Hellodox on Facebook Hellodox on Facebook Hellodox on linkedin Hellodox on whatsup Hellodox on Twitter
Health Tips
Stay healthy by reading wellness advice from our top specialists.


गर्भ अल्ट्रासाऊंड चाचणी :

प्रथम गर्भ अल्ट्रासाऊंड सामान्यतः गर्भधारणाची पुष्टी करण्यासाठी आणि आपण गर्भवती होईपर्यंत किती अंदाज लावता हे प्रथम तिमाहीच्या दरम्यान केले जाते. जर आपली गर्भधारणा अजिबात राहिली नाही तर पुढील अल्ट्रासाऊंड सामान्यत: दुस-या त्रैमासिकादरम्यान दिली जाते, जेव्हा ऍनाटॉमिक तपशील दृश्यमान असतात. एखाद्या समस्येचा संशय असल्यास, फॉलो-अप अल्ट्रासाऊंड किंवा एमआरआयसारख्या अतिरिक्त इमेजिंग चाचण्यांची शिफारस केली जाऊ शकते.

भ्रूण अल्ट्रासाऊंडच्या दोन मुख्य प्रकार आहेत :
ट्रान्सव्हॅगिनल अल्ट्रासाऊंड. या प्रकारच्या गर्भाच्या अल्ट्रासाऊंडसह, ध्वनी लाटा पाठविण्यासाठी आणि प्रतिबिंब गोळा करण्यासाठी आपल्या योनिमध्ये ट्रान्स्ड्यूसर नावाचे एक भटकंतीसारखे उपकरण ठेवले जाते. ट्रान्सव्हॅगिनल अल्ट्रासाऊंडचा वापर लवकर गर्भधारणादरम्यान केला जातो. जर ट्रांसबॅडोमिनल अल्ट्रासाऊंडने पुरेशी माहिती पुरविली नसल्यास अल्ट्रासाऊंडचा देखील हा प्रकार केला जाऊ शकतो. ट्रान्सऍबडॉमिनल अल्ट्रासाऊंड. ट्रान्सबाडॅमिनल भ्रूण अल्ट्रासाऊंड आपल्या ओटीपोटात एक ट्रान्सड्यूसर हलवून केले जाते.
इतर प्रकारचे ट्रान्सॅबोडिनल अल्ट्रासाऊंड उपलब्ध आहेत, यासह:
- विशेषीकृत सोनोग्राफीय मूल्यांकन. अशा प्रकारच्या परीक्षांना विशिष्ट परिस्थितींमध्ये आवश्यक असू शकते, जसे की जेव्हा गर्भाच्या असामान्यता ज्ञात किंवा संशयास्पद असतात. या परिस्थितीत, अधिक तपशीलवार मूल्यांकन असामान्यतेबद्दल अतिरिक्त माहिती प्रदान करू शकते.
- 3 डी अल्ट्रासाऊंड ही परीक्षा त्रि-आयामी डेटाचे दोन-आयामी प्रदर्शन प्रदान करते. हा प्रकार अल्ट्रासाऊंड कधीकधी आरोग्य सेवा प्रदात्यांना चेहर्याचा असामान्यपणा किंवा न्यूरल ट्यूब दोष ओळखण्यात मदत करण्यासाठी वापरला जातो.
- डॉपलर अल्ट्रासाऊंड. डॉपलर अल्ट्रासाऊंड अल्ट्रासाऊंड लाटामध्ये किंचित बदल मोजतात कारण ते रक्त पेशीसारख्या हलणार्या वस्तू बंद करतात. ते एखाद्या बाळाच्या रक्त प्रवाह बद्दल तपशील प्रदान करू शकते.
- फेटल इकोकार्डियोग्राफी. ही परीक्षा मुलाच्या हृदयाचे तपशीलवार चित्र देते. जन्मकुंडलीच्या हृदयरोगाची पुष्टी करण्यासाठी किंवा त्यांचा निषेध करण्यासाठी याचा वापर केला जाऊ शकतो.

