Heel spurs (calcaneal spurs) facts
A heel spur is a pointed bony outgrowth of the heel bone (the calcaneus bone).
The build-up of calcium deposits under the heel bone cause heel spurs.
Heel spurs under the sole of the foot (plantar area) are associated with plantar fasciitis (inflammation of the plantar fascia ligament at the bottom of the foot).
Heel pain is a common symptom of heel spurs.
Heel spurs and plantar fasciitis can occur alone or be related to underlying diseases.
Heel spurs are treated by anti-inflammatory medications, orthotics, and other measures that decrease the associated inflammation and avoid reinjury.

Heel spurs under the sole of the foot (plantar area) are associated with inflammation of the plantar fascia (plantar fasciitis), the "bowstring-like" ligament stretching underneath the sole that attaches at the heel. Plantar heel spurs cause localized tenderness and heel pain made worse when stepping down on the heel.

Heel spurs and plantar fasciitis can occur alone or be related to underlying diseases that cause arthritis (inflammation of the joints), such as reactive arthritis (formerly called Reiter's disease), ankylosing spondylitis, and diffuse idiopathic skeletal hyperostosis (DISH). It is important to note that heel spurs may cause no symptoms at all and may be incidentally discovered during X-ray exams taken for other purposes.

Heel spurs are treated by measures that decrease the associated inflammation and avoid reinjury. Local ice applications both reduce pain and inflammation. Anti-inflammatory medications, such as naproxen (Aleve) and ibuprofen (Advil), or injections of cortisone, are often helpful.

Orthotic devices or shoe inserts are used to take the pressure off plantar spurs (donut-shaped insert), and heel lifts can reduce stress on the Achilles tendon to relieve painful bone spurs at the back of the heel. Similarly, sports running shoes with soft, cushioned soles can be helpful in reducing irritation of inflamed tissues from heel spurs. Infrequently, surgery is performed on chronically inflamed spurs.

Heel Pain (Plantar Fasciitis)

Heel pain is most often caused by plantar fasciitis, a condition that is sometimes also called heel spur syndrome when a spur is present. Heel pain may also be due to other causes, such as a stress fracture, tendonitis, arthritis, nerve irritation or, rarely, a cyst.

Because there are several potential causes, it is important to have heel pain properly diagnosed. A foot and ankle surgeon is able to distinguish between all the possibilities and to determine the underlying source of your heel pain.
What Is Plantar Fasciitis?Heel pain is often caused by plantar fasciitis

Plantar fasciitis is an inflammation of the band of tissue (the plantar fascia) that extends from the heel to the toes. In this condition, the fascia first becomes irritated and then inflamed, resulting in heel pain.

Symptoms

The symptoms of plantar fasciitis are:

Pain on the bottom of the heel
Pain in the arch of the foot
Pain that is usually worse upon arising
Pain that increases over a period of months
Swelling on the bottom of the heel


People with plantar fasciitis often describe the pain as worse when they get up in the morning or after they have been sitting for long periods of time. After a few minutes of walking, the pain decreases because walking stretches the fascia. For some people, the pain subsides but returns after spending long periods of time on their feet.


Diagnosis

To arrive at a diagnosis, the foot and ankle surgeon will obtain your medical history and examine your foot. Throughout this process, the surgeon rules out all possible causes for your heel pain other than plantar fasciitis.

In addition, diagnostic imaging studies, such as x-rays or other imaging modalities, may be used to distinguish the different types of heel pain. Sometimes heel spurs are found in patients with plantar fasciitis, but these are rarely a source of pain. When they are present, the condition may be diagnosed as plantar fasciitis/heel spur syndrome.

Causes

The most common cause of plantar fasciitis relates to faulty structure of the foot. For example, people who have problems with their arches, either overly flat feet or high-arched feet, are more prone to developing plantar fasciitis.

