Today is World Menstrual Hygiene Day, a global initiative to raise awareness around the challenges women and girls face around menstruation, and to highlight solutions that address these challenges.

World Menstrual Hygiene Day is commemorated every year on 28th of May and serves as a reminder that millions of girls around the world still struggle with basic hygiene every month across the world.

According to Delhi-based Dermatologist Dr. Deepali Bharadwaj, "82 percent of women in India still do not use pads. In most rural areas, women use ash, paper, dirty cloth etc instead of sanitary pads. Most girls are asked to stop going to school as menstrual cycles are considered impure."

Myths around periods like 'do not visit the temple during periods,' 'do not touch pickles' and 'do not enter the kitchen' continue to prevail in some parts of the country.

Deepanjan Charitable Trust, run by Dr. Deepali Bharadwaj organised an event at the India International Centre, New Delhi, with the aim to spread awareness and empower women and young girls to manage their challenge in the best possible way. Many dignitaries including Minister of State for Health Anupriya Patel, Members of Parliament Meenkashi Lekhi and Manoj Tiwari are expected to attend the event.

Menstrual Hygiene Day 2018: Foods to Eat and Avoid During Periods

Not using sanitary pads and resorting to other methods during the monthly cycle leads to various health problems that may include infections, tuberculosis and lacerations. Education and awareness around menstrual hygiene and sanitary pads is a necessity that can help women realise how this cycle, if not taken care of, can affect their health in more ways than one.

Fortunately, conversation in the public pscae around menstruation have started to pick up steam. Everyone knows about Arunachalam Muruganantham, an entrepreneur from Coimbatore who manufactured inexpensive sanitary pads; in fact, last year's blockbuster Padman, staring Akshay Kumar and Radhika Apte was based on his inspirational story. On the other hand, there is also a group called Saathi began working on sustainable solutions to sanitary waste disposal.

The team used banana fibre, considered a waste product for farmers, to make bio-degradable pads. Moreover, this provides an additional source of income for the farmers.

Menstrual Hygiene Day 2018: Foods to Eat and Avoid During Periods
Menstruation is a regular biological function and the stigma around it needs to be removed. Certain foods can help replenish the loss of blood and fluids around this time.

One must ensure adding iron-rich foods like kale chane, sprouts, saag, spinach, jaggery, fruits and vitamin C in your diet regularly. Iron helps increase haemoglobin, especially during these days when we lose most blood. Vitamin C also helps reduce the pain and muscle cramps that can leave you lethargic and fatigued. It is important for women to keep themselves hydrated, especially during summers.

Dr Deepali suggests that anyone suffering from cramps shouldn't eat heavy foods and should instead load up on a lot of curd. Other foods that you must include are turmeric, unripe papaya, aloe vera, ginger, cumin seeds and cinnamon among others.

सध्या महिलांमध्ये एका विचित्र गोष्टीचा ट्रेन्ड पाहायला मिळत आहे, त्याचं नाव आहे व्हजायनल स्टीमिंग (Vaginal Steaming). सध्या महिलांमध्ये ही गोष्ट प्रचंड पॉप्युलर होत आहे. फिमेल प्रायव्हेट पार्ट टाइट करण्यासाठी आणि यंग लूक देण्यासाठी महिला व्हजायनल स्टीमिंगचा आधार घेतात. या प्रोसेसमध्ये व्हजायना स्वच्छ करण्यासाठी स्टीम म्हणजेच वाफ देण्यात येते. यामुळे फिमेल प्रायव्हेट पार्ट हेल्दी राहतो. या प्रोसेसला व्ही-स्टीमिंग किंवा योनी स्टीमिंग असंही म्हटलं जातं.

व्हजायनल स्टीमिंगचा ट्रेन्ड महिलांमध्ये पॉप्युलर होत असून हे व्हजायनासाठी अत्यंत हेल्दी ठरतं असंहा दावा अनेकांकडून करण्यात येत आहे. परंतु, याच ट्रेन्डमुळे फिमेल प्रायवेट पार्ट्सला फायद्याऐवजी नुकसान होत आहे. या प्रोसेसमुळे एका महिलेला प्रायव्हेट पार्टला भाजलं आहे.

