Sleep Disorder involves conditions related to quality, timing and amount of sleep. It affects badly on your health. Do not worry! Read how to treat sleep disorders without taking medicines. You can also ask your queries on Hellodox App and get suggestions from Medical Experts.
निरोगी स्वास्थ्यासाठी संतुलित आहार, नियमित व्यायाम आवश्यक आहे. पण त्याचबरोबर पुरेशी झोप घेणे देखील गरजेचे आहे. आजकाल शांत झोप मिळणे दुर्मिळ झाले आहे. लांबलेल्या कामाच्या वेळा, ताण, तणाव यामुळे नीट झोप लागत नाही. आपल्यापैकी अनेकांनी याचा अनुभव घेतला असेल. झोप न लागण्याची अनेक कारणे असतील पण त्यामुळे आरोग्यावर परिणाम होवून त्याचा समस्या उद्भवू लागतात.
अपुऱ्या झोपेमुळे कामावर देखील परिणाम होतो.
अधिक चांगले काम करण्यासाठी शांत झोपेची गरज असते. कारण त्यामुळेच मन शांत, प्रसन्न राहतं व शरीराला ऊर्जा प्राप्त होते.
म्हणून शांत झोप येण्यासाठी हा घरगुती उपाय खूपच फायदेशीर ठरतो. हा उपाय अतिशय सोपा आहे. खसखस गोल्डन ब्राऊन होईपर्यंत तव्यावर थोडी भाजून घ्या. त्यानंतर खसखस ग्राईंड करून घ्या.
मग कोमट दुधात जायफळ आणि खसखस पावडर घाला. नीट मिक्स करून दूध प्या. त्यामुळे तुम्हाला नक्कीच शांत झोप लागण्यास मदत होईल
Like
15 Views
MS/MD - Ayurveda Ayurveda Family Physician 4 Years Experience, Maharashtra
Consult
आपल्यापैकी ब-याच जणाांना रात्री काही केल्या झोप येत नाही.
दिवसभराच्या कामाने मन-शरीर थकलां असलां तरी झोप मात्र लागत नाही, मग whats app, fb, you tube असतांच साथीला.....झोप येईपयंत किंवा वा सकाळपर्य़ंत...! झोप लागली नाही की मग दुसरा दिवस डोकां जड होणां, चिडचिड होणां, कामात लक्ष न लागणां यात जातो. रात्र झाली की मग पुन्हा आपण, घड्याळ आणि mobile/ laptop.
खरां तर निद्रा अर्थात झोप हा आयुष्याच्या तीन महत्वाच्या आधाराच्या खांबाांपैकी एक. झोप पुरेशी घेतली जाणां- न जाणां यावर आरोग्य, बुद्धि, आकलन होणे, शक्ती, पुनरुत्पादन क्षमता या गोष्टी अवलांबून आहेत. त्यामुळे झोप न लागणे या गोष्टीकडे पुरेशा गाांभीयााने लक्ष दिले पाहीजे.
वेळेवर झोप यावी यासाठी पुढील उपाय अवश्य करावेत -
१) रात्री म्हशीचे दूध तूप घालून प्यावे. ( रात्रीचे जेवण आणि दूध यात कमीत कमी तासदीड्तासाचे अंतर हवे.)
२) जेवणात दही, तूप यांचा आवर्जून समावेश करावा. (दही रात्री खाऊ नये. दुपारच्या जेवणात, नाश्त्याला दह्याचा समवेश केल्यास त्याबरोबर खडीसाखर, तूप, मुगाचे वरण, आवळा याांपैकी काहीतरी असावे.)
३) सवा शरीराला नियमित मसाज करावा. यासाठी चंदनबलालाक्षादि तेल, बला तेल इ. वापरावे. उपलब्धता नसल्यास तीळाचे तेलही चालेल.
४) डोक्याला आवर्जून तेल लावून मसाज करावा. पाण्याचा तळवयांनाही मसाज करावा.
५) आवडीचे सुगंध , अत्तरे वापरावीत.
६) झोपण्याची जागा प्रसन्न, शांत असावी. गादी-उशी पुरेशी आरामदायी असावी.
७) ठराविक वेळी TV, mobile, tab, laptop बंध करुन कामाच्या- ताणाच्या विषयांकडे जाणीवपूर्वक दुर्लक्ष करावे.
