Health Tips
Stay healthy by reading wellness advice from our top specialists.

Smoking and alcohol consumption increase lifetime risk of a rapid and irregular heart rate, called atrial fibrillation, which can lead to a stroke, dementia, heart failure and other complications, a new study says. The results, published in the journal The BMJ, showed that that among individuals aged 55 years or older, the overall lifetime risk of atrial fibrillation (AF) was 37 per cent and was influenced by the burden of lifestyle risk factors such smoking and drinking alcohol.

“We examined the lifetime risk of atrial fibrillation, which measures the cumulative risk of developing a disease during the remainder of an individual’s life,” said study co-author Ludovic Trinquart, Assistant Professor at Boston University School of Public Health in Massachusetts, US.

“It is essential to look at lifetime risks in addition to short-term risks, because it may enable early identification of individuals at higher long-term risk and facilitate lifestyle change counseling,” Trinquart said. In the study involving more than 5,000 participants, the researchers identified smoking, alcohol consumption, body mass index, blood pressure, diabetes, and history of myocardial infarction or heart failure as risk factors.

“Studying atrial fibrillation is important because it is emerging as a global epidemic; it also imposes considerable socioeconomic burden. Atrial fibrillation hospitalisations follow an exponential increase and have surpassed heart failure admissions,” Trinquart said.

Finding it hard to beat your nicotine addiction? A common drug that helps in diabetes management might help people quit without causing any withdrawal symptoms, finds a study.

The study led by researchers from the Johns Hopkins University, showed that metformin potentially blocks symptoms of nicotine withdrawal in rodents. The team exposed laboratory mice to a two-week regimen of nicotine and found that they displayed no withdrawal symptoms when given the diabetes drug.

Metaformin was also found to eliminate anxiety, irritability and other withdrawal symptoms in the rodents.

“Metformin, because of its long-term record of safety and relative lack of side effects, has ‘real potential’ as a smoking cessation aid if clinical trials confirm the findings in mice,” Sangwon Kim, from the varsity..

Cigarette smoking is the leading cause of preventable illness and death.

Three medicines have been approved by the US Food and Drug Administration to help people break their addiction to nicotine, but smoking cessation rates remain low – at about 15% – even though some studies say up to 70% of smokers want to quit.

Current therapies include nicotine replacement, an antidepressant and a medication aimed at reducing the cravings for and pleasurable effects of cigarettes, none of which directly treats nicotine withdrawal symptoms, Kim said.

For the new study, published week in Proceedings of the National Academy of Sciences, the team focussed on activating an enzyme known as AMP-activated protein kinase, or AMPK, which – among other roles – stimulates the breakdown of glucose for energy.

The team discovered that the AMPK pathway is activated in mammals following chronic nicotine use, but is repressed during nicotine withdrawal. They set out to find whether AMPK, stimulated by metformin, could lessen or even eliminate the symptoms of nicotine withdrawal.

They found that metformin completely prevented anxious behaviours caused by nicotine withdrawal at doses that had no effect on body weight, food consumption or glucose levels.

तंबाखूच्या सेवनामुळे दरवर्षी लाखों लोकांचा मृत्यू होतो. इतक्या मोठ्या प्रमाणात लोकं तंबाखूच्या विळख्यात अडकली आहेत. 'वर्ल्ड नो टोबॅको डे' या दिवशी तुम्हीही स्मोकिंग सोडण्याचा निर्धार केला असेल तर आज आम्ही तुमच्यासाठी काही खास गोष्टी सांगणार आहोत. खरं तर तंबाखूमध्ये निकोटीनचं प्रमाण मोठ्या प्रमाणावर असतं. त्यामुळे फुफ्फुसांचा कॅन्सर, हृदय विकार आणि इतर अनेक आजार होण्याचा धोका संभवतो. धुम्रपानाच्या संवयीपासून सुटका करणं तसं फार अवघड आहे. पण तुम्ही निश्चय केला तर सर्व शक्य आहे. धुम्रपानाच्या सवयीपासून सुटका करण्यासाठी या टिप्स करतील मदत...

