इलेक्ट्रोकार्डियोग्राम (ईसीजी)

इलेक्ट्रोकार्डियोग्राम (ईसीजी) म्हणजे काय?

इलेक्ट्रोकार्डियोग्राम ज्याला ईसीजी,12-लीड ईसीजी किंवा ईकेजी असेही म्हटले जाते तो एक गैर-आक्रमक निदान चाचणी आहे जो हृदय रोगाचे मूल्यांकन करण्यासाठी आपल्या हृदयाच्या विद्युतीय यंत्रणाचे मूल्यांकन करते. आपल्या छातीवर ठेवलेल्या फ्लॅट मेटल इलेक्ट्रोड्सचा वापर आपल्या हृदयाद्वारे तयार झालेल्या विद्युत शुल्काचा शोध घेण्यासाठी केला जातो, जे नंतर लपेटले जाते. आपल्या हृदयाची आणि हृदयाच्या लयची चांगली समज घेण्यासाठी,काही प्रकारचे स्ट्रक्चरल हृदयरोग ओळखण्यासाठी आणि हृदयाच्या कार्यक्षमतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी आपले डॉक्टर नमुने विश्लेषित करू शकतात.


इलेक्ट्रोकार्डियोग्राम दरम्यान काय अपेक्षा करावी

चाचणीचा उद्देश
ईसीजी आपल्या हृदयाच्या विद्युत् लय ओळखतो आणि ट्रेसिंग म्हणून ओळखल्या जाणार्या गोष्टी तयार करतो,जे स्क्विगली ओळीसारखे दिसते.या ट्रेसिंगमध्ये अनेक लाटांचा नमुना असतो ज्या प्रत्येक हृदयाचा ठोक्यासह प्रति मिनिट 60 ते 100 वेळा असतो.तरंग नमुना एक सतत आकार असणे आवश्यक आहे. जर तुमच्या लाटा सुसंगत नसतील किंवा ते मानक लाटा म्हणून दिसत नसतील तर हे हृदयरोगाचे लक्षण आहे.
विविध हृदयरोगांच्या चिंता असलेले विविध प्रकारचे बदल आहेत आणि आपले डॉक्टर आपल्या विशिष्ट ईसीजी लावण्याच्या नमुन्याकडे लक्ष देऊ शकतात जेणेकरुन ते विशिष्ट प्रकारच्या हृदयरोगाचे सूचक असतील किंवा नाही.
अनेक डॉक्टर हृदयरोगाच्या स्क्रीनवर वार्षिक वैद्यकीय तपासणीचा भाग म्हणून ईसीजी चाचणी करण्यास सांगतात .हे आपल्यास लागू होईल जर:
भूतकाळात तुम्हाला हृदयविकाराचा त्रास झाला आहे.
आपल्याकडे एक वैद्यकीय स्थिती आहे ज्यामुळे आपल्याला हृदयविकार,जसे हायपरटेन्शन,मधुमेह,उच्च कोलेस्टेरॉल किंवा दाहक रोग होण्याची शक्यता असते.
कार्डियाक रोगासाठी आपल्याकडे इतर लक्षणीय धोका घटक आहेत.
छातीत वेदना,श्वासोच्छवास,चक्रीवादळ किंवा फॅनिंग कलल्स यासारख्या हृदयरोगाचे लक्षण किंवा लक्षणे असल्यास आपल्याकडे ईसीजी देखील शिफारस केली जाऊ शकते.त्याचप्रमाणे,जर आपल्याला टीआयए किंवा स्ट्रोकची लक्षणे दिसतील जसे की दृष्टी बदलणे,सौम्यता,कमजोरी किंवा संप्रेषण समस्या,आपल्याला ईसीजीची देखील आवश्यकता आहे कारण काही प्रकारच्या हृदयरोगाचा त्रास होऊ शकतो.
जर आपल्याला हृदयरोग झाला असेल तर आपणास रोगाचा त्रास होत आहे किंवा आपल्या हृदयरोगाच्या उपचारांच्या प्रभावांवर लक्ष ठेवण्याकरिता मुदतपूर्व ईसीजी चाचणीची आवश्यकता आहे.
पेसमेकर प्लेसमेंटसाठी शस्त्रक्रियेसह कोणत्याही प्रकारच्या हृदयाच्या शस्त्रक्रियेपूर्वी देखील ईसीजी आवश्यक आहे. सामान्य ऍनेस्थेसियाचा समावेश असलेल्या कोणत्याही शस्त्रक्रियेपूर्वी पूर्व-ऑपरेशनल स्क्रिनिंग ईसीजी आवश्यक आहे कारण हृदयरोग सामान्य ऍनेस्थेसियापासून प्रतिकूल घटनांचा धोका वाढवतो आणि यामुळे आपल्या ऍनेस्थेसियोलॉजिस्टला मदत होते कारण ते आपल्या ऍनेस्थेटीक औषधे आणि शल्यक्रियेच्या देखरेखीची योजना करतात.


