Hellodox on Facebook Hellodox on Facebook Hellodox on linkedin Hellodox on whatsup Hellodox on Twitter
संसर्गजन्य मोनोन्यूक्लियोसिससाठी यकृत चाचण्या
#वैद्यकीय चाचणी तपशील#संसर्गजन्य मोनोन्यूक्लिओसिस


संक्रामक मोनोन्यूक्लिओसिस, सामान्यतया मोनो म्हणतात, तो सामान्यतः एपस्टाईन-बॅर व्हायरस (ईबीव्ही) द्वारे होणारा संसर्ग दर्शवितो. मोनो टेस्ट रक्त में प्रथिने ओळखतो ज्याला हेटरोफाइल एंटीबॉडी म्हणतात जी ईबीव्ही संसर्गाच्या प्रतिक्रियेत प्रतिरक्षा प्रणालीद्वारे तयार केली जाते.

संसर्गजन्य मोनोन्यूक्लॉसिसची लक्षणे एका विशिष्ट लक्षणेद्वारे दर्शविली जातात जी बहुतेकदा किशोरवयीन मुलांवर परिणाम करते. ज्या लोकांना मोनो असतो त्यांच्यामध्ये ताप येतो, घसा दुखतो, सूजलेले ग्रंथ आणि थकवा असतो. बर्याचजणांना वाढलेली स्पिलेन देखील असेल आणि काही प्रमाणात वाढलेली यकृत देखील असू शकते. संक्रमणाची लक्षणे सामान्यतः सुरुवातीच्या संक्रमणास सुमारे एक महिन्यानंतर उद्भवतात आणि काही आठवड्यांपर्यंत टिकू शकतात. संबंधित थकवा अनेक महिने टिकू शकते. मोनो सहसा एक मर्यादित स्थिती असते; कोणतीही विशिष्ट उपचार न करता लक्षणांचे निराकरण होते.

एपस्टाईन-बॅर विषाणू अत्यंत सामान्य आणि अत्यंत संसर्गजन्य आहे. सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशन (सीडीसी) च्या मते, अमेरिकेतील बहुतेक लोक त्यांच्या जीवनात काही ठिकाणी ईबीव्हीचा संसर्ग करतात. हा विषाणू एखाद्या संक्रमित व्यक्तीच्या लक्षामध्ये असतो आणि तो सहजपणे एखाद्या व्यक्तीशी जवळून संपर्क साधतो जसे कि चुंबन आणि सामायिकरण भांडी किंवा कप माध्यमातून.

बर्याच वेळा, ईबीव्ही संक्रमण बालपणात होतो आणि काही किंवा काही लक्षणे दिसतात. तथापि, सीडीसीनुसार 25% किशोर आणि तरुण प्रौढांमध्ये संसर्गजन्य मोनोन्यूक्लॉसिसशी संबंधित लक्षणे दिसू शकतात. मोनो कोणत्याही वयाच्या कोणासही प्रभावित करू शकतो, परंतु उच्च विद्यालयांमध्ये किंवा महाविद्यालयातील, किंवा सैन्यातल्या तरुणांच्या संख्येमध्ये त्याचे प्रमाण सर्वाधिक आहे.

मोनो चाचणी 71% ते 9 0% अचूक आहे आणि संक्रामक मोनोन्यूक्लियसिसचे निदान करण्यासाठी प्रारंभिक चाचणी म्हणून वापरली जाऊ शकते. तथापि, चाचणीमध्ये 25% खोटा-नकारात्मक दर आहे ज्यामुळे EBV सह संक्रमित काही लोक हेरोफाइल एंटीबॉडी तयार करत नाहीत ज्यामुळे मोनो चाचणी शोधण्यासाठी तयार केली गेली आहे. जर मोनो चाचणी नकारात्मक असेल आणि संशय जास्त असेल तर, ईबीव्ही ऍन्टीबॉडीजसाठी विशिष्ट विशिष्ट चाचणी केली जाते.