Wearing nonsupportive footwear on hard, flat surfaces puts abnormal strain on the plantar fascia and can also lead to plantar fasciitis. This is particularly evident when one’s job requires long hours on the feet. Obesity and overuse may also contribute to plantar fasciitis.
Symptoms

The symptoms of plantar fasciitis are:

Pain on the bottom of the heel
Pain in the arch of the foot
Pain that is usually worse upon arising
Pain that increases over a period of months
Swelling on the bottom of the heel

People with plantar fasciitis often describe the pain as worse when they get up in the morning or after they have been sitting for long periods of time. After a few minutes of walking, the pain decreases because walking stretches the fascia. For some people, the pain subsides but returns after spending long periods of time on their feet.

Treatment and Prevention

To properly treat heel pain, you must absorb shock, provide cushioning and elevate the heel to transfer pressure. This can be accomplished with a heel cup, visco heel cradle, or an orthotic designed with materials that will absorb shock and shear forces. When the condition is pronation related (usually plantar fasciitis), an orthotic with medial posting and good arch support will control the pronation and prevent the inflammation of the plantar fascia. Footwear selection is also an important criteria when treating heel pain. Shoes with a firm heel counter, good arch support, and appropriate heel height are the ideal choice. In addition, breaking the pain cycle with the use of oral anti-inflammatory medications, cortisone injections, stretching and icing are all treatments as well.
If the problem persists, consult your foot doctor.

टाच दुखते का? ही आहेत कारणं आणि त्यावरचे उपाय

आपल्या दैनंदिन जीवनात बहुतांश वेळा जाणवणारे पण अनेकदा दुर्लक्षित होणारे काही आजार आढळून येतात. सकाळी उठल्यापासून त्याचे पडसाद आपल्या नित्य-कर्मांवर आणि आरोग्यावर पडत असतात. यातील एक मुख्य आजार म्हणजे 'प्लांटर फॅसिटायटिस'. टाचदुखी प्रकारात मोडणाऱ्या या आजाराविषयी आज आपण थोडं जाणून घेऊ.

"प्लांटर फॅसिटायटिस" (PLAN-tur fas-e-I-tis) हा सामान्यपणे टाचदुखींच्या आजारांपैकी एक आहे. 'प्लांटर फॅसिआ' हे आपल्या टाचेत आढळणारे एक प्रकारचे जाड 'लिगामेंट' असतात. 'प्लांटर फॅसिआ' हा आपल्या टाचेला तळपायाच्या समोरील बाजूस म्हणजेच पंजास जोडलेला असतो ज्यामुळे पायाला कमानाकृती प्राप्त होते आणि चालण्यास मदत होते.
"प्लांटर फॅसिटायटिस " या आजारात टाचेतील भागात दाहक वेदना निर्माण होतात. दीर्घकाळ आपल्या पायांना कुठल्याच प्रकारची हालचाल नसताना अचानक आपण चालायला लागतो, तेंव्हा हा त्रास जाणवतो. "प्लांटर फॅसिटायटिस" या आजाराची अनेक कारणे आहेत. काहींना हा त्रास अगदी सौम्यपणे जाणवतो तर काही व्यक्तींमध्ये याची तीव्रता अधिक असते. एका सर्व्हे नुसार प्रत्येक दहा व्यक्तींपैकी एका व्यक्तीत "प्लांटर फॅसिटायटिस" हा आजार आढळतो. जरी हा आजार फार घातक नसला तरी वेळेवर उपचार न केल्याने याचा त्रास वाढू शकतो.

या आजाराची अनेक कारणे आहेत आणि त्यावर विविध उपाय देखील आहेत.