सकारात्मक रहा


तुम्ही जर दिवसभर तंबाखूचं सेवन करत असाल तर ही सवय मोडणे तुमच्यासाठी मोठं आव्हानच असणार आहे. अशावेळी तुम्ही सकारात्मक विचार करणे आणि मनाची तयारी करणं आवश्यक आहे. आपण हे करु शकतो अशी गाठ मनात बांधून ठेवा. स्वत:वर विश्वास ठेवा. अशात तुमच्या मनात अनेक चुकीचे विचार येणार आणि पुन्हा तुम्ही त्याच मार्गावर जाण्याचा प्रयत्न कराल अशावेळी स्वत:ला रोखण्याची तुमची परीक्षा असेल.

प्लॅन आखून काम करा

तंबाखूची सवय मोडण्यासाठी एक दिवस ठरवा. तंबाखू खाण्याचे नुकसान, त्याने काय होतं याबाबात जे वाचायला मिळेल ते वाचा. मनाची पूर्ण तयारी करा.

स्वत:ला बिझी ठेवा

तंबाखूची सवय मोडायची असेल तर सर्वात चांगला उपाय म्हणजे स्वत:ला कामात व्यस्त करुन घेणे. लोकांसोबत वेळ घालवा, सतत पाणी प्यायला हवे, टीव्ही बघा. हे सगळं करताना काही दिवस तुम्हाला त्रास होईल पण याने तुमचं मन डालव्हर्ट होईल आणि तुमची सवय मोडण्यास मदत होईल.

या गोष्टींपासूनही रहा दूर

त्या गोष्टींपासूनही दूर रहा ज्यामुळे तंबाखूचं सेवन करण्यास प्रोत्साहन मिळतं. कॉफी ब्रेक किंवा ड्राईव्ह करताना याची खास काळजी घ्या. घरातून तंबाखू बाहेर फेकून द्या. जे तंबाखू खाणारे लोक आहे त्यांच्यापासून दूर रहा.

हे ट्राय करा

तंबाखूचं व्यसन मोडण्यासाठी तुम्हाला तुमचं मन दुसऱ्या गोष्टीत लावावं लागेल. तुम्हाल जर तंबाखू खाण्याची तलब आली तर च्यूईंगम, ओवा खावा. याने तुम्हाला आलेली तबल त्या वेळेपुरती मारली जाते.

धुम्रपान सोडण्यासाठी हे पदार्थ ठरतात फायदेशीर :

आलं

आल्यामध्ये अॅन्टीऑक्सिडंट आणि अॅन्टीबॅक्टेरियल गुणधर्म असतात. जे तुमच्या रेस्पिरेट्री सिस्टमवर (Respiratory system) परिणाम करतो. हे धुम्रपानाची सवय सोडवण्यासाठी मदत करतात. आलं शरीराला उष्णता देण्याचं काम करत. हे शरीरातील विषारी घटक घामावाटे शरीराबाहेर टाकण्यासाठी मदत करतात. आपल्या शरीरातून सिगरेटचे हानिकारक पदार्थ बाहेर टाकण्यासाठी आलं मदत करतं. तसेच त्यामुळे तुम्हाला लागलेली सिगरेटची सवय सोडवण्यासही मदत होईल.

लाल मिरची

लाल मिरची सिगरेटमध्ये आढळून येणारे तंबाखू आणि इतर केमिकल्सला रेस्पिरेट्री सिस्टमपर्यंत पोहचवण्यापासून रोखतं. सिगरेट पिण्याची इच्छा कमी करण्यासाठी मदत करतं. लाल मिरचीमध्ये अॅन्टीऑक्सिडंट गुणधर्म असतात. जे फुफ्फुसांसाठी हानिकारक ठरतात. याचं तिखट आणि तीव्र चव धुम्रपान करण्याची इच्छा रोखण्यासाठी मदत करते.

अश्वगंधा

अश्वगंधा सिगरेट पिण्याची इच्छा कमी करण्यासाठी मदत करतं. हे अड्रेनल ग्लँडसाठी एका टॉनिकप्रमाणे काम करतं आणि रक्तप्रवाहामध्ये कोर्टिसोलचा स्तर निर्माण करण्यासाठी मदत करतात. अश्वगंधा शारीरिक आमि भावनिक तणावासोबत शरीरात होणाऱ्या अन्य आजारांच्या लक्षणांना संतुलित करतात. हे हानिकारक विषारी पदार्थ शरीरातून बाहेर काढून टाकण्यासाठी मदत करतात. तसेच फुफ्फुसांमधील विषारी पदार्थ स्वच्छ करण्यासाठी मदत करतात. आपल्या नाश्त्यामध्ये एक ग्लास दूधामध्ये एक चमचा अश्वगंधा पावडर एकत्र करून प्यायल्याने धुम्रपान करण्याची इच्छा कमी होते.