संपूर्ण रक्त गणना (सीबीसी) आणि रक्तसंक्रमणाचा सहसा वापर केला जातो, कारण मोनो देखील पांढर्या रक्तसंक्रमण (डब्ल्युबीसी) च्या संख्येने ओळखले जाते आणि रक्तात दिसून येणा-या रक्तवाहिन्यांच्या पांढर्या रक्त पेशींची (सामान्यत: प्रतिक्रियाशील लिम्फोसाइट्स म्हणून नोंद) असते. धूर

सीडीसीच्या मते, मोनोच्या इतर कारणाचे उदाहरण पुढीलप्रमाणे:

सायटोमेगावायरस (सीएमव्ही)
हेपेटायटीस ए, हेपेटायटीस बी किंवा हेपेटायटीस सी
एचआयव्ही
रूबेला
टोक्सोप्लाज्मोसिस

लक्षणे असलेल्या व्यक्तीस संक्रामक मोनोन्यूक्लॉसिस (मोनो) आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी मोनोन्यूक्लियसिस चाचणी वापरली जाते. एपस्टाईन-बॅर व्हायरस (ईबीव्ही) संसर्ग, मोनोचा सर्वांत सामान्य कारण म्हणून प्रतिरक्षा प्रणालीद्वारे तयार केलेल्या हेरेटोफाइल एंटीबॉडी नावाच्या रक्तातील प्रथिने शोधण्यासाठी चाचणी वापरली जाते. (मोनोवर अधिक माहितीसाठी, "काय चाचणी केली जात आहे?" विभाग पहा.)

संपूर्ण रक्त गणना (सीबीसी) सह मोनो टेस्टची वारंवार मागणी केली जाते. पांढर्या रक्त पेशींची संख्या (डब्ल्यूबीसी) वाढली आहे की नाही हे महत्वाचे आहे आणि मोठ्या प्रमाणावर प्रतिक्रियाशील लिम्फोसाइट्स उपस्थित आहेत की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी सी बी सी चा वापर केला जातो. मोनोचा रंग असामान्य पांढर्या रक्त पेशींच्या उपस्थितीने दर्शविला जातो.

जर मोनो चाचणी सुरुवातीस नकारात्मक असेल परंतु आरोग्यसेवा व्यावसायिकांना अजूनही मोनोचा संशय असेल तर एक आठवडा किंवा त्यापुर्वी केलेल्या पुनरावृत्ती चाचणीचा वापर हेट्रोफिले अँटीबॉडीज विकसित झाला आहे का हे निर्धारित करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. मोनो चाचणी सतत नकारात्मक असल्यास, ईबीव्ही एंटीबॉडीजसाठी विशिष्ट चाचणी ईबीव्ही संसर्गाच्या अस्तित्वाची पुष्टी किंवा नियम करण्यास मदत करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते. एका व्यक्तीच्या गलेचा गळती मोनोन्यूक्लियसिसच्या ऐवजी स्ट्रेप गले (ग्रुप ए स्ट्रेप्टोकोकल इन्फेक्शन) च्या बाबतीत आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी मोनो चाचणीसह स्ट्रेप चाचणी देखील मागितली जाऊ शकते.

मोनो चाचणी मुख्यत्वे ऑर्डर केली जाते जेव्हा एखादी व्यक्ती, विशेषत: एक तरूण किंवा तरुण प्रौढांमध्ये, हेल्थकेअर प्रॅक्टिशनर संशयास्पद मोनोन्यूक्लॉसिसमुळे संशयित असतात. कधीकधी सर्दी किंवा फ्लूच्या लक्षणांमुळे लक्षणे गोंधळली जाऊ शकतात. मोनोच्या काही सामान्य चिन्हे आणि लक्षणेंमध्ये खालील समाविष्ट आहेत:

ताप
डोकेदुखी
घसा दुखणे
मान आणि / किंवा अर्बुदांमधील सूज ग्रंथी
अत्यंत कमजोरी किंवा थकवा
काही लोकांना अतिरिक्त चिन्हे आणि लक्षणे अनुभवू शकतात जसे की:

पोटदुखी
वाढलेली यकृत आणि / किंवा स्पलीन
रॅश
सुरुवातीस ऋणात्मक वेळी चाचणी पुन्हा केली जाऊ शकते परंतु मोनोचा संशय उच्च राहतो.