गर्भ अल्ट्रासाऊंड चाचणी का करावी?
प्रथम त्रैमासिका अल्ट्रासाऊंड परीक्षा गर्भधारणेची उपस्थिति, आकार आणि स्थानाचे मूल्यांकन करण्यासाठी, भ्रूणांची संख्या निर्धारित करण्यासाठी आणि आपण गर्भधारणा किती काळ (गर्भधारणा वय) असल्याचे अनुमान लावण्यासाठी केला जातो. अल्ट्रासाऊंडचा वापर प्रथम तिमाही अनुवांशिक स्क्रीनिंग तसेच आपल्या गर्भाशयाच्या किंवा गर्भाशयाच्या विकृतींसाठी स्क्रीनिंग देखील केला जाऊ शकतो. दुसर्या किंवा तिसर्या तिमाहीत गर्भधारणा समेत गर्भधारणेच्या अनेक वैशिष्ट्यांचे मूल्यांकन करण्यासाठी मानक अल्ट्रासाऊंड केले जाते. ही परीक्षा सामान्यतः गर्भावस्थेच्या 18 आणि 20 आठवड्यांच्या दरम्यान केली जाते. तथापि, या अल्ट्रासाऊंडचा कालावधी लठ्ठपणासारख्या कारणास्तव बदलला जाऊ शकतो, ज्यामुळे गर्भाच्या दृश्यमानतेस मर्यादा येऊ शकते.

दुसर्या आणि तिसर्या तिमाही दरम्यान, जेव्हा एखाद्या विशिष्ट प्रश्नाची तपासणी आवश्यक असते तेव्हा मर्यादित अल्ट्रासाऊंड मूल्यांकनाची आवश्यकता असू शकते. गर्भाच्या वाढीचे मूल्यांकन आणि अम्नीओटिक फ्लुइड व्हॉल्यूमचा अंदाज समाविष्ट आहे. आपल्या इतिहासाच्या किंवा इतर जन्मपूर्व परीक्षेच्या परीणामांवर आधारित विसंगतीचा संशय असेल तेव्हा विशिष्ट किंवा तपशीलवार परीक्षा केली जाते.

आपले हेल्थ केअर प्रदाता गर्भ अल्ट्रासाऊंडचा वापर करू शकतात :
- गर्भधारणा आणि त्याचे स्थान याची पुष्टी करा. काही गर्भ फॅलोपियन नलिकेत गर्भाशयाच्या बाहेर विकसित होतात. गर्भाच्या अल्ट्रासाऊंडमुळे आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्यास गर्भाशयाच्या बाहेरील गर्भधारणा शोधण्यास मदत होते (एक्टोपिक गर्भावस्था).
- आपल्या बाळाच्या गर्भधारणाची वय निर्धारित करा. बाळाचे वय जाणून घेणे आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्यास आपली देय तारीख निर्धारित करण्यास आणि आपल्या गर्भधारणादरम्यान विविध मैलाचा मागोवा घेण्यास मदत करू शकते.
- बाळांची संख्या निश्चित करा. आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्यास एकाधिक गर्भधारणेस शंका असल्यास, बाळांची संख्या निश्चित करण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड केले जाऊ शकते.
- आपल्या मुलाच्या वाढीचे मूल्यांकन करा. आपले बाळ सामान्य दराने वाढत आहे काय हे निर्धारित करण्यासाठी आपला आरोग्य सेवा प्रदाता अल्ट्रासाऊंड वापरू शकतो. अल्ट्रासाऊंडचा वापर आपल्या मुलाच्या हालचाली, श्वासोच्छवासाचे आणि हृदयविकाराचे निरीक्षण करण्यासाठी केला जाऊ शकतो.
- प्लेसेंटा आणि अम्नीओटिक द्रव पातळीचा अभ्यास करा. प्लेसेंटा आपल्या बाळाला पोषक तत्त्वे आणि ऑक्सिजनयुक्त रक्त पुरविते. गर्भधारणेदरम्यान गर्भाशयात बाळाच्या आसपास असलेल्या द्रवपदार्थात खूप जास्त किंवा खूपच कमी अम्नीओटिक द्रव - किंवा प्लेसेंटासह जटिलतेस विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे. अल्ट्रासाऊंड बाळाच्या आसपास प्लेसेंटा आणि - अम्नीओटिक द्रव्यांचे मूल्यांकन करण्यात मदत करू शकते.
- जन्म दोष ओळखणे. अल्ट्रासाऊंड काही आरोग्य दोषांसाठी आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्याच्या स्क्रीनवर मदत करू शकते.
- आपण रक्तस्त्राव करत असल्यास किंवा इतर गुंतागुंत असल्यास, अल्ट्रासाऊंड आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्यास कारणीभूत ठरविण्यात मदत करू शकते
.
इतर जन्मपूर्व चाचण्या करा. आपले आरोग्य सेवा प्रदाते अल्ट्रासाऊंडचा वापर विशिष्ट प्रसूतीच्या चाचण्यांमध्ये सुई प्लेसमेंटचे मार्गदर्शन करण्यासाठी करू शकतात जसे की अॅनिनिसेनेसिस किंवा कोरियोनिक विल्स सॅम्पलिंग. वितरण करण्यापूर्वी गर्भाची स्थिती निर्धारित करा. तिसर्या तिमाहीच्या शेवटी बहुतेक बाळांना डोकेदुखी दिली जाते. ते नेहमी होत नाही तरी. अल्ट्रासाऊंड इमेजिंग मुलाच्या प्रेझेंटेशनची पुष्टी करू शकते जेणेकरुन आपले हेल्थ केअर प्रदाता वितरणासाठी पर्याय चर्चा करू शकेल. गर्भाशयाचे अल्ट्रासाऊंड फक्त वैद्यकीय कारणांसाठीच केले पाहिजे. गर्भाशयाच्या अल्ट्रासाऊंडची शिफारस केवळ बाळाच्या लैंगिक संबंधात केली जात नाही. त्याचप्रमाणे, लेटल अल्ट्रासाऊंड केवळ देसाके व्हिडिओ किंवा चित्र तयार करण्याच्या उद्देशाने अनुशंसित नाही.