एका ऑनलाइन जर्नलमध्ये प्रकाशित करण्यात आलेल्या अहवालानुसार, ही घटना एका कॅनडियन महिलेसोबत घडली आहे. ही महिला घरीच व्हजायनल स्टीमिंग घेत होती. त्यानंतर तिला सेकंड डिग्री बर्न होऊन तिच्या प्रायव्हेट पार्टमध्ये स्टीममुळे भाजलं.

दरम्यान, मेडिकल न्यूज टुडे नावाच्या एका वेबसाइटने दिलेल्या वृत्तानुसार, व्हाजायनल स्टिमिंगचे अनेक फायदेही आहेत. यामुळे इन्फर्टिलिटीपासून मासिक पाळीमध्ये होणाऱ्या डिसकम्फर्टवर उपचार करण्यासाठी मदत करते.

व्हजायनल स्टीमिंग हेल्दी असल्याचा दावा करण्यात येत असला तरिही ही प्रक्रिया करण्याआधी स्त्रीरोगतज्ज्ञांचा सल्ला घेणं फायदेशीर ठरतं. फिमेल प्रायव्हेट पार्ट अत्यंत सेन्सिटिव्ह असतो. तसेच त्या भागातील त्वचाही अत्यंत नाजूक असते. या प्रोसेसमध्ये करण्यात येणाऱ्या स्टीमिंगमुळे भाजण्याचा धोका आणखी वाढतो.

टिप : वरील सर्व गोष्टी आम्ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. प्रत्येकाची शारीरिक क्षमता वेगवेगळी असते. त्यामुळे कोणताही उपाय करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं फायदेशीर ठरतं.

मेंस्ट्रुअल कप्सबाबत आजही आपल्या समाजामध्ये अनेक समज-गैरसमज आहेत. आज आम्ही मेंस्ट्रुअल कप्सबाबतच्या काही गोष्टी सांगणार आहोत, कदाचित या गोष्टी जाणून घेऊन तुमच्या मनातील मेंस्ट्रुअल कप्सबाबतच्या प्रश्नांची उत्तरं तुम्हाला मिळतील. अनेक महिलांच्या मनामध्ये मेंस्ट्रुअल कप आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरतो का? यांसारखे अनेक प्रश्न घर करून असतात. त्यामुळे सॅनिटरी पॅड्स आणि टॅम्पॉन्सप्रमाणे त्या मेंस्ट्रुअल कप संपूर्ण विश्वासाने वापरू शकत नाहीत. जाणून घेऊया मेंस्ट्रुअल कप्सबाबत काही गोष्टी, त्याचबरोबर याबाबत रिसर्चमधून काय समोर आलं आहे त्याबाबत...

रिसर्चमधून सिद्ध झाल्या आहेत या गोष्टी...

काही दिवसांपूर्वी 'द लांसेट पब्लिक हेल्थ'मध्ये मेंस्ट्रुअल कप्सबाबत एक व्यापक रिपोर्ट प्रकाशित करण्यात आला होता. यावेळी वेगवेगळे देश, शहरं आणि ग्रामीण भागांचा आढावा घेण्यात आला. यातून सिद्ध झाल्यानुसार, मेंस्ट्रुअल कप्स, सॅनिटरी पॅड्स आणि टॅम्पॉन्सच्या तुलनेमध्ये अधिक फायदेशीर ठरतात.

गरज आहे योग्य मार्गदर्शनाची

मेंस्ट्रुअल कप्सबाबत अनेक एक्सपर्ट्सचं मत आहे की, अनेक महिला हे कप वापरण्यास नकार देतात. यामगील सर्वात महत्त्वाचं कारण म्हणजे, त्याबाबत योग्य माहिती आणि मार्गदर्शन न मिळणं. मेंस्ट्रुअल कप्सचा योग्य पद्धतीने वापर कसा करावा, याबाबत महिलांनी योग्य ट्रिक्स जाणून घेणं गरजेचं आहे.

वापरण्याची योग्य पद्धत

तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, मेंस्ट्रुअल कप वापर करताना सर्वात आधी हे वरच्या बाजूने थोडसं फोल्ड करणं आवश्यक असतं. ज्यामुळे हे व्हजायनामध्ये सहज इन्सर्ट करणं शक्य होतं. आतमध्ये गेल्यानंतर जर हे थोडसं फिरवलं तर ते व्यवस्थित फिट होतं आणि लिकेजचं कोणतंही टेन्शन राहत नाही. कारण मेंस्ट्रुअल कप आतमध्ये गेल्यानंतर व्हजायनाच्या आतील भागात व्यवस्थित बसतो.