परिस्थिती

जेव्हा आपले डॉक्टर आपल्या नाडीची तपासणी करतात तेव्हा टर्कीकार्डिया (जलद हृदय गति), ब्रॅडीकार्डिया (मंद हृदय दर) आणि अॅरिथमिया (अनियमित हृदयाची दर) यांसारख्या अनेक शर्ती आढळतात. ईकेजी वेव्ह नमुने केवळ हृदयाच्या ताल्यामध्ये या बदलांचे सत्यापन करत नाहीत तर लाटाच्या आकारात काही बदल विशिष्ट प्रकारचे हृदय रोग आणि हृदयाच्या कोणत्या भागात प्रभावित होतात याविषयी माहिती प्रदान करतात.

मर्यादा

ईसीजी हे औषधांमधील सर्वसाधारणपणे वापरल्या गेलेल्या चाचण्यांपैकी एक आहे कारण ते हृदयविकाराच्या विविध प्रकारच्या विविध प्रकारच्या स्क्रीनसाठी स्क्रीन करू शकते, बहुतेक वैद्यकीय सुविधांमध्ये मशीन सहज उपलब्ध होते, चाचणी करणे सोपे आहे, सुरक्षित आहे आणि तुलनेने स्वस्त आहे.


ईसीजीची मर्यादा आहे:

ईसीजीने ट्रेसिंग रेकॉर्ड करून फक्त काही सेकंदांमध्येच हृदयविकाराची अवस्था दर्शवेल . जर एरिथॅमिया (हृदय लहरी अनियमितता) केवळ एकाच वेळी उद्भवली तर एक ईसीजी ते उचलू शकणार नाही आणि अॅबब्युलेटरी मॉनिटरिंग आवश्यक असू शकते. ईसीजी बहुतेक वेळा हृदयरोगासह कोरोनरी धमनी रोगांसारखे सामान्य किंवा जवळजवळ सामान्य असते. कधीकधी,ईसीजीवर दिसणारे असामान्यपणा पूर्ण तपासणी केल्यावर कोणतेही वैद्यकीय महत्त्व नसते.

धोके आणि मतभेद

ईसीजी एक सुरक्षित चाचणी आहे ज्यामुळे आरोग्यविषयक गुंतागुंत होत नाही. ईसीजीकडून वाढलेल्या जोखीम किंवा प्रतिकूल दुष्परिणामांशी संबंधित कोणतीही वैद्यकीय स्थिती नाहीत.

चाचणी पूर्वी
जर आपल्या डॉक्टरांनी ईसीजी चाचणी करण्यास सांगितले असेल तर त्यासाठी तयार करण्यासाठी आपल्याकडे विशेष चाचणी किंवा प्रक्रिया करण्याची आवश्यकता नाही. खरं तर, वेळ, जागा आणि उपकरणे उपलब्ध असल्यास डॉक्टरांच्या कार्यालयात ते योग्य असू शकतात. कधीकधी, आपल्या ईसीजीच्या कारणांनुसार आपले डॉक्टर आपल्याला आपल्या काही औषधे चाचणीपूर्वी एक किंवा दोन दिवस थांबविण्यास सांगू शकतात.

वेळ

डॉक्टरांच्या भेटीचा भाग म्हणून आपल्याकडे ईसीजी असल्यास, चाचणीसाठी अतिरिक्त 10 ते 15 मिनिटांची आवश्यकता असल्याची अपेक्षा करा. आपण ईसीजीसाठी खास भेट देणार असाल तर नोंदणी आणि चेक-इन प्रक्रियेमुळे आपल्याला जास्त वेळ लागेल अशी अपेक्षा केली पाहिजे.

स्थान

बर्याचदा, डॉक्टरच्या कार्यालयात ईसीजी केले जाते, कधीकधी त्याच परीक्षेत ज्या ठिकाणी आपण डॉक्टर आहात. आपल्या डॉक्टरांच्या क्लिनिकमध्ये वेगळी जागा असू शकते जिथे आपल्याला आपली चाचणी घेण्याची आवश्यकता असू शकते.

कोणते कपडे घालायचे

आपल्याला हॉस्पिटल गाउनमध्ये बदलावे लागेल जेणेकरून आपल्या छातीत इलेक्ट्रोड ठेवता येऊ शकेल. मोठ्या लांबीच्या किंवा साखळ्यांचा मार्ग लटकत असल्यास किंवा तेथून जाताना त्यांना काढून टाकण्यास सांगितले जाऊ शकते, परंतु आपल्याला धातूच्या दागिन्यांमधून विद्युत हस्तक्षेप करण्याविषयी काळजी करण्याची आवश्यकता नाही.