मोनोशी संबंधित लक्षणांच्या उपस्थितीत रक्त स्मरणावरील पांढर्या रक्त पेशींची संख्या आणि प्रतिक्रियाशील लिम्फोसाइट्स असलेल्या सकारात्मक मोनो चाचणीमुळे संक्रामक मोनोन्यूक्लॉसिसचे संभाव्य निदान सूचित होते.

एक नकारात्मक मोनो चाचणी काळजीपूर्वक व्याख्या आवश्यक आहे.

लक्षणे आणि प्रतिक्रियाशील लिम्फोसाइट्स उपस्थित असल्यास परंतु मोनो चाचणी नकारात्मक आहे, तर हेट्रोफिल अँटीबॉडीज शोधणे लवकर होऊ शकते किंवा प्रभावित व्यक्ती हेट्रोफिल अँटीबॉडीज करणार्या लोकांपैकी एक अल्प टक्केवारीपैकी एक असू शकते. मोनो चाचणी नंतरच्या वेळी पुनरावृत्ती केली जाऊ शकते आणि / किंवा मोनोन्यूक्लिओसिस निदान पुष्टी करण्यासाठी किंवा त्यांचा निषेध करण्यात मदत करण्यासाठी EBV प्रतिपिंडांकरिता विशिष्ट चाचणी केली जाऊ शकते.
बहुतेक नवजात आणि लहान मुले हेरेटोफाइल अँटीबॉडीज करणार नाहीत ईबीव्हीला संसर्ग झाल्यानंतरही त्यांच्याकडे निगेटिव्ह मोनो टेस्ट असतील. तथापि, ही लोकसंख्या क्वचितच चाचणी केली जाते, कारण त्यांच्यात संक्रामक मोनोन्यूक्लियसचे लक्षण नसतात.
नकारात्मक मोनो चाचणी असलेले लोक आणि काही किंवा कोणत्याही प्रतिक्रियाशील लिम्फोसाइट्स दुसर्या सूक्ष्मजीवाने संक्रमित होऊ शकतात ज्यामुळे साइटोमॅगोलोव्हायरस (सीएमव्ही) किंवा टोक्सोप्लाझोमिसिस सारखे लक्षणे उद्भवू शकतात. जर गर्भधारणेदरम्यान हा संसर्ग घडतो, तर हे निर्धारित करणे महत्वाचे आहे कारण यापैकी काही संक्रमण गर्भधारणेच्या गुंतागुंतांशी आणि गर्भाला दुखापत झाल्यास संबंधित आहे. उपस्थित असताना स्ट्रेप गले ओळखणे देखील महत्त्वाचे आहे कारण त्याला अँटीबायोटिक्ससह त्वरित उपचार आवश्यक आहे. ( ईबीव्ही एक व्हायरस आहे, त्यामुळे अँटीबायोटिक्सचा उपचार केला जाऊ शकत नाही.)

Dr. Abhinandan J
Dr. Abhinandan J
BAMS, Ayurveda Family Physician, 1 yrs, Pune
Dr. Neha Sawant
Dr. Neha Sawant
BPTh, Orthopedic Physiotherapist Physiotherapist, 11 yrs, Pune
Dr. Kedar Wani
Dr. Kedar Wani
MDS, Cosmetic and Aesthetic Dentist Dental Surgeon, 2 yrs, Pune
Dr. Prashant Wankhede
Dr. Prashant Wankhede
MS/MD - Ayurveda, Pune
Dr. Vishwas Takale
Dr. Vishwas Takale
BAMS, General Physician, 19 yrs, Pune