जर आपले हेल्थ केअर प्रदाता गर्भाच्या अल्ट्रासाऊंडचा सल्ला देत नाही तर आपल्याला अल्ट्रासाऊंड देऊ शकेल असा आश्वासन आपल्याला आवडेल, आपल्या काळजी प्रदात्यासह आपली इच्छा सामायिक करा जेणेकरून आपण आणि आपल्या मुलासाठी काय सर्वोत्कृष्ट आहे हे निर्धारित करण्यासाठी आपण एकत्र कार्य करू शकता.

धोके :
- डायग्नोस्टिक अल्ट्रासाऊंडचा वापर गर्भधारणेदरम्यान बर्याच वर्षांपासून केला जातो आणि जेव्हा योग्यरित्या वापरला जातो तेव्हा सामान्यपणे सुरक्षित मानले जाते. अचूक प्रमाण प्रदान करणारे सर्वात कमी अल्ट्रासाऊंड ऊर्जा वापरली पाहिजे.
- गर्भाशयाच्या अल्ट्रासाऊंडमध्ये मर्यादा देखील आहेत. गर्भाशयाचे अल्ट्रासाऊंड सर्व जन्माच्या दोषांचा शोध घेऊ शकत नाही - किंवा नसल्यास जन्म दोष हा चुकीचा असल्याचे कदाचित सूचित करेल.

आपण चाचणीसाठी कसे तयार आहात?
- अल्ट्रासाऊंडच्या प्रकारावर अवलंबून गर्भाच्या अल्ट्रासाऊंडच्या आधी आपल्याला विशिष्ट प्रमाणात द्रव पिण्याची किंवा मूत्रपिंड टाळण्यास सांगितले जाऊ शकते. आपले अल्ट्रासाऊंड शेड्यूल करताना, आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्यास निर्देशांसाठी विचारा.
- हे देखील लक्षात घ्या की गर्भ अल्ट्रासाऊंड योनि (ट्रान्सव्हॅगिनल) किंवा ओटीन (ट्रान्सॅबडोमिनल) द्वारे केले जाऊ शकते, हे का केले जात आहे किंवा आपल्या गर्भधारणाची स्थिती यावर अवलंबून आहे. जर आपल्याकडे ट्रान्सबाडॅमिनल अल्ट्रासाऊंड असेल तर कपड्यांना कपडे घालण्याचा विचार करा जेणेकरून आपण सहजपणे आपल्या पोटात उघडकीस येऊ शकता.

