नारकोलेप्सी

आढावा
नारकोलेप्सी हा एक तीव्र झोपेचा विकार असून दिवसाच्या उष्णतेमुळे आणि झोपेच्या अचानक हल्ल्यांद्वारे लक्ष दिले जाते. नार्कोलेप्सी असलेल्या लोकांना परिस्थिती कितीही असो, बर्याच काळापासून जागृत राहणे कठीण जाते. नारकोलेप्सीमुळे आपल्या दैनंदिन नियमानुसार गंभीर व्यत्यय येऊ शकतो.

कधीकधी नार्कोलेप्सीला अचानक स्नायू टोन (कॅटॅप्लेक्सी) हानी येते, जी तीव्र भावनांनी प्रेरित होऊ शकते. कॅटॅप्लेक्सी असलेल्या नारकोलेप्सीला टाईप 1 नारकोलेप्सी म्हणतात. कॅटलॅप्लेसीशिवाय उद्भवणार्या नारकोलेप्सीला टाइप 2 नार्कोलेप्सी म्हणून ओळखले जाते.

नारकोलेप्सी ही एक दीर्घकालीन स्थिती आहे ज्यासाठी कोणताही उपाय नाही. तथापि, औषधे आणि जीवनशैलीतील बदल लक्षणे व्यवस्थापित करण्यात आपली मदत करू शकतात. इतरांकडून मदत - कुटुंब, मित्र, नियोक्ता, शिक्षक - नार्कोलेप्सीचा सामना करण्यात आपल्याला मदत करू शकतात.

लक्षणे
पहिल्या काही वर्षांपासून नार्ककोप्सीच्या चिन्हे आणि लक्षणे खराब होऊ शकतात आणि नंतर जीवनासाठी पुढे जाऊ शकतात. त्यात समाविष्ट आहेः

जास्त दिवस झोपेतपणा. नाकोलेप्सी असलेले लोक कोणत्याही वेळी कधीही, कोणत्याही चेतावणीशिवाय झोपतात. उदाहरणार्थ, आपण कदाचित मित्रांसह कार्य करीत असाल किंवा बोलत असाल आणि अचानक आपण अर्ध्या तासापर्यंत काही मिनिटे झोपलात. जेव्हा आपण जागे होते तेव्हा आपल्याला ताजेतवाने वाटते, परंतु शेवटी आपण पुन्हा झोपेत असता.

आपण दिवसभरात कमी सावधगिरी आणि लक्ष केंद्रित देखील अनुभवू शकता. बर्याचदा दिवसातील झोप येणे ही सामान्यतः दिसून येणारी पहिली लक्षणे आहे आणि बर्याचदा त्रासदायक असते, यामुळे आपल्यास लक्ष केंद्रित करणे आणि पूर्ण कार्य करणे कठीण होते.

स्नायू टोन अचानक अचानक. कॅटॅलेक्झी (केएटी-यू-पक्के-व्यू) नावाची ही अट, बर्याच शारीरिक बदलांमुळे, स्लुरड भाषणांपासून बहुतेक स्नायूंमधील कमजोरी पूर्ण करण्यासाठी, आणि काही मिनिटे टिकू शकते.

कॅटॅलेक्झी अनियंत्रित आहे आणि तीव्र भावना, सहसा हसणे किंवा उत्साह जसे सकारात्मक, पण कधीकधी भय, आश्चर्य किंवा क्रोध द्वारे ट्रिगरिंग आहे. उदाहरणार्थ, जेव्हा आपण हसता तेव्हा आपले डोके अनियंत्रितपणे टाळू शकते किंवा आपले गुडघे अचानक अडकतात.

नाकोलोप्सी असलेल्या काही लोकांना दरवर्षी कॅटॅलेक्झीच्या केवळ एक किंवा दोन भागांचा अनुभव येतो तर इतरांना दररोज असंख्य भाग असतात. नाकोलेप्सी असलेल्या प्रत्येकास कॅटॅप्लेसीचा अनुभव नाही.

झोपेचा पक्षाघात नारकोप्सी असलेल्या लोकांस झोपेत असताना किंवा जागेवर जाताना किंवा हलविण्यास किंवा तात्काळ बोलण्याची तात्पुरती अक्षमता जाणवते. हे भाग सामान्यत: संक्षिप्त असतात - काही सेकंदात किंवा मिनिटे टिकतात - परंतु भितीदायक असू शकतात. आपल्याला या स्थितीबद्दल जाणीव असू शकते आणि त्यानंतर काय घडत आहे यावर आपले काही नियंत्रण नसले तरी देखील नंतर त्यास परत करणे कठीण होणार नाही.