अन्न आणि पेय

आपण आपल्या चाचणीपूर्वी जे काही घेऊ इच्छिता ते खाऊ शकता किंवा पिऊ शकता. आपल्या डॉक्टरला काळजी वाटत असेल की आपल्याकडे विशेषतः जलद हृदय लय आहे, तर आपल्याला चाचणीपूर्वी 6 ते 10 तासांपर्यंत कॅफिनपासून दूर राहण्यास सांगितले जाऊ शकते.

खर्च आणि आरोग्य विमा

साधारणतः ईसीजी बहुतेक आरोग्य विमा योजनांद्वारे संरक्षित असते परंतु नेहमी अपवाद असतात. आपण विमा उतरवला असेल आणि आपल्या योजनेत कदाचित चाचणी समाविष्ट नसेल किंवा किमान कव्हरेजसह एखादी योजना असेल तर आपण कदाचित आपले फायदे आधीच तपासून बघण्यात इच्छित असाल. अनेक प्रक्रियेप्रमाणे, आपल्या योजनेसाठी आपल्याला एक कोपे भरण्याची आवश्यकता असू शकते आणि आपण आपल्या विमा कार्डावर नंबरवर कॉल करुन शोधू शकता.
याकरिता खर्च २५० ते ७५० या दरम्यान असणे अपेक्षित आहे

काय आणायचं

जेव्हा आपण आपल्या ईसीजीसाठी जाल तेव्हा आपण आपला टेस्ट ऑर्डर फॉर्म (लागू असल्यास), आपला आरोग्य विमा कार्ड, ओळखपत्र आणि देय पद्धत सादर करावी.

चाचणी दरम्यान
आपले परीक्षण डॉक्टर, नर्स किंवा तंत्रज्ञ करेल.

पूर्व-चाचणी
आपल्याला हॉस्पिटल गाउनमध्ये बदलण्याची आणि परीक्षा टेबलावर विचारण्यास सांगितले जाईल.
एकदा पोझिशनमध्ये,एका चिपचिपा, परंतु काढून टाकण्यास सुलभ असलेले एकूण दहा इलेक्ट्रोड जोडले जातात. प्रत्येक आर्म आणि पाय आणि सहा छातीवर एक इलेक्ट्रोड ठेवला जातो.

संपूर्ण कसोटीत
प्रत्येक इलेक्ट्रोड एक सपाट,नाणे-आकाराची प्लेट असते जी ईसीजी मशीनशी जोडलेली तारके असते,जी संगणकासारखी दिसते. इलेक्ट्रोडमध्ये हृदय द्वारे उत्पादित विद्युत क्रियाकलाप शोधतात आणि ही माहिती मशीनवर पाठविली जातात, जेथे प्रक्रिया केली जाते आणि इलेक्ट्रॉनिक बचत केली जाते किंवा ईसीजी ट्रेसिंग म्हणून मुद्रित केली जाते.
वाचन सुमारे पाच मिनिटे घेण्यात येईल. या दरम्यान, आपणास स्थिर राहण्यास सांगितले जाईल, कारण चळवळ नमुना व्यत्यय आणू शकेल. या चाचणीशी संबंधित कोणतेही वेदना किंवा अस्वस्थता नाही.

पोस्ट-टेस्ट
चाचणीनंतर, इलेक्ट्रोड काढले जातात. जर कोणतीही चिकट पदार्थ शिल्लक राहिली तर ते अल्कोहोल पॅडसह सहजपणे पुसले जाऊ शकते.आपल्याला नोड्सच्या खालील केस काढण्यात येऊ शकतात ,परंतु सामान्यपणे तंत्रज्ञ त्यांना काढून घेण्याबाबत फार काळजी घेतात.
आपण ईसीजी नंतर कोणत्याही दुष्परिणामांची अपेक्षा करू नये आणि आपल्या क्रियाकलापावर काही मर्यादा नाहीत.
क्वचितच, चिकटपणामुळे एलर्जीक प्रतिक्रिया किंवा डाग येऊ शकतात, जे चाचणीनंतर सुमारे 24 तासांनंतर दिसणार नाहीत.इलेक्ट्रोडच्या क्षेत्रामध्ये रॅश चा अनुभव असल्यास, आपल्या डॉक्टरांना कॉल करा.

परिणाम व्याख्या
इलेक्ट्रोडमधून निर्माण होणारे विद्युतीय सिग्नल 12 वेगवेगळ्या कोनातून हृदयाच्या विद्युतीय क्रियाकलाप प्राप्त करण्यासाठी प्रक्रिया करतात, त्यापैकी प्रत्येक एक विद्युतीय सिग्नल वेगळा ट्रेसिंग दर्शवितो. ईसीजीवरील कोणत्याही असामान्यपणाचे परीक्षण करून आणि ते कश्यामुळे येत आहेत, यावरून आपल्या डॉक्टरांना हृदयाच्या स्थितीबद्दल महत्त्वपूर्ण सूचना मिळू शकतात.