आपण चाचणीदरम्यान काय अपेक्षा करू शकता ?
प्रक्रिया दरम्यान :
ट्रान्सबाडॅमिनल भ्रूण अल्ट्रासाऊंड दरम्यान, आपण परीक्षा टेबलावर रेखांकित कराल आणि आपले ओटीपोट उघडेल. आपल्या आरोग्याचे काळजीवाहू किंवा तंत्रज्ञ आपल्या पोटात एक विशेष जेल लागू करेल. यामुळे ध्वनी लाटा चालवल्या जातील आणि आपल्या त्वचे आणि ट्रान्सड्यूसर दरम्यान हवा दूर होईल. आपला आरोग्य सेवा प्रदाता किंवा तंत्रज्ञ आपल्या उदरवर पुढे आणि पुढे ट्रान्सड्यूसर स्कॅन करेल किंवा स्कॅन करेल. आपल्या हाडे आणि इतर उतींना परावर्तित केलेल्या ध्वनी लाटा मॉनिटरवर प्रतिमांमध्ये रूपांतरित केल्या जातील.

आपल्या आरोग्याचे काळजीवाहू किंवा तंत्रज्ञ आपल्या बाळाच्या शरीर रचनांचे मोजमाप करेल. ठराविक संरचना दस्तावेज करण्यासाठी तो काही प्रतिमा मुद्रित किंवा संग्रहित करू शकतो. आपल्याला कदाचित काही प्रतिमांची प्रतिलिपी दिली जाईल. आपल्या मुलाच्या स्थिती आणि विकासाच्या चरणावर अवलंबून, आपण चेहरा, हात आणि बोटांनी किंवा हात व पाय काढण्यास सक्षम असाल. आपण आपल्या बाळाला "पाहू" शकत नसल्यास काळजी करू नका. अनावृत्त निरीक्षकांना समजण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड प्रतिमा कठिण असू शकतात. स्क्रीनवर काय आहे हे स्पष्ट करण्यासाठी आपल्या आरोग्य सेवा प्रदाता किंवा तंत्रज्ञानास विचारा.

इतर प्रकारच्या गर्भाच्या अल्ट्रासाऊंड परीक्षांची प्रक्रिया समान आहे. आपल्याला ट्रान्सव्हॅग्नल अल्ट्रासाऊंड असल्यास, आपल्याला हॉस्पिटल गाउनमध्ये बदलण्याची किंवा कमर खाली उतरवण्यास सांगितले जाईल. आपण परीक्षेच्या टेबलावर रेखांकित कराल आणि आपले पाय रेशमामध्ये ठेवावेत. ट्रान्सड्यूसरला प्लास्टिकच्या म्यानमध्ये, कंडोमप्रमाणे ढकलले जाईल आणि जेलने चिकटलेले असेल. आपला आरोग्य सेवा प्रदाता किंवा तंत्रज्ञ आपल्या योनिमध्ये ट्रान्सड्यूसर ठेवेल.

Dr. Yogesh Patil
Dr. Yogesh Patil
BAMS, Ayurveda Family Physician, 8 yrs, Pune
Dr. Atul Patil
Dr. Atul Patil
MS/MD - Ayurveda, Proctologist Ayurveda, 9 yrs, Pune
Dr. BHARAT SARODE
Dr. BHARAT SARODE
MBBS, Addiction Psychiatrist Educational Psychologist, 25 yrs, Pune
Dr. Sandeep Patil
Dr. Sandeep Patil
BHMS, Homeopath, 9 yrs, Pune
Dr. Sachin Kuldhar
Dr. Sachin Kuldhar
BHMS, Gynaecologist Homeopath, 8 yrs, Pune
Hellodox
x