"प्लांटर फॅसिटायटिस" ची प्रमुख कारणे -

मुख्यत: दीर्घकाळ पायांची हालचाल न करता अचानक त्यावर भार आल्याने टाचेत वेदना निर्माण होतात. त्याचे मुख्य कारण आहे लठ्ठपणा. लठ्ठपणामुळे हा आजार विकसित होण्याची जास्त शक्यता आहे. शरीराच्या अचानक वाढलेल्या वजनामुळे टाचेवर अति भार येऊन टाच दुखू लागते तेंव्हा हा आजार विकसित होतो. गर्भवती स्त्रियांचे गर्भधारणे दरम्यान अत्यंत अल्प वेळात वजन वाढते. त्यामुळे गर्भधारणे दरम्यान सुद्धा अनेक स्त्रियांना हा त्रास जाणवतो. या आजाराची सर्व कारणे अजून पूर्णपणे स्पष्ट नाहीत. जास्त वेळ एकाच ठिकाणी उभे राहिल्याने, लांब अंतर पळण्यामुळे/चालण्यामुळे आणि विशेषतः मेरेथोन रनर्स मध्ये, नेहमी चालण्याने किंवा पायांना आराम न देता दीर्घकाळ उभे राहिल्यावर टाचांमध्ये या वेदना निर्माण होतात. अति व्यायाम करणाऱ्या व्यक्तींमध्ये सुद्धा "प्लांटर फॅसिटायटिस" ची लक्षणे आढळतात.

जरी या आजाराचे स्पष्ट कारण नसले तरी मुख्यत्वे कुठल्या कारणांमुळे हा आजार होऊ शकतो हे जाणून घेऊया -

- वय - ४० ते ७० वयोगटातील व्यक्तींना हा त्रास जास्त प्रमाणात जाणवतो.
- व्यायामाचे काही प्रकार - आपल्या टाचांवर खूप ताण निर्माण करणारी क्रिया - जसे की, लांब अंतर पळणे, ट्रेकिंग करणे, आपल्या कामाच्या ठिकाणी फार वेळ उभे राहणे या गोष्टी या आजारास कारणीभूत ठरतात.
- पायांचा आकार आणि रचना - पायांचा आकार सपाट असणे या कारणामुळे सुद्धा "प्लांटर फॅसिटायटिस" हा आजार विकसित होतो.
- लठ्ठपणा - लठ्ठपणा मुळे सुद्धा पायांवर आणि विशेषतः टाचांवर ताण पडतो.
- व्यवसाय - हो! तुमच्या व्यवसायामुळे पण हा आजार उद्भवू शकतो. नेहमी उभे राहून काम करणाऱ्या व्यक्तींच्या 'प्लांटर फॅसिआ' मध्ये सूज येऊन दाहक वेदना निर्माण होतात आणि या आजाराचे कारण ठरतात.
- अयोग्य वहाणांचा वापर - अयोग्य वहाणांचा वापर करणे हे एक महत्वपूर्ण कारण असू शकते.
या कारणांव्यतिरिक्त इतर पण अनेक कारणे आहेत ज्यामुळे "प्लांटर फॅसिटायटिस" चा त्रास जाणवतो. या आजारातील प्रत्येक रुग्णांच्या आजाराचे कारण हे वेगवेगळे असू शकते.

"प्लांटर फॅसिटायटिस" आजारावर निदान आणि उपचार -
या आजारामध्ये रुग्णाच्या शारीरिक तपासणीवर आणि वैद्यकीय इतिहासावर अभ्यास करून त्यावर निदान काढले जाते. शारीरिक तपासणी दरम्यान डॉक्टर टाचांमध्ये त्रास होत असलेल्या ठिकाणी तपासणी करून त्यावर आधारित उपचार करतात.