अत्यंत आरामदायक आहे हा कप

मेंस्ट्रुअल कप एकदा इन्सर्ट केल्यानंतर तुम्ही अगदी सहज योगाभ्यास आणि स्विमिंगसारख्या गोष्टीही करू शकता. कारण मासिक पाळीदरम्यान ज्या सॅनिटरी पॅड्सना महिला सुरक्षित मानतात. त्यांच्या आधार घेऊन स्विमिंग करणं अशक्य असतं.

हायजीन आणि मेंस्ट्रुअल कप

मेंस्ट्रुअल कप्स हायजीन आहेत की नाही, असा प्रश्न असेल तर, अजिबात टेन्शन घेऊ नका. एकदा इन्सर्ट केल्यानंतर तुम्ही 4 ते 8 तासांपर्यंत अगदी टेन्शनफ्री राहू शकता. काही संशोधनांमधून असं सांगण्यात आलं आहे की, मेंस्ट्रुअल कप एकदा इन्सर्ट केल्यानंतर तुम्ही 10 ते 12 तासांपर्यंत वापरू शकता. जेव्हा मासिक पाळी झाल्यानंतर हे कप्स व्यवस्थित स्वच्छ करून तुम्ही एका कंटेनरमध्ये ठेवू शकता. पण लक्षात ठेवा की, कंटेनर एअर टाइट नसावं.

मेंस्ट्रुअल कप्सची स्वच्छता

मेंस्ट्रुअल कपच्या स्वच्छेतबाबत अनेक एक्सपर्ट्सचं म्हणणं आहे की, 4 ते 12 तासांमध्ये कप बाहेर काढणं आवश्यक आहे. त्यासाठी सर्वात आधी हात साबणाने स्वच्छ धुणं गरजेचं असतं. त्यानंतर कप व्हजायनामधून बाहेर काढा आणि स्वच्छ करून घ्या. त्यानंतर पुन्हा इन्सर्ट करा.

...म्हणून ठरतो अधिक फायदेशीर

मेंस्ट्रुअल कप्स कसा फायदेशीर ठरतो, यावर अनेक संशोधनं करण्यात आलेली आहेत. एकिकडे हे सॅनिटरी पॅड्स आणि टॅमेपोन्सपासून महिलांना स्वातंत्र्य देतात. तसेच मेंस्ट्रुअल कप्समुळे पर्यावरणाची हानी होत नाही. कारण सॅनिटरी नॅपकिन्स एकदा वापरल्यानंतर आपण टाकून देतो. पण यांची विल्हेवाट लावणं फार कठिण असतं. याउलट मेंस्ट्रुअल कप्स अनेक वर्ष तुम्ही पुन्हा-पुन्हा वापरू शकता. केनियामधील ग्रामीण भागांमध्ये करण्यात आलेल्या पायलट स्टडिमध्ये असं समोर आलं आहे की, मेंस्ट्रुअल कप्सचा वापर करणाऱ्या तरूणींमध्ये सॅनिटरी पॅड्सचा वापर करणाऱ्या महिलांच्या तुलनेमध्ये इन्फेक्शनच्या समस्यांमध्ये अजिबातच वाढ झालेली नाही.

पाण्याचा कमी वापर

नवभारत टाइम्सने दिलेल्या वृत्तानुसार, मेंस्ट्रुअल कप्सबाबत करण्यात आलेल्या संशोधनांमधून असं सिद्ध झालं की, मेंस्ट्रुअल कप्सचा वापर करताना पाण्याचा वापर फार कमी होतो. म्हणजेच, ज्या भागांमध्ये पाण्याती कमतरता आहे. तिथे राहणाऱ्या महिलांमध्ये हे कप्स फायदेशीर ठरतात. कारण सॅनिटरी पॅड्सचा वापर करताना किंवा चेंज करताना व्हजायना पाण्याने स्वच्छ करावा लागतो. तसेच अनेकदा लिकेजमुळे कपडे स्वच्छ करावे लागतात. पण त्याऐवजी जर मेंस्ट्रुअल कप्सचा वापर केला तर या सर्व समस्यांपासून सुटका होते.

