ओटीपोटातील अल्ट्रासाऊंड म्हणजे काय?
अल्ट्रासाऊंड स्कॅन शरीराच्या आतील भाग आणि व्हिडिओ कॅप्चर करण्यासाठी उच्च ध्वनी लाटा वापरतात.पोटातील अल्ट्रासाऊंड आपल्या डॉक्टरांना पोटातील अवयव आणि संरचना पाहण्यास मदत करतात.
अल्ट्रासाऊंड सुरक्षित आणि वेदनादायक आहेत.ते देखील वाढत्या सामान्य आहेत.दरवर्षी युनायटेड स्टेट्समध्ये अधिकाधिक अल्ट्रासाउंड केले जातात.1996 पासून 2010 पर्यंत दर वर्षी 4 टक्के वाढ झाली असल्याचे एका अभ्यासात आढळले आहे.
अल्ट्रासाऊंड प्रतिमा रिअल टाइम मध्ये कॅप्चर केले जातात.ते आंतरिक अवयवांची रचना आणि हालचाल तसेच रक्तवाहिन्यांमधून वाहणारे रक्त दर्शविण्यास सक्षम असतात.ही चाचणी गर्भवती महिलांमध्ये भ्रूण पाहण्यासाठी आणि तपासण्यासाठी सर्वात सामान्यतः वापरली जाणारी असते,परंतु त्यात अन्य वैद्यकीय उपयोग देखील असतात.
ओटीपोटातील अल्ट्रासाऊंड का केले जाते?
ओटीपोटात अल्ट्रासाऊंडचा वापर उदरच्या गुहामध्ये मुख्य अवयवांची तपासणी करण्यासाठी केला जातो. या अवयवांमध्ये पित्त, मूत्रपिंड, यकृत, पॅनक्रिया आणि प्लीहाचा समावेश होतो.
खरं तर, 65 आणि 75 वयोगटातील आणि धुम्रपान करण्याणर्या व्यक्ती असल्यास,आपल्याला पेटीच्या एऑर्टिक एन्युरीझमची तपासणी करण्यासाठी पेटी अल्ट्रासाऊंड करण्याची शिफारस करतो.
जर आपल्या डॉक्टरला खालील पैकी कोणत्याही परिस्थिती ची शंका असेल तर आपल्या जवळच्या भविष्यात ओटीपोटातील अल्ट्रासाऊंड करण्यास सांगितले जाऊ शकते:
रक्ताची गुठळी
वाढलेली अवयव (जसे यकृत, प्लीहा किंवा मूत्रपिंड)
उदर गुहात द्रव
गल्स्टोने
हर्निया
अग्नाशयशोथ
मूत्रपिंड रोख किंवा कर्करोग
मुतखडा
यकृत कर्करोग
अपेंडिसिटिस
ट्यूमर
विशिष्ट प्रक्रियेदरम्यान आपल्या डॉक्टरांना मार्गदर्शन करण्यास मदत करण्यासाठी उदर अल्ट्रासाऊंडचा देखील वापर केला जाऊ शकतो.उदाहरणार्थ:
ओटीपोटाच्या बायोप्सी दरम्यान,आपले डॉक्टर टिश्यूचा एक लहान नमुना काढण्यासाठी सुई कुठे टोचायची हे पाहण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड वापरू शकतात.
अल्ट्रासाऊंड आपल्या डॉक्टरांना सिस्ट किंवा फोडमधून द्रव काढून टाकण्यास मदत करतात.
आपल्या ओटीपोटात रक्त प्रवाह तपासण्यासाठी आपला डॉक्टर अल्ट्रासाऊंड वापरू शकतो.
उदर अल्ट्रासाऊंडचे धोके काय आहेत?
उदर अल्ट्रासाऊंडमध्ये कुठलाही धोका नसतो.एक्स-किरण किंवा सीटी स्कॅनच्या उलट,अल्ट्रासाऊंड कोणतेही विकिरण वापरत नाहीत,म्हणूनच गर्भवती स्त्रियांमध्ये विकसित होणा-या बाळांना तपासण्यासाठी डॉक्टर त्यांना प्राधान्य देतात.
गर्भ अल्ट्रासाऊंड ची चित्रे गर्भाच्या वास्तविक-वेळेची प्रतिमा प्रदान करते.जरी पालकांना चित्रे आकर्षक वाटत असतील ,तरी यू.एस.फूड अँड ड्रग अॅडमिनिस्ट्रेशनने पालकांना विशिष्ट वैद्यकीय गरज असतानाच अल्ट्रासाऊंड स्कॅन करण्याचा सल्ला दिला आहे.गर्भाला अनावश्यक अश्या अतिरिक्त अल्ट्रासाऊंड किरणांमध्ये उघड केल्यास कुठलाही लाभ होत नाही,म्हणून एफडीए ने या "देसटेक व्हिडिओं"च्या विरोधाला सल्ला देतो.