वैद्यकीय तपासणी -

सहसा या आजारामुळे कुठल्याही प्रकारच्या 'X-ray' किंवा 'MRI(Magnetic Resonance Imaging)' ची आवश्यकता नसते. पण या वेदना इतर कारणांमुळे आहेत (उदा. हाडांचा फ्राक्चर) कि फक्त "प्लांटर फॅसिटायटिस" मुळे आहे यावर निष्कर्ष काढण्यासाठी डॉक्टर 'X-ray' किंवा 'MRI(Magnetic Resonance Imaging)' करण्याचा सल्ला देऊ शकतात. जर डॉक्टरांना उपचारादरम्यान रुग्णाला होत असलेला आजार "प्लांटर फॅसिटायटिसशी" संबंधित नाही हे जाणवलं, तर फ्रॅक्चर किंवा ट्युमर ही देखील टाचदुखीचे कारणे असू शकतात. बहुतांश वेळा हा आजार योग्य उपचार, आराम, दुखापत होत असलेल्या ठिकाणी बर्फ लावणे आणि विशिष्ट प्रकारच्या व्यायामाने बरा होऊ शकतो. या गोष्टींचा उपयोग करून सुद्धा काही दिवसात हा आजार पूर्णपणे बरा होऊ शकतो. इबप्रोफेन (अॅडविल, मोट्रिन आयबी, इतर) आणि नेप्रोक्झेन सोडियम (अॅलेव्ह) सारख्या वेदना कमी करणाऱ्या औषधांचा वापर करूनही या आजारावर उपचार केला जातो. याशिवाय डॉक्टर्स रुग्णांच्या स्नायूंची आणि शिरांची तपासणी करून स्नायूंची शक्ती आणि त्यात काही कमतरता आढळते का हे देखील तपासतात.

उपचार -
विशिष्ट प्रकारचा पायांचा व्यायाम करणे, स्ट्रेचिंग करणे आणि वैद्यकीय साधनांचा वापर करून "प्लांटर फॅसिटायटिसशी" वर उपचार केला जातो. या उपचारात खालील गोष्टी प्रामुख्याने वापरल्या जातात -

फिजिकल थेरपी - फिजिकल थेरपी मध्ये डॉक्टर काही विशिष्ट प्रकारचे व्यायाम करण्यास सुचवतात. यात तुमच्या पायांचे स्नायू मजबूत करणे यावर भर असतो. पायाचे स्नायू मजबूत झाल्याने तुमच्या टाचेत आणि पंजांमध्ये स्थिरता निर्माण होते. तळपायाला एथलेटिक टॅपिंग चा उपयोग करून पायांना आराम कसा मिळवावा हे देखील डॉक्टर शिकवतात.

ऑर्थोटीक्स(Orthotics)
व्हिटॅमिन आणि कॅल्शिअम ची कमतरता - हाडांमध्ये व्हिटॅमिन आणि कॅल्शिअम या जीवनसत्वांच्या कमतरतेमुळे सुद्धा हा त्रास होऊ शकतो. त्याकरिता शारीरिक चिकित्सक आणि डॉक्टर जीवनसत्व वाढवण्यासाठी औषधे घेण्यास प्रेरित करतात तसेच कॅल्शिअम युक्त पदार्थांचे सेवन करण्याचा सल्ला देतात. Orthotics(ऑर्थोटीक्स)- पायांना योग्य प्रकारचा आधार मिळावा आणि टाचांमध्ये आणि पंजांमध्ये समान दाब निर्माण व्हावा यासाठी "Orthotics" चा वापर केला जातो. आपल्या बुटांमध्ये कस्टम-फिट केलेले आर्ट सपोर्ट(ऑर्थोटीक्स) बसवण्याचा सल्ला चिकित्सक देतात.

जर त्रास अधिक प्रमाणत होऊ लागला तर काय करायचं ?
अनेक महिन्यांच्या उपचारानंतर पण जर टाचदुखीचा त्रास थांबत नसेल तर डॉक्टर खालील उपाय देखील करू शकतात-

- इंजेक्शन - जर त्रास अधिकच वाढला आणि वेदना असह्य झाल्या तर उपचारासाठी चिकित्सक इंजेक्शनचा वापर करू शकतात.
या उपचारामुळे स्टेरॉइडचे इंजेक्शन देऊन वेदना तात्पुरत्या कमी होऊ शकतात पण अधिक प्रमाणत इंजेक्शन घेणे हे घातक
असू शकते.