महाग असूनही सॅनिटरी पॅडपेक्षा स्वस्त

सॅनिटरी पॅड्सच्या तुलनेत मेंस्ट्रुअल कप फार महाग असतात. परंतु खरं तर हे स्वस्त पडतात. कारण मेंस्ट्रुअल कप म्हणजे, वन टाइम इन्वेस्टमेंट असते. कारण सॅनिटरी पॅड्स एकदा वापरल्यानंतर आपण टाकून देतो. पण तेच जर मेंस्ट्रुअल कप योग्य पद्धतीने वापरला तर तो पुडिल 10 वर्षांपर्यंत तुम्ही वापरू शकता. एवढ्या वर्षांमध्ये सॅनिटरी पॅड्स आणि टॅम्पॉन्ससाठी पैसे खर्च कराल त्याच्या तुलनेमध्ये मेंस्ट्रुअल कपची किंमत फक्त 5 टक्के असते.

टिप : वरील सर्व गोष्टी आम्ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. प्रत्येकाची शारीरिक क्षमता ही वेगवेगळी असते. त्यामुळे कोणताही उपाय करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं फायदेशीर ठरतं.

मेंस्ट्रुअल सायकल, मासिक पाळी किंवा पिरियड्स.... काहीही म्हणा पण अर्थ एकच. मुलगी वयात आल्यानंतर तिच्यामध्ये सुरू होणारी एक नैसर्गिक क्रिया. पण अजुनही अनेक लोकांच्या मनात या गोष्टीबाबत अनेक समज-गैरसमज आहेत. अनेक NGO याबाबत जनजागृती करत असून यासाठी डॉक्युमेंट्री आणि चित्रपटांचाही आधार घेण्यात येत आहे. त्याचप्रमाणे दरवर्षी 28 मे रोजी मेंस्ट्रुअल हायजीन डे साजरा करण्यात येतो. अजूनही अनेक गावांमध्ये किंवा खेडोपाड्यांमध्ये मासिक पाळीबाबत अनेक अंधश्रद्धा आहेत. एवढचं नाही तर या दिवसांमध्ये कोणती काळजी घ्यावी याबाबतही अनेक महिलांना काहीच माहीत नाही.


मासिक पाळीच्या दिवसांमध्ये महिलांना पर्सनल हायजिनची काळजी घेणं अत्यंत आवश्यक असतं. या दरम्यान जर साफ-सफाई आणि स्वच्छतेकडे दुर्लक्षं केलं तर यामुळे शरीराच्या अनेक समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो. एवढचं नाही तर यामुळे अनेक गंभीर आजार होण्याचाही धोका असतो.

डर्मेटॅटिस (dermatitis)

मेंस्ट्रुअल दरम्यान जर हायजिनबाबत लक्ष नाही ठेवलं तर स्किन इरिटेशन होऊ शकतं. ज्यामुळे dermatitis होऊ शकतं. हा एक असा आजार आहे, ज्यामध्ये स्किनला इन्फेक्शन होऊन सूजही येते. त्वचा लाल होते आणि अनेकदा पिंपल्ससारख्या समस्यांचा सामना करावा लागतो.

यूटीआई (UTI) चा धोका

जर यूरेथ्रा मध्ये बॅक्टेरियाचा प्रवेश झाला तर यूरिनरी ट्रॅक्ट इन्फेक्शन म्हणजेच यूटीआयचा धोका वाढतो. हा एक अत्यंत गंभीर आजार आहे कारण जर यूटीआयवर वेळीच उपचार केले नाही तर यामुळे किडनीही डॅमेज होऊ शकते.

वजायनाला नुकसान

हानिकारक बॅक्टेरिया वेगाने वाढू लागला तर यामुळेही जेनिटल ट्रॅक्टच्या भागामध्ये इन्फेक्शनचा धोका वाढतो आणि यामुळेही वजायनाला नुकसान होऊ शकतं.

सर्वाइकल कॅन्सरचा धोका

यूटीआय आणि रिप्रॉडक्टिव ट्रॅक्ट इन्फेक्शनच्या कारणामुळे सर्वाइकल कॅन्सरचा धोका अनेक पटिंनी वाढतो. हा यूट्रसमध्ये असणाऱ्या सर्विक्सचा कॅन्सर असतो. जो एचपीवी वायरसमुळे होतो.

वंध्यत्वाचा धोका

मासिक पाळीदरम्यान स्वच्छतेकडे दुर्लक्षं केलं तर महिलांमध्ये वंधत्वाचा धोका वाढतो.