हे झोप पक्षाघात सामान्यतः झोपेच्या वेळेच्या दरम्यान होते जे तात्पुरते डोळ्यांच्या हालचाली (आरईएम) झोपतात. आरईएम झोपेच्या दरम्यान ही तात्पुरती अखंडता आपल्या शरीराला स्वप्न क्रियाकलाप करण्याचे टाळू शकते.

तथापि, झोपेच्या पक्षाघात असलेल्या प्रत्येकास नाजूकपणा नसतो. नारकोलीशिवाय बरेच लोक झोपेच्या पक्षाघातच्या काही भागांचा अनुभव घेतात.

वेगवान डोळा हालचाली (आरईएम) मध्ये बदल. बहुतेक स्वप्न पाहताना आरईएमची झोप असते. नायकोलेप्सी असलेल्या लोकांमध्ये दिवसाच्या कोणत्याही वेळी आरईएम झोपू शकतो. नार्कोलेप्सी असलेले लोक नेहमी झोपण्याच्या झोपेच्या 15 मिनिटांच्या आत, त्वरीत आरईएम झोपतात.
भ्रामकपणा आणि भ्रम जर हे झोपेच्या वेळी घडले असतील तर झोप आणि हायपोनोमिक हेलुसिनेज झाल्यास ते घडल्यास हे भेदभाव हाग्नागोगिक हेलुसिनेशन असे म्हणतात. आपल्या शयनगृहात अनोळखी व्यक्ती असल्यासारखे वाटत आहे. हे भेदभाव विशेषत: ज्वलंत आणि भयावह असू शकतात कारण आपण स्वप्नांना प्रारंभ करताना झोपू शकत नाही आणि वास्तविकता म्हणून आपले स्वप्न अनुभवत आहात.
इतर वैशिष्ट्ये
नार्कोलेप्सी असलेल्या लोकांमध्ये इतर स्लीप डिसऑर्डर असू शकतात जसे की अडथ्रक्टिव्ह स्लीप ऍपने - एक अट ज्यामध्ये श्वास प्रारंभ होतो आणि संपूर्ण रात्रभर थांबतो - अस्वस्थ पाय सिंड्रोम आणि अगदी अनिद्रा.

नार्कोलेप्सी असलेल्या काही लोकांना नार्कॉल्सीच्या संक्षिप्त भागांमध्ये स्वयंचलित वर्तन अनुभवतो. उदाहरणार्थ, आपण सामान्यपणे कार्य करत असताना आपण झोपू शकता, जसे की लेखन, टाइपिंग किंवा ड्रायव्हिंग, आणि झोपताना आपण ते कार्य सुरू ठेवता. आपण जागृत असता तेव्हा, आपण जे केले ते आपल्याला आठवत नाही आणि आपण कदाचित ते चांगले केले नाही.

डॉक्टर कधी भेटावे
आपल्या डॉक्टरांकडे पहा, जर आपल्याला खूप दिवसभर झोप येत असेल तर ती आपल्या वैयक्तिक किंवा व्यावसायिक जीवनात व्यत्यय आणते.

कारणे
नार्कोलेप्सीचे अचूक कारण अज्ञात आहे. टाइप 1 नार्कोलिप्सी असलेल्या लोकांमध्ये रासायनिक हायपोक्रेटिन (हाय-पो-क्रि-टिन) कमी प्रमाणात असतात. हायपोक्रेटिन हे आपल्या मेंदूतील एक महत्वाचे न्यूरोकेमिकल आहे जे जागृतपणा आणि आरईएम झोप नियंत्रित करण्यास मदत करते.

कॅटॅप्लेसीचा अनुभव घेणार्या लोकांमध्ये हायपोक्रेटिनचे स्तर विशेषतः कमी असतात. मस्तिष्कमध्ये हायपोक्रेटिन-निर्मिती करणार्या पेशींची हानी झाल्यास नक्कीच काय माहित नाही, परंतु तज्ञांना असे वाटते की हे ऑटोमिम्यून प्रतिक्रियामुळे झाले आहे.

असेही होऊ शकते की जेनेटिक्स नार्कोलेप्सीच्या विकासात भूमिका बजावतात. परंतु, या विकारांकडे मुलाकडे जाण्याचा पालकांचा धोका खूपच कमी आहे - केवळ 1 टक्के.

संशोधन हे स्वाइन फ्लू (एच 1 एन 1 फ्लू) विषाणू आणि विशिष्ट गोष्टींच्या प्रदर्शनासह संभाव्य संघटना दर्शवितात