‘टेक्स्ट नेक’चा विळखा

बहुतांश लोकांना मानेचे दुखणे असते. त्याला अनेक कारणे असू शकतात. परंतु अलीकडच्या काळात एक नवीन आजार डोके वर काढत आहे. 'टेक्स्ट नेक' असे या आजाराचे नाव आहे. सुमारे ५० टक्के लोकांना या आजाराचा त्रास भेडसावत आहे. काय आहे नेमका हा आजार पाहू या...

नीता अनेक दिवसांपासून त्रस्त होती. तिला सर्वायकलचा त्रास कधीही नव्हता. परंतु त्यानंतरही तिची मान, खांदे आणि पाठ दुखत होती. एकस-रे करून घेतल्यानंतरही काही निष्पन्न झाले नाही. अखेर डॉक्टरांनी तिला विचारले की ती मोबाइलवर किती तास घालवते. आपल्या दिवसभराच्या कामावर तिने दृष्टिक्षेप टाकला त्यावेळी तिला लक्षात आले की आपण दररोज सर्वसाधारणपणे चार ते पाच तास मोबाइलवर घालवतो.


रोहिणीलाही अशाच प्रकारचा त्रास होत होता. तिचे काम तर मोबाइलवरच होते. तिनेदेखील आपल्या वेदनेबाबत डॉक्टरांशी चर्चा केली. या चर्चेतूनही हेच निष्पन्न झाले की मोबाइलच्या अतिरेकी वापरामुळे त्याला दुखण्याचा हा त्रास सुरू झाला. अलीकडेच ऑस्ट्रेलियात सुमारे अडीचशे लोकांवर एक परीक्षण करण्यात आले. त्यातून एकच बाब पुढे आली की, ज्यावेळी हे लोक मोबाइलवर असतात त्यावेळी त्यांची मान पूर्णपणे वाकलेली असते. पाठीला ताण आलेला असतो. याचा कारणांमुळे त्यांना शरीराच्या अनेक भागात वेदना होतात. या आजाराला 'टेक्स्ट सिड्रोम' म्हटले जाते.

अधिकांश लोकांना त्रास

स्मार्टफोनच्या अतिरेकी वापरामुळे अनेकांना विविधप्रकारचे आजार जडत आहेत. पंचवीस वर्षीय रोहिणीला हे माहिती नव्हते की मोबाइलच्या वापरामुळे ती आजारी होऊ शकते. तिच्या त्रासात इतकी वाढ झाली होती की मान वळविण्यात तिला खुपच त्रास होत होता. त्यामुळे तिला फिजिओथेरपी करून घ्यावी लागत होती. मोबाइलच्या अतिरेकी वापरामुळे आजारी पडणाऱ्यांची संख्या वेगाने वाढत असल्याचे संशोधनातून निष्पन्न झाले. ही संख्या वाढून सुमारे ५० टक्क्यांपर्यंत झाली होती. लोकांना वाटत होते की त्यांच्या पाठ, मान आणि खांद्यांमध्ये साधे दुखणे आहे. परंतु डॉक्टरांशी चर्चा केल्यानंतर या लोकांना 'टेक्स्ट नेक' असल्याची बाब पुढे आली.

अनेक प्रकारचे आजार

यासंदर्भात डॉक्टर अखिल श्रीवास्तव सांगतात की, 'टेक्स्ट नेक सिड्रोम'वर कोणताही उपाय न केल्याने पाठीचा कणा त्रास देऊ लागतो. स्नायूंचा ताण, हातपायांना मुंग्या येणे, ते सुन्न पडणे अशा गंभीर समस्या निर्माण होऊ लागतात. मानेला जास्त काळपर्यंत खालच्या बाजूला वाकवून ठेवल्याने हा त्रास सुरू होतो. सर्वसाधारणपणे मोबाइलवर टेक्स्ट मॅसेज पाठविण्यासाठी आपण ही मान खाली वाकवतो. त्यामुळेच या आजाराला 'टेक्स्ट नेक सिड्रोम' असे नाव देण्यात आले आहे. या आजारात मान आणि पाठिच्या कण्यावर जास्तीत जास्त ताण पडतो. सुरूवातीच्या काळात खांदे आणि मानेच्या दुखण्याचा त्रास सुरू होतो. कालांतराने हा त्रास गंभीर रूप धारण करू लागतो. त्यानंतर हा त्रास पाठिच्या कण्यापर्यंत पोहोचतो. या समस्येवर तोडगा न काढल्यास 'स्लीप डिस्क'चा त्रास सुरू होतो.

करावी लागू शकते शस्त्रक्रिया

'टेक्स्ट नेक सिड्रोम'कडे दुर्लक्ष देणे भोवण्याची शक्यता असते. हा त्रास दुर्लक्षामुळे इतका वाढू शकतो की बरेचदा फिजिओथेरपी किंवा शस्त्रक्रिया देखील करावी लागू शकते. त्यामुळे जास्त काळपर्यंत मान खालच्या बाजूला झुकविण्याची सवय टाळायला हवी. यासाठी नियमितपणे व्यायामही करायला हवेत. तसे न केल्यास पाठ, मानेचे दुखणे वाढू शकते.

कोणाचे किती तास

- भारतात एक व्यक्ती मोबाइलवर किमान सुमारे तीन तास खर्च करतो.

- संयुक्त राज्य अमेरिकेत एक व्यक्ती मोबाइलवर किमान पाच तास खर्च करतो.

- चायनात एक व्यक्ती मोबाइलवर किमान तीन ते चार तास खर्च करतो.