यासाठी आणि आपल्याला आराम करण्यास मदत करण्यासाठी आपल्याकडे औषधाची गरज असल्यास रात्री थांबणे आवश्यक आहे. आपण वाहन चालवू नये, दारू पिणे, भारी यंत्रसामग्री चालविणे किंवा 24 तासांसाठी कायद्याने बंधनकारक दस्तऐवज साइन करु नये. जर आपण स्कॅनच्या 3 दिवसांच्या आत परदेशात प्रवास करत असाल तर आपल्याजवळ स्कॅन होता हे दर्शविण्यासाठी आपल्या भेटीची पत्रे घेणे चांगली कल्पना असू शकते. बहुतेक विमानतळामध्ये संवेदनशील किरणे मॉनिटर असतात जे आपल्या चाचणीनंतर विकिरणांचा शोध घेऊ शकतात.

संभाव्य धोके :
बहुतेक लोकांसाठी पीईटी स्कॅन ही एक सुरक्षित चाचणी आहे. परंतु सर्व वैद्यकीय चाचण्यांप्रमाणेच काही धोके आहेत. आपले डॉक्टर आणि रेडियोग्राफर हे सुनिश्चित करतात की चाचणीचे फायदे या जोखमींपेक्षा जास्त आहेत.

- प्रेन्नेन्सी :
गर्भवती महिलांकडे आपत्कालीन परिस्थितीत स्कॅन असणे आवश्यक आहे. विकिरणामुळे विकसनशील बाळाला हानी पोहचण्याची जोखीम आहे. आपण असाल किंवा गर्भवती असल्याचा विचार केल्यास आधी विभागांशी संपर्क साधा.

- श्रेष्ठ आहार :
आपण स्तनपान करत असल्यास, आपल्या भेटीपूर्वी काही दिवसात विभागांना कळू द्या. रेडियोधर्मी औषधे घेतल्यानंतर आपल्याला स्तनपान थांबवण्याची गरज असल्यास ते आपल्याला सांगतील. आपल्याला किमान एका फीडसाठी पुरेशी व्यक्त दूध संग्रहित करण्याची आवश्यकता असू शकते.

- रेडिएशन :
पीईटी स्कॅनदरम्यान रेडिओट्रासरपासून रेडिएशनच्या प्रदर्शनामुळे भविष्यात कर्करोगाचा धोका वाढतो. जर आपल्याला काळजी वाटत असेल तर आपल्या डॉक्टरांशी बोला.

- अल्र्जिक प्रतिक्रिया :
दुर्मिळपणे, रेडिओएक्टिव्ह ट्रेसवर लोकांना अलर्जी प्रतिसाद असतो. हे बर्याचदा अशक्तपणा, घाम येणे आणि श्वास घेण्यात अडचण येते. आपल्याला अस्वस्थ वाटत असल्यास आपला रेडियोग्राफर त्वरित सांगा.

- ब्रायझिंग आणि सूज :
आपण त्या क्षेत्राभोवती एक लहान जखम मिळवू शकता जेथे त्यांनी सुई घातली.
रेडियोधर्मी शस्त्रक्रिया शिराच्या बाहेर फेकून देण्याची जोखीम आहे. यामुळे आपल्या हातात सूज आणि वेदना होऊ शकतात परंतु ती दुर्मिळ आहे.