टिप : वरील सर्व गोष्टी आम्ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवणार आहोत. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. त्यामुळे कोणताही उपाय करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं आवश्यक असतं.

आपण वास्तविक असू, आपण सर्व कालावधीचा द्वेष करतो; ते वेदनादायक, अनपेक्षित आणि गोंधळलेले आहेत. महिन्याच्या या काळात , भयानक दुखणे आणि असुविधाजनक ब्लोएटिंग बंद ठेवले आहेत. हे सर्व पुरेसे नसले तरी, आपल्या वडिलांनी आम्हाला ठराविक कालावधीत थंड अन्न व पेय घेण्यापासून परावृत्त करण्याचे सल्ला दिले आहे, दुर्दैवाने आपण सर्वात जास्त काय हवे आहे. पण ही सल्ला बरोबर आहे का? ठराविक अन्न आपल्या सिस्टममध्ये अडथळा आणत असल्यास, का? जुन्या चीनी अभ्यासानुसार, कालांतराने थंड पाणी पिणे आपल्या शरीराचे संतुलन खराब करते आणि परिणामी आपल्या त्वचेवर आणि आरोग्यास प्रभावित करते. चला खाली काय आहे ते पाहूया.

खरोखर मासिक धर्म अडथळे काय होतो?

गर्भाशयाच्या आणि पोटाच्या स्नायूंच्या अतिसंवेदनशक्तीमुळे मासिक पाळी बाहेर पडतात कारण मासिक पाळी बाहेर पडतात. हे स्नायू संकुचन विविध रसायनांमुळे होतात ज्यामध्ये प्रोस्टॅग्लॅंडिनचा समावेश असू शकतो, म्हणूनच आम्हाला या रसायनांच्या निर्मितीस उत्तेजन देण्यासाठी जबाबदार असलेल्या काही पदार्थ आणि पेये टाळण्यास सांगितले जाते.

हे एक सामान्य चिनी जुनी पत्न्या म्हणते, की थंड पाणी पिणे आतड्यांमधील कमी तापमानाला कारणीभूत ठरते जे आंतड्यांना आवश्यक पोषक घटकांचे अवशोषण करणे अवघड करते. शिवाय, मुरुम होऊ शकते. बर्फ क्रीम आणि थंड मिठाई सारख्या थंड पदार्थांमुळे गंभीर क्रॅम्प्समुळे स्थिती आणखी बिघडते.

गर्भाशयाच्या अतिसंवेदनशीलतेमुळे मासिक पाळी येते

हेल्थ प्रॅक्टिशनर आणि मॅक्रोबायोटिक हेल्थ कोचच्या मते, शिल्पा अरोरा म्हणाले, "आपण आपल्या काळात असाल तर, आपण थंड पाणी पिणे आणि थंड अन्न खाणे टाळावे कारण ते मासिक पाळीव जळजळ खराब करतात. अंडाशय आणि योनि भिंतींचे स्नायू ताणलेले असतात. हे स्नायू पुढे थांबू शकत नाही म्हणूनच अस्वस्थता येते. रक्त प्रवाह सहजतेने, उबदार पाणी प्यावे आणि जळजळ दूर ठेवण्यासाठी अतिशय थंड आणि साखरयुक्त पदार्थ टाळा. "

हे सर्व, एखाद्या व्यक्तीवर अवलंबून असते. प्रत्येक स्त्रीच्या शरीराच्या वेगवेगळ्या दोषांनुसार भिन्न शरीर प्रणाली असते. बर्याचदा थंड वस्तू घेल्यानंतर बर्यापैकी ठीक वाटू शकते, परंतु काही गंभीर क्रॅम्प्सचा अनुभव घेऊ शकतात. आपले शरीर काय वापरले जाते आणि त्यानुसार कार्य कसे करावे हे आमचे सूचना आहे. तथापि, सावधगिरी बाळगणे ही एकतर दुखापत नाही. आपल्या आरोग्याला अडथळा न आणता रक्ताचा प्रवाह होऊ देण्याकरिता शरीरात उष्णता निर्माण करण्यास मदत करणारी वस्तू खा. आनंदी आणि निरोगी कालावधी सुनिश्चित करण्यासाठी आपल्या आहारात हिरव्या पालेभाज्या, काजू, संपूर्ण धान्य आणि हिरव्या चहा समाविष्ट करा.