हे सर्व उपाय नियमित करूनही महिन्याभरात उपयोग न झाल्यास वैद्यांचा सल्ल्याने शिरोधारा , शिरोपिचु, नेत्रतर्पण व गरजेनुसार औषधोपचार करावे.
मुंबई : जागे असण्याच्या तुलनेत झोपेत अधिक लाळ निर्माण होते. झोपेत आपण तोंडाने श्वास घेत असतो आणि त्यामुळेच झोपेत लाळ गळते. तर काही वेळेस खाण्या-पिण्याच्या पदार्थांमधून एलर्जी होते किंवा काही औषधांमुळे अधिक लाळ निर्माण होते. झोपत लाळ गळ्याची समस्या तुम्हालाही असेल तर हे घरगुती उपाय त्यावर कामी येतील.
-तोंडातून लाळ गळत असल्यास पचनास खूप वेळ लागणारे अन्नपदार्थ खाण्यापासून दूर रहा. पोट साफ ठेवा. त्याचबरोबर लाळ गळण्याची समस्या असल्यास तुळशीची पाने चावा आणि थोडे पाणी प्या. दोन-तीन वेळा असे केल्याने लाळेपासून सुटका मिळेल.
-रात्री झोपेत लाळ गळल्याने काहीसे लाजल्यासारखे वाटते तर मग फटकीच्या पाण्याने गुळण्या करा. त्यामुळे लाळ गळण्याची समस्या दूर होण्यास मदत होईल.
-लाळ गळण्याच्या समस्येवर आवळा पावडर फायदेशीर ठरते. त्यासाठी जेवल्यानंतर लगेचच कोमट पाण्यात आवळा पावडर घालून प्यायल्याने नक्कीच फायदा होईल. त्याचबरोबर अॅसिडीटीपासूनही सुटका मिळेल.
- जायफळ तुपात उगाळून तयार केलेला थोडासा लेप निजण्यापूर्वी हळूहळू कपाळावर चोळल्यास गाढ झोप येण्यास मदत मिळते.
- पाव चमचा जटामांसी आणि पाव चमचा धमासा चार-पाच तासांसाठी पाण्यात भिजत घालून ठेवून झोपण्यापूर्वी गाळून घेतलेले पाणी प्यायले तर डोके शांत होऊन झोप लागणे सोपे होते.
- ज्यांच्या प्रकृतीला वांगे चालत असेल त्यांनी वांगे भाजून घ्यावे, ते थंड झाले की त्यात मध मिसळून खाण्याने झोप येण्यास मदत मिळते.
- रात्री झोपण्यापूर्वी टाळूवर तेल, कानात श्रुती तेलासारखे तेल, नाकात घरी बनविलेले साजूक तूप किंवा नस्यसॅन घृत टाकण्यानेही शांत झोप लागण्यास मदत मिळते.
- नियमित अभ्यंग तसेच पादाभ्यंग सुद्धा शांत झोपेसाठी साहायक असतात.
- शांत करणारी, मेंदूला शामक अशी काही औषधेही असतात. ब्राह्मी, जटामांसी, मंडूकपर्णी वगैरे वनस्पतींपासून तयार केलेले सॅन रिलॅक्‍स सिरपसारखे सिरप रात्री झोपण्यापूर्वी घेतल्यास मन शांत होऊन झोप लागते. मानसिक अस्वास्थ्यामुळे व असंतुलनामुळे झोप येत नसल्यास ब्राह्मी स्वरसाचे नस्य, क्षीरधारा, शिरोधारा, शिरोबस्ती वगैरे उपचार करून घेतल्यासही फायदा होतो.
काही वैज्ञानिकांनी लावलेल्या शोधांमध्ये हे लक्षात आले आहे की जर झोपताना आम्ही काही गोष्टींकडे लक्ष्य दिले तर वजन कमी होण्यास नक्कीच मदत मिळते. यात सर्वात मोठा नियम तर चांगली आणि साउंड स्लिप घेण्याचा आहे. यासाठी आम्हाला बर्‍याच गोष्टी ध्यानात घेतल्या पाहिजे. तर जाणून घेऊ काय आहे त्या गोष्टी.