- शस्त्रक्रिया(Surgery) - जर हा आजार शेवटच्या टप्प्यात पोहोचला आणि इतर सर्व पर्याय अपयशी ठरले तर शस्त्रक्रिया करणे हाच एकमेव उपाय उरतो.
"प्लांटर फॅसिटायटिस" हा टाचदुखी चा सर्वसामान्य आजार असला तरी वेळेत आणि योग्य उपचार करून या वेदनांपासून मुक्तता मिळू शकते.

पायाच्या टाच दुखीवर घरगुती उपाय

टाचदुखी कशामुळे होते?
बहुतांश प्रकरणी पायातील उतींचा एक पट्टा, ज्याला "प्लांटर फेशिया‘ असे म्हणतात, त्याचे नुकसान झाले किंवा तो घट्ट झाला की टाचदुखी होते. प्लांटर फेशिया हा ऊतींचा एक कडक आणि लवचिक पट्टा असतो, जो पायाच्या तळव्याखालून जातो. तो टाचेच्या हाडाला पायाच्या हाडांशी जोडतो आणि पायासाठी शॉक ऍब्सॉर्बर म्हणून कार्य करतो. या प्लांटर फेशियाचे नुकसान होऊन आतमध्ये लहान फटी (मायक्रो टियर्स) विकसित होऊ शकतात. यामुळे प्लांटर फेशिया घट्ट होऊ शकतो आणि टाचदुखी जडते. अशा वेळी आजूबाजूची ऊती आणि टाचेचे हाड यांचादेखील काही वेळेस दाह होऊ शकतो. प्लांटर फॅसायटीस हे टाचदुखीचे सर्वांत सामान्य कारण आहे.

काही सोपे उपचार
१. खड़े मीठ गरम पाण्यात टाकुन टाचा शेकाव्यात.
२. टांचदुखी हा वाताचा प्रकार आहे. होमिओपथिच्या गोळ्या घ्याव्यात
३. मऊ चपला मिळतात त्या वापराव्या.
४. फिजिओ थेरेपीचे काही सोपे एकसरसाइज जसे भिंतीला हात टेकून उभे रहायचे अणि पायाच्या बोटानी टाचा वर उचलून जागच्या जागेवर जॉगिंग करायच.
५. जमिनीवर टॉवेल पसरून पाय त्यावर ठेवून पायाच्या बोटा नी टॉवेल जवळ आणायचा.
६. टाचेवर बिब्बा घालून पहा.
७. रूईचे पान व विटेचा तुकडा गरम करून त्याने टाचा शेकणे.
८. गोडे तेलात मीठ घालून फेटावे व रात्री टाचेला लावून प्लास्टिकचा कागद बांधून झोपावे.
९. पाण्याची pet.वाटली पाणी भरून फ्रिजर मधे ठेवली. पूर्णपणे. बर्फ झाल्यावर पायाखाली ठेवुन पाय पुढे मागे करत रहावे.सुरवातीला खुपच गार वाटते पण मग बरे वाटु लागते .असे साधारण ५ १०मिनिटे करावे. असे दिवसातुन २ ३वेळा करावे. दुसर्‍या दिवशी बराच फरक वाटेल.असे ३-४ दिवस केल्यावर खुपच फरक पडलेला जाणवेल.
१०. बर्फाच्या शेकाने स्नायूंना आलेली सूज जाते व त्यामुळे बरे वाटते.
११. योग्य प्रकारची पादत्राणे वापरणे देखील महत्त्वाचे आहे. शक्‍यतो, आपण आपल्या पायाचे बाक आणि टाचा यांना आधार आणि मऊपणा देणाऱ्या कमी ते मध्यम टाचेची पादत्राणे घालावीत. टाचा नसलेले शूज घालणे टाळावे. स्पंजची गादी असलेली पादत्राणे वापरावीत.
१२. शक्य तेवढी विश्रांती घ्यावी. पाय सरळ व थोडा उंच करून ठेवावा. बर्फाचा शेक घ्यावा.

