कोलेस्टेरॉल आणि ट्रायग्लिसराईड चाचण्या रक्त तपासणी करतात जी रक्तातील एकूण चरबीयुक्त पदार्थ (कोलेस्टेरॉल आणि ट्रायग्लिसरायड्स) मोजतात.
कोलेस्टेरॉल प्रथिनेशी जोडलेल्या रक्तमधून प्रवास करतो. कोलेस्ट्रॉल-प्रोटीन पॅकेजला लिपोप्रोटीन म्हणतात. लिपोप्रोटीन विश्लेषण (लिपोप्रोटीन प्रोफाइल किंवा लिपिड प्रोफाइल) एकूण कोलेस्टेरॉल, एलडीएल कोलेस्ट्रॉल, एचडीएल कोलेस्ट्रॉल आणि ट्रायग्लिसरायड्सचे रक्त पातळी मोजते.
कोलेस्टेरॉल पेशी तयार करण्यात आणि हार्मोन्स तयार करण्यात मदत करण्यासाठी शरीर कोलेस्ट्रॉलचा वापर करते. रक्तातील बरेच जास्त कोलेस्टेरॉल धमन्यांमध्ये आत बनू शकते, ज्याला प्लाक म्हणून ओळखले जाते. मोठ्या प्रमाणावर पट्ट्यामुळे हृदयविकाराचा झटका किंवा स्ट्रोक होण्याची शक्यता वाढते.
एचडीएल (हाय-डेंसिटी लिपोप्रोटीन) शरीरातील कोलेस्टेरॉल हलविण्यास मदत करते. एचडीएल हे रक्तप्रवाहात कोलेस्टेरॉलसह बंधनकारक करून ते यकृताकडे परत आणण्यासाठी करते. एचडीएल सूज देखील कमी करू शकते. उच्च एचडीएल पातळी हृदयरोगाच्या कमी जोखीमशी निगडित आहे.
एलडीएल (लो-डेंसिटी लिपोप्रोटीन) शरीरातील इतर भागांमध्ये चरबी आणि यकृतमधून फक्त थोड्या प्रमाणात प्रथिने असतात. आपल्या रक्तात एलडीएलचा एक विशिष्ट स्तर सामान्य आणि निरोगी आहे कारण एलडीएल कोलेस्टेरॉलला आपल्या शरीराच्या भागांमध्ये नेतो ज्याची गरज असते. परंतु कधीकधी "खराब कोलेस्टेरॉल" म्हटले जाते कारण उच्च पातळीमुळे हृदयविकार होण्याची शक्यता वाढते.
व्हीएलडीएल: (फार कमी-घनतेच्या लिपोप्रोटीनमध्ये) फार कमी प्रथिने असतात. व्हीएलडीएलचा मुख्य हेतू आपल्या यकृताद्वारे तयार केलेला ट्रायग्लिसरायड वितरित करणे आहे. उच्च VLDL कोलेस्टेरॉल पातळीमुळे आपल्या धमन्यांमध्ये कोलेस्टेरॉल तयार होऊ शकते आणि हृदयरोग आणि स्ट्रोकचा धोका वाढतो.
ट्रायग्लिसरायड्स हा एक प्रकारचा चरबी आहे जो शरीराला उर्जा साठविण्यासाठी आणि स्नायूंना ऊर्जा देण्यासाठी वापरतो. रक्तातील फक्त कमी प्रमाणात आढळतात. उच्च एलडीएल कोलेस्टेरॉलसह उच्च ट्रायग्लिसराईड पातळी असणे यामुळे उच्च एलडीएल कोलेस्ट्रॉल पातळीपेक्षा जास्त हृदयविकाराची शक्यता वाढू शकते.
सुपरमार्केट, फार्मेसियां, शॉपिंग मॉल आणि इतर सार्वजनिक ठिकाणी कोलेस्ट्रॉल स्क्रीनिंग सहसा उपलब्ध असते. होम कोलेस्ट्रॉल चाचणी किट देखील उपलब्ध आहेत. डॉक्टरांच्या कार्यालयाबाहेर किंवा प्रयोगशाळेबाहेर केलेल्या चाचण्यांचे परिणाम अचूक नसू शकतात. आपल्या डॉक्टरच्या कार्यालयाबाहेर असलेल्या कोलेस्टेरॉल स्क्रिनिंगचा परिणाम असल्यास, आपल्या डॉक्टरांबरोबर परिणामांच्या अचूकतेबद्दल चर्चा करा.
ते का झाले आहे?
कोलेस्टेरॉल आणि ट्रायग्लिसराईड चाचणी केली जाते :
- लिपिड डिसऑर्डरसाठी स्क्रीन करण्यासाठी नियमित शारीरिक तपासणीचा भाग म्हणून.
- लिपिड विकारांवर उपचार करण्यासाठी वापरल्या जाणार्या औषधांवर आपला प्रतिसाद तपासण्यासाठी.
- हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकसह हृदय आणि रक्त प्रवाह समस्येचे धोका शोधण्यात मदत करण्यासाठी.
- त्वचेत पिवळ्या फॅटी डिपीट्स (xanthomas) सारख्या असामान्य लक्षणे असल्यास, जे दुर्लभ आनुवांशिक रोगांमुळे होऊ शकते ज्यामुळे कोलेस्टेरॉलचे प्रमाण जास्त होते.
- कोलेस्टेरॉल आणि ट्रायग्लिसराइड स्क्रीनिंग
- जेव्हा आपल्याला कोलेस्टेरॉल चाचणी घ्यावी तेव्हा आपल्या डॉक्टरांशी बोला.
काही आरोग्य संघटना शिफारस करतात की 20 ते 7 वयोगटातील प्रत्येकास हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकच्या जोखीमसाठी प्रत्येक 4 ते 6 वर्षे तपासले पाहिजे, ज्यामध्ये कोलेस्टेरॉल चाचणी देखील समाविष्ट आहे. तळटीप 1 इतर संस्था 40 ते 75 वयोगटातील लोकांसाठी कोलेस्टेरॉल चाचण्यांची शिफारस करतात. तळटीप 2