Overview
Tonsillitis is inflammation of the tonsils, two oval-shaped pads of tissue at the back of the throat — one tonsil on each side. Signs and symptoms of tonsillitis include swollen tonsils, sore throat, difficulty swallowing and tender lymph nodes on the sides of the neck.

Most cases of tonsillitis are caused by infection with a common virus, but bacterial infections also may cause tonsillitis.

Because appropriate treatment for tonsillitis depends on the cause, it's important to get a prompt and accurate diagnosis. Surgery to remove tonsils, once a common procedure to treat tonsillitis, is usually performed only when bacterial tonsillitis occurs frequently, doesn't respond to other treatments or causes serious complications.

Symptoms
Tonsillitis most commonly affects children between preschool ages and the mid-teenage years. Common signs and symptoms of tonsillitis include:

Red, swollen tonsils
White or yellow coating or patches on the tonsils
Sore throat
Difficult or painful swallowing
Fever
Enlarged, tender glands (lymph nodes) in the neck
A scratchy, muffled or throaty voice
Bad breath
Stomachache, particularly in younger children
Stiff neck
Headache
In young children who are unable to describe how they feel, signs of tonsillitis may include:

Drooling due to difficult or painful swallowing
Refusal to eat
Unusual fussiness
When to see a doctor
It's important to get an accurate diagnosis if your child has symptoms that may indicate tonsillitis.

Call your doctor if your child is experiencing:

A sore throat that doesn't go away within 24 to 48 hours
Painful or difficult swallowing
Extreme weakness, fatigue or fussiness
Get immediate care if your child has any of these symptoms:

Difficulty breathing
Extreme difficulty swallowing
Drooling
Causes
Tonsillitis is most often caused by common viruses, but bacterial infections can also be the cause.

The most common bacterium causing tonsillitis is Streptococcus pyogenes (group A streptococcus), the bacterium that causes strep throat. Other strains of strep and other bacteria also may cause tonsillitis.

Why do tonsils get infected?
The tonsils are the immune system's first line of defense against bacteria and viruses that enter your mouth. This function may make the tonsils particularly vulnerable to infection and inflammation. However, the tonsil's immune system function declines after puberty — a factor that may account for the rare cases of tonsillitis in adults.

Risk factors
Risk factors for tonsillitis include:

Young age. Tonsillitis most often occurs in children, but rarely in those younger than age 2. Tonsillitis caused by bacteria is most common in children ages 5 to 15, while viral tonsillitis is more common in younger children.
Frequent exposure to germs. School-age children are in close contact with their peers and frequently exposed to viruses or bacteria that can cause tonsillitis.
Complications
Inflammation or swelling of the tonsils from frequent or ongoing (chronic) tonsillitis can cause complications such as:

Difficulty breathing
Disrupted breathing during sleep (obstructive sleep apnea)
Infection that spreads deep into surrounding tissue (tonsillar cellulitis)
Infection that results in a collection of pus behind a tonsil (peritonsillar abscess)
Strep infection
If tonsillitis caused by group A streptococcus or another strain of streptococcal bacteria isn't treated, or if antibiotic treatment is incomplete, your child has an increased risk of rare disorders such as:

Rheumatic fever, an inflammatory disorder that affects the heart, joints and other tissues
Poststreptococcal glomerulonephritis, an inflammatory disorder of the kidneys that results in inadequate removal of waste and excess fluids from blood
Prevention
The germs that cause viral and bacterial tonsillitis are contagious. Therefore, the best prevention is to practice good hygiene. Teach your child to:

Wash his or her hands thoroughly and frequently, especially after using the toilet and before eating
Avoid sharing food, drinking glasses, water bottles or utensils
Replace his or her toothbrush after being diagnosed with tonsillitis
To help your child prevent the spread of a bacterial or viral infection to others:

Keep your child at home when he or she is ill
Ask your doctor when it's all right for your child to return to school
Teach your child to cough or sneeze into a tissue or, when necessary, into his or her elbow
Teach your child to wash his or her hands after sneezing or coughing

टॉन्सिलिटिस : दरवर्षी लक्षावधी लोक टॉन्सिलिटिसने ग्रस्त असतात. खालील लेखाच्या माध्यमातून टॉन्सिलिटिसची लक्षणं आणि उपचार याची माहिती आपण घेऊयात. त्यात घरगुती आणि डॉक्टरांनी करावयाच्या उपचारांचाही मागोवा घेतला आहे.