 टाच दुखी :
एच.आय.व्ही. किंवा हिपेटायटिस बी हे आजार पन्नास वर्षांपूर्वी कुणाला माहिती नव्हते. आजकाल हे आजार माहिती झाले. त्यावर संशोधन चालू झाले आणि काही प्रमाणात आटोक्यात आणण्यापर्यंत यश पण मिळते आहे. तसाच एक नवीन आजार आजकाल फार वाढलेला दिसतो. तो आहे “टाच दुखणे”. हा आजार खूप जुना फक्त आजकाल प्रमाण खूप वाढलेले बघण्यात येते. टाचदुखी काही जीवघेणा आजार नाही म्हणून त्यावर फारसे संशोधन करण्याची धडपड फारशी कोणी करत नाही. पण ज्याची टाच दुखत असते त्यालाच समजते की त्या वेदना किती जीवघेण्या असतात ते.

ही टाच दुखी आजकाल का वाढली आहे? त्याला कसा आळा घालता येईल? पेन किलर औषधे न घेता फक्त काही सवयी बदलून टाच दुखीवर कसा इलाज करता येईल? ह्या सर्व प्रश्नांचे “अनुभविक बोल” समजून घेऊया.

पूर्वी ज्यांच्या घरी फ्रीज आहे ते श्रीमंत समजले जात. आजकाल फ्रीज म्हणजे अगदी जीवनावश्यक वस्तू बनली आहे. फ्रीजचा आणि टाच दुखीचा काय संबंध असा विचार आता आपण नक्कीच सुरु केला असेल. लहानपणा पासून आपण बघत आलो आहोत की कुठेही दुखत असेल तर शेकण्यामुळे बरे वाटते. खेळता खेळता चेंडू जरी डोळ्याच्या आसपास लागला तर लगेच खिशातून रुमाल काढून तोंडाच्या वाफेने थोडी ऊब निर्माण करुन लगेच डोळ्यावर धरतात हे आपण बघितले असेल. पाठ दुखी, कंबर दुखी होत असेल तर गरम लाईट किंवा रबरी पिशवीतून गरम पाणी भरुन शेकण्यामुळे आराम पडतो हे आपण नेहमी अनुभवतो. म्हणजेच उष्णता ही वेदना घालवते ह्या उलट थंड पाण्यामुळे वेदना वाढते हे समजले पाहिजे. थंड गार सरबत किंवा पाणी पिताना दातांमध्ये कळ येते हा अनुभव अनेकांनी घेतला असेल. मग त्या थंड पाण्यामुळे शरीरात इतर ठिकाणी वेदना होणं शक्य आहे हे आपल्याला का लक्षात येत नाही.

उत्तरेकडे अती थंडीच्या वातावरणात चालता चालता हाता-पायाला जरा धक्का लागला तरी किती जोरात ठणका लागतो. ह्या गोष्टी लक्षात घेतल्या पाहिजेत. आमच्या लहान पणी वडील एप्रिल-मे महिन्यात आम्हाला आईसक्रीम खायला घेऊन जात त्या काळात आईसक्रीम हा पदार्थ फक्त उन्हाळ्याच्या सुट्टीत खायचा असतो असे आमच्या डोक्यात ठाम बसले होते. आजकाल कोणताही ऋतु असो, अगदी धो धो पाऊस कोसळत असला तरी आणि कडाक्याची थंडी असली तरी “आईसक्रीम चालते.” फ्रीजचे थंड पाणी बारा महिने पिणारे लोक आहेत. काही होत नाही असा गोड गैरसमज त्यांच्या मनात कोण भरुन देते हेच कळत नाही. ह्या थंड पदार्थांचा मारा शरीरातील ऊब कमी करतो. नैसर्गिक ऊर्जा कमी होत जाते आणि जोडीला टाचा दुखणे चालू होते. हा विचार सांगितल्यावर काही विद्वान म्हणतात, “आम्ही इतके वर्ष फ्रीजचे पाणी पितो, तेव्हा काही नाही झालं, मग आता का?” ह्याचं उत्तर काहीही कुपथ्य केलं तर शरीर दीर्घकाळ पर्यंत त्याला प्रतिकार करण्याचा प्रयत्न करतं. आणि एक वेळ अशी येते की शरीर संपावर जातं अत्याचारांना साथ देणं सोडून देतं.