1. डार्क रूम
काय करावे : नाइट लाइटचा वापर करू नये. खोली पूर्णपणे डार्क करून झोपावे.
काय होईल : नाइट लाइटमध्ये झोपल्याने झोप डिस्टर्ब होते. कमी गाढ झोप लागल्याने वजन वाढत. बॉडीत बनणारे मेलाटॉनिन हॉर्मोन झोप आणण्यात मदत करतो. लाइटमध्ये झोपल्याने हे हार्मोन कमी बनतात. (द अमेरिकन जर्नल ऑफ इपिजिमियोलॉजीची रिपोर्ट)
2. ठंडक
काय करावे : झोपताना खोली थंडं ठेवावी. जर AC असेल तर त्याचा टेंपरेचर कमी ठेवावा.
काय होईल : रात्री झोपताना टेंपरेचर जेवढे थंड राहील, तेवढेच टमीवरील फॅट कमी करण्यास मदत मिळेल. थंड्या टेंपरेचरमध्ये बॉडीला गरम ठेवण्यासाठी बॉडीत जमलेले फॅट बर्न होतात, ज्यामुळे वजन कमी होण्यास मदत मिळते. (डायबिटीज़ जर्नल)
3. प्रोटीन शेक
काय करावे : झोपण्याअगोदर प्रोटीन शेकचे सेवन करावे. डिनरमध्ये देखील प्रोटीन असणारे खाद्य पदार्थ घ्यावे.
काय होईल : झोपण्याअगोदर प्रोटीन शेक घेतल्याने बॉडी हे डाइजेस्ट करण्यासाठी जास्त कॅलोरी बर्न करते. तसेच सकाळी उठल्यानंतर देखील बॉडीचे मेटाबॉलिक रेट हाय राहील, ज्यामुळे वजन कमी करण्यास मदत मिळेल. (फ्लोरिडा स्टेट युनिव्हर्सिटीची स्टडी)
4. अमीनो अॅसिड्स
काय करावे : अमीनो ऍसिड्सचे सोर्स असणारे फूड्स जसे फिश, चिकन, नट्स, डाळी, अंडी डाइटमध्ये सामील करा.
काय होईल : अमीनो अॅसिड्स गाढ झोप आणण्यात मदत करतात. हे फूड्स डिनरमध्ये सामील केले तर चांगली झोप येते, ज्यामुळे वजन कमी होण्यास मदत मिळते. (प्रोग्रामिंग ऍड ऑपरेशन्स जर्नल)
5. मिंट
काय करावे : झोपण्याअगोदर खोलीत मिंटची सुगंध असणारी कँडल लावायला पाहिजे किंवा मिंट ऑयल उशीवर लावायला पाहिजे.
काय होईल : मिंटची सुगंध वजन कमी करण्यास मदत करते. जर दिवसातून 2 तास मिंटची सुगंध घेतली तर याने मदत मिळेल. (जर्नल ऑफ न्यूरोलॉजी ऍड ऑर्थोपीडिक मेडिसिनची स्टडी)
6. होल ग्रेन
काय करावे : दिवसातून एखाद्या मिलमध्ये होलग्रेन सामील करायला पाहिजे, हे हेल्दी कार्ब्स असतात. डिनरमध्ये कार्ब्सचे सेवन करू नये.
काय होईल : कार्ब्समध्ये उपस्थित सेरेटॉनिन, मेलाटॉनिनमध्ये बदलून जातात, जी चांगली झोप येण्यास मदत करतात. गाढ झोप आल्याने वजन कमी होण्यास मदत मिळते. (व्हिसलर फिटनेस वेकेशन्सची रिपोर्ट)
7. डिनर टाइम
काय करावे : रात्री 8 वाजेपर्यंत डिनर करून घ्यावे. झोपण्याच्या 2 तास आधीपासून खाद्यपदार्थांचे सेवन करणे बंद करावे.
काय होईल : दिवसा गरिष्ठ भोजन केल्यानंतर देखील जर रात्री 8 नंतर काहीही न खाल्ले तर वजन कमी होण्यास नक्कीच मदत मिळेल. झोपण्याअगोदर खाल्ल्याने फूड ट्रायग्लासराइड्समध्ये बदलून जातो आणि वजन वाढत. (जर्नल सेल मेटाबॉलिझमची रिपोर्ट)