टॉन्सिलिटिस म्हणजे काय?
टॉन्सिलिटिस हा टॉन्सिल्सना म्हणजे घशाच्या मागच्या बाजूला असणाऱ्या पेशींच्या दोन पुंजक्यांना होणारा संसर्ग होय. हा संसर्ग सामान्यपणे विषाणूंमुळे होतो. पण कधी-कधी तो जीवाणूमुळेही होऊ शकतो. स्ट्रेप्टोकॉकसच्या 'अ' गटातील जीवाणूंमुळे हा संसर्ग झाल्यास त्याला 'स्ट्रेप थ्रोट' असं म्हणतात. बहुतांश लोकांमध्ये औषधं न देताही काही दिवसात हा संसर्ग बरा होतो. बहुतांश लक्षणं ७-१० दिवसांमध्ये नाहीशी होतात.

टॉन्सिलिटिसच्या मुख्य बाबी
टॉन्सिलिटिसबाबतचे महत्त्वाचे मुद्दे खालीलप्रमाणे आहेत. अधिक तपशील आणि त्यासोबतची माहिती मुख्य लेखामध्ये आहे.
- टॉन्सिलिटिस हा जीवाणू किंवा विषाणूंच्या संसर्गामुळे होऊ शकतो.
- बहुतांश टॉन्सिलिटिसच्या केसेस १० दिवसांच्या आत आपोआप बऱ्या होतात.
- घसा आणि जीवाणूंच्या चाचणीतून टॉन्सिलिटिसचे निदान करता येऊ शकते.
- संसर्गाला कारणीभूत होणारे अनेक घटक असून ते या आजाराला कारण ठरतात.
- टॉन्सिल्स हे बाह्य रोगजंतूंच्या विरुद्ध शरीराच्या संरक्षणाची पहिला फळी असतात.

मूलभूत उपचार
1. विश्रांती - विश्रांतीच्या काळात आपले शरीर दैनंदिर कामांवर ऊर्जा खर्च करण्याऐवजी संसर्गाशी सामना करण्यावर ती एकाग्र करु शकतो.
2. द्रव पदार्थ - द्रव पदार्थांमुळे आपला घसा कोरडा पडत नाही आणि जास्त त्रासदायक ठरत नाही.
3. मीठाचे पाणी - मीठाच्या पाण्याच्या गुळण्या केल्याने त्रास कमी होऊ शकतो.
4. आर्द्रता - आर्द्र हवेमध्ये किंवा वाफयुक्त बाथरुममध्ये बसल्याने कोरड्या हवेचा होणारा त्रास कमी होऊ शकतो.
5. त्रासदायक गोष्टी टाळणं - धुम्रपान टाळा, धुराने भरलेल्या जागा टाळा.
6. औषधोपचार - वेदना आणि ताप यावर इब्युप्रोफेन किंवा अॅसिटामिनोफेन घेऊन उपचार करता येऊ शकतात.

प्रतिजैविकं
टॉन्सिलिटिसला जीवाणूंचा संसर्ग कारणीभूत असेल तर बहुतांश वेळेस प्रतिजैविकं देण्यात येतात. पेन्सिलिन हे सर्वसामान्यपणे वापरण्यात येतं. लक्षणं दूर होवोत वा न होवोत, पण प्रतिजैविकांचा पूर्ण कोर्स घ्यायला हवा. असं न केल्यास संसर्ग वाढू शकतो आणि लांबच्या टप्प्यात ऱ्ह्युमॅटिक ताप किंवा मूत्रपिंडाची सूज हे त्रास होऊ शकतात.

शस्त्रक्रिया
टॉन्सिलिटिसवर सामान्यपणे शस्त्रक्रिया करण्यात येत असे. आताच्या काळात अगदीच गंभीर आणि वारंवार उद्भवणारा नसेल, तर टॉन्सिलेक्टॉमीजचा वापर करण्यात येत नाही. स्लीप अॅप्निया, श्वास घेताना किंवा गिळताना त्रास होणं किंवा उपचारास अवघड असणारे अॅबसेस अशा दुय्यम समस्या उद्भवत असतील तर टॉन्सिलेक्टॉमी करावी लागते. शस्त्रक्रिया ही वाढत्या प्रमाणात शेवटचा उपाय म्हणून योजण्यात येत आहे. शस्त्रक्रियेचे दुष्परिणाम हे टॉन्सिल्स काढून टाकण्याच्या सकारात्मक परिणामांपेक्षा जास्त असल्याचं मानण्यात येतं.