पेपरमिंट

पेपरमिंटचा वापर करून तुम्ही अगदी सहज सिगरेट सोडवू शकता. कारण यामध्ये निकोटीनच्या अति सेवनाने झालेल्या पोटाच्या समस्या दूर करण्याचं गुणधर्म असतात. धुम्रपानाची सवय सोडवण्यासाठी पेपरमिंटच्या गोळ्या खाणं उत्तम उपाय आहे. याचा गंध आणि चव धुम्रपान करण्यापासून रोखण्यासाठी मदत करते. पेपरमिंटमध्ये अॅन्टीऑक्सिडंट आणि अॅन्टीफंगल गुणधर्म असतात. जे धुम्रपान करण्याची इच्छा रोखण्यासाठी मदत करतात.

टिप : वरील सर्व गोष्टी आम्ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. त्यामुळे कोणताही उपाय करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं आवश्यक ठरतं.

धुम्रपानामुळे कर्करोगासारखा जीवघेणा आजार होतो हे सर्वांनाच माहीत आहे. त्यासोबतच याने इतरही काही गंभीर आजार होतात. त्यात आयुष्य कमी होणे ही सुद्धा एक समस्या आहे. नुकत्याच करण्यात आलेल्या एका रिसर्चनुसार, धुम्रपानामुळे केवळ आयुष्यच कमी होत असं नाही तर याने व्यक्ती २० वर्ष लवकर वृद्ध होतो. म्हणजे धुम्रपान करणाऱ्या तरुणाचं वय २० वर्षे असेल तर त्याचं क्रानलॉजिकल वय एखाद्या ४० वर्षाच्या व्यक्ती इतकं होऊ शकतं.

काय आहे क्रानलॉजिकल आणि बायलॉजिकल वय?

मानवी शरीराचं दोन प्रकारचं वय असतं, पहिलं क्रानलॉजिकल आणि दुसरं बायलॉजिकल. क्रानलॉजिकल हे व्यक्तीच्या जन्मापासून मोजलं जातं. तेच एखादी व्यकती कोणत्या वयाचा दिसतो, हे बायलॉजिकल वयाने मोजलं जातं.

रिसर्चमधून काय समोर आलं?

या रिसर्चनुसार, धुम्रपानाचे नुकसान जाणून घेण्यासाठी १४९, ००० तरुणांची ब्लड टेस्ट करण्यात आली. यातून हे समोर आलं की, धुम्रपान करणाऱ्या तरुणांचं क्रानलॉजिकल वय त्यांच्या पेक्षा वयाने दुप्पट असलेल्या व्यक्तींच्या बरोबर आहे. या रिसर्चमध्ये १० पैकी ७ असे धुम्रपान करणारे ज्यांचं वय ३० पेक्षा कमी होतं, त्याचं क्रानलॉजिकल वय ३१ ते ४० किंवा ४१ ते ५० दरम्यान आढळलं. या रिसर्चमध्ये सहभागी एकूण लोकांपैकी ४९,००० लोक स्मोकर्स होते आणि त्यांचं सरासरी वय हे ५३ आढळलं, जी चिंतेची बाब आहे.

या रिसर्चचे लेखन पोलिना मॉमोशिना म्हणाले की, 'स्मोकिंग आरोग्य बिघवण्यास आणि वयाआधीच निधन होण्याचं मोठं कारण आहे. याने वेगवेगळे आजारा होतात. तसेच या रिसर्चमध्ये नॉन स्मोकर्सच्या तुलनेत स्मोकिंग करणाऱ्यांचं वय वाढण्याच्या प्रक्रियेत वेग बघायला मिळाला. ही प्रक्रिया महिला आणि पुरुषांमध्ये समान होती.

या रिसर्चमधून हे समोर आलं की, स्मोकिंगच्या सवयीमुळे शरीराचं आतील होणाऱ्या नुकसानाचे आतापर्यंत जे अंदाज लावले जात होते, प्रत्यक्षात नुकसान त्याहूनही जास्त होतं. यातून हेही स्पष्ट झालं की, स्मोकिंगने केवळ बायलॉजिकलच नाही तर क्रानलॉजिकल वयही प्रभावित होतं.