अल्ट्रासाऊंड इमेजिंग आणि हृदयाचा ठोका नियंत्रक कोणत्याही नुकसानास कारणीभूत ठरतात असा कोणताही पुरावा नाही.तरीही,डॉक्टर अद्याप याची खात्री करुन घेऊ शकत नाहीत की यापुढे जोखमी नाहीत.अल्ट्रासाऊंड पोटातील काही खूप लहान ऊतक जाळू शकते.काही प्रकरणांमध्ये,काही ऊतकांमध्ये ते लहान फुगे बनवू शकतात.याचा दीर्घकालीन प्रभाव ज्ञात नाही.
मी चाचणीसाठी कशी तयारी करू?
जर आपण अल्ट्रासाऊंड करण्यापूर्वी सामान्यतः जसे पाणी प्यायला सुरू ठेवता पण जर आपली काही औषधे सुरु असतील तर आपल्या डॉक्टरांना विचारा.आपल अल्ट्रासाऊंड करण्यापूर्वी आपला डॉक्टर सामान्यत: 8 ते 12 तासांपर्यंत उपवास करण्यास सांगेल.कारण मूत्रपिंडातील आणि पोटातील अन्न ध्वनी लाटा अवरोधित करू शकतात,ज्यामुळे तंत्रज्ञानास स्पष्ट चित्र मिळणे कठीण होते.
आपल्या पित्ताशय,यकृत,पॅनक्रिया किंवा प्लीहाचा अल्ट्रासाऊंड असल्यास उपवास करणे अपवाद आहे.अशा प्रकरणांमध्ये,आपल्याला आपल्या चाचणीपूर्वी संध्याकाळी एक चरबी-मुक्त जेवण खाण्याची सूचना दिली जाऊ शकते आणि त्यानंतर उपवास करणे सुरू केले जाऊ शकते.
चाचणी कशी केली जाते?
उदर अल्ट्रासाऊंडपूर्वी आपल्याला हॉस्पिटल मध्ये गाउन घालण्यास सांगितले जाईल आणि स्कॅन ला व्यत्यय आणणारे कोणतीही दागिने किंवा इतर वस्तू काढून टाकली जाईल.
मग आपण टेबल वर आपल्या पोटाच्या भागावर झोपू शकता. .
अल्ट्रासाऊंड तंत्रज्ञ (सोनोग्राफर)आपल्या पोटावर एक विशेष जेल लावेल.
जेल त्वचा आणि अल्ट्रासाऊंड ट्रान्सड्यूसर दरम्यान तयार होण्यापासून मायक्रोफोनसारखे दिसते.
ट्रान्सड्यूसर आपल्या शरीरातुन उच्च आवृत्ति आवाज लाटा पाठवते.मानवी कानात ऐकण्यासाठी या लाटा खूप उंच आहेत.परंतु एखाद्या दाट वस्तू वर आदळल्यास लाटा प्रतिध्वनी करतात.
आपल्या ओटीपोटात वेदना होत असल्यास,अल्ट्रासाऊंड दरम्यान आपल्याला थोडासा त्रास होऊ शकतो.वेदना गंभीर झाल्यास आपल्या तंत्रज्ञानास लगेच कळू द्या.
काही घटक किंवा परिस्थिती अल्ट्रासाऊंडच्या परिणामांमध्ये व्यत्यय आणू शकतात,यासह:
गंभीर लठ्ठपणा
पोटाच्या आतील अन्न
बेरियम (आपण काही चाचण्यांमध्ये एक द्रव जो आपल्या डॉक्टरांना आपले पोट आणि गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल ट्रॅक्ट पाहण्यात मदत करतो) अलीकडील बेरियम प्रक्रियेतून आतड्यांमधून उरलेले
अतिरिक्त आतड्यांमधील वायू
स्कॅन पूर्ण झाल्यावर,तंत्रज्ञाने आपल्या पोटा वरून जेल स्वच्छ करेल.ही प्रक्रिया सामान्यतः 30 मिनिटांपेक्षा कमी होते.
चाचणीनंतर काय होते?
रेडियोलॉजिस्ट आपल्या अल्ट्रासाऊंड प्रतिमांचे स्पष्टीकरण करेल. फॉलोअप अपॉईंटमेंटमध्ये आपले डॉक्टर आपल्याशी परिणाम चर्चा करतील. आपले डॉक्टर दुसर्या फॉलो-अप स्कॅनसाठी किंवा इतर चाचण्यांसाठी विचारू शकतील आणि आढळलेल्या कोणत्याही समस्या तपासण्यासाठी अपॉईंटमेंट ठरवतील.