७ हजारापेक्षा जास्त रसायने

अमेरिकन लंग असोसिएशनतर्फे नुकताच करण्यात आलेल्या संशोधनानुसार सिगारेट जळाल्यानंतर त्यातून ७ हजारापेक्षा जास्त रसायने निघतात. त्यापैकी ६९ तर एवढे हानिकारक रसायने असतात जे कॅन्सरची शक्यता वाढवितात. ही रसायने शरीराच्या वेगवेगळ्या भागांवर परिणाम करुन आरोग्याला हानी पोहोचवतात. छातीच्या आजारांच्या तज्ज्ञांनुसार धुम्रपानामुळे शरीरावर आठ प्रकारे नुकसान होत असते.

सिगारेटच्या धुराचा शरीरातील रक्ताभिसरण प्रक्रियेवर प्रतिकूल परिणाम होऊन ही प्रक्रिया मंदावते. त्यामुळे कॅन्सर होण्याची शक्यता सुमारे ५१ टक्के वाढते. संशोधनानुसार सिगारेट ओढल्याने मेंदुतील कॉर्टेक्सचा भाग पातळ होतो. यामुळे मेंदूची क्षमता कमी होऊ लागते. तसेच नियमित सिगरेट ओढल्याने उच्च रक्तदाब वाढतो, ज्यामुळे स्ट्रोक आणि ह्रदय विकाराचा धोका निर्माण होतो. नियमित सिगरेट ओढल्याने यकृत मध्ये टार जमा होतो, त्यामुळे यकृतचा कॅन्सर वाढण्याची ९० टक्के शक्यता वाढते.

धूम्रपानाचे एकदा जडलेले व्यसन अनेकांच्या बाबतीत सुटता सुटत नाही. काही दिवस ते त्यापासून दूर राहतातही, पण पुन्हा त्याकडे आकर्षित होतात. अशा लोकांसाठी शास्त्रज्ञांनी आता एक ऑटोमॅटिक अलर्ट सिस्टिम विकसित केली आहे. प्रेरणादायी टेक्स्ट आणि व्हिडिओ संदेश पाठवून ते धूम्रपानापासून सुटका करून घेण्यास मदत करते.




अमेरिकेतील केस वेस्टर्न रिझर्व्ह युनिव्हर्सिटीच्या शास्त्रज्ञांनी ही सिस्टिम विकसित केली असून त्यांच्या माहितीनुसार, एका स्मार्टफोन सोबतही ही सिस्टिम जोडण्यात आली आहे.

अंगावर परिधान करण्यायोग्य सेन्सरच्या मदतीने ही सिस्टिम धूम्रपानासंबंधी हालचालींची ओळख झाल्यास लोकांना 20 ते 120 सेकंदांचा व्हिडिओ संदेश पाठवते. धूम्रपानाचे व्यसन सोडण्यासाठी निकोटिन गमपासून विविध प्रकारची उत्पादने आज बाजारात उपलब्ध आहेत. मात्र आजच्या काळात या सवयीपासून सुटका करून घेण्यासाठी शरीरावर परिधान केल्या जाणार्‍या तंत्रज्ञानाची लोकप्रियता वाढत आहे. या दिशेने ही नवी अलर्ट सिस्टिम पहिलेच पाऊल असू शकते. या सिस्टिममध्ये दोन आर्मबँड सेन्सरही असून ते धूम्रपान हालचाली ओळखतात. चाचणीमध्ये ही सिस्टिम 98 टक्के खरी उतरली.

Dr. Ganesh Pachkawade
Dr. Ganesh Pachkawade
MS/MD - Ayurveda, Cupping Therapist Dermatologist, 4 yrs, Pune
Dr. Chandrakant Raut
Dr. Chandrakant Raut
BAMS, Family Physician General Surgeon, 4 yrs, Pune
Dr. Abhijit Shirude
Dr. Abhijit Shirude
MS - Allopathy, ENT Specialist, 5 yrs, Pune
Dr. Akshay Choudhari
Dr. Akshay Choudhari
MS/MD - Ayurveda, Ayurveda Infertility Specialist, 2 yrs, Pune
Dr. Sanjeev Sambhus
Dr. Sanjeev Sambhus
BAMS, Family Physician Physician, 34 yrs, Pune
Hellodox
x