ह्याचा दुसरा भाग म्हणजे थंड पदार्थ अति प्रमाणात वारंवार घेण्यामुळे वजन वाढते. वाढलेल्या वजनाचा सर्वात जास्त भार टाचेवरच पडतो. त्या खालोखाल सर्वात जास्त भार टाचेवरच पडतो. त्या खालोखाल गुडघे नंतर कंबर व शेवटी मणके. गरज नसताना उगाचच पाणी पिण्यामुळे हे पाणी हाडांच्या भागात जास्त ओलावा निर्माण करतात आणि हाडांमध्ये सूज येऊ लागते. हा प्रकार समजण्यासाठी पावसाळ्यात लाकडी दरवाजे कसे फुगतात ते आठवून पहा. ओलावा वाढला की लाकूड जसे फुगते तशीच हाडे पण फुगतात, म्हणजेच सुजतात अशा वेळी आपण कोणतेही पेन किलर औषध घेतले की वेदना कमी होते. पण औषधाचा परिणाम होताना भरपूर घाम येतो म्हणजेच शरीरात ठोसलेलं जास्तीचं पाणी औषधाने बाहेर फेकून देण्याची क्रिया होते. हे उदाहरण देण्याचे प्रयोजन फक्त विषय समजण्यापुरते नव्हे तर हा प्रयोग असंख्य रुग्णांच्या अनुभवातून सिद्ध झाला आहे. पूर्वीच्या काळी “संध्या” करण्याची पद्धत होती. ह्या संध्येच्या पद्धतीमध्ये पळी पळीने घेऊन आचमन आणि काही मंत्रोच्चानकरण्याची पद्धत होती. संध्याकाळी सूर्य मावळण्याच्या वेळी संध्या करावी अशी शिकवण होती. म्हणजेच सूर्यास्तानंतर जास्त पाणी पिणे हे आरोग्यासाठी हानिकारक आहे असा संकेत होता.

फ्रीज सारखा दुसरा टाचांचा शत्रू म्हणजे ए.सी. वेदना शामक गोळी घेतली की घाम येतो ह्याचाच उलट अर्थ असा की घाम येण्याचे थांबवणारी क्रिया वेदना वाढवण्यास कारण होते. मग हे सर्व टाळण्यासाठी काय करता येईल? वातानुकुलित ऑफिस, घर,गाडी असताना कसलाच वापर करायचा नाही का? ह्याचे उत्तर “वापर जरुर करावा पण मर्यादेत”. दिवसातून वीस तास आपण जर ए.सी. मध्ये असाल तर किमान ४० मिनिटे असा काही व्यायाम करा की ज्यामुळे आडवून ठेवलेला सर्व घाम औषधाशिवायचबाहेर पडेल. स्टीम, सोना हे प्रकार करण्यासही हरकत नाही पण बॅडमिंटन, टेनिस, सायकलिंग सारखा व्यायाम केला तर तसा घाम तर बाहेर पडेलच पण सांधे पण लवचिक राहतील.

टाचदुखीमुळे चालणं फिरणं कमी होते, परिणामी व्यायाम कमी होतो आणि वजन वाढू लागते. वाढलेल्या वजनाचा परिणाम सर्व प्रथम टाचांवर होऊ लागतो. म्हणून थोडा व्यायाम नियमित करण्याची सवय ठेवावी.

१) टाच दुखी ताबडतोब थांबवण्यासाठी सहन होईल इतक्या गरम पाण्यात मीठ टाकून १० मिनिटे पाय बुडवून बसावे.

२) फ्रीज शी चक्क कट्टी करावी.

३) कोल्ड ड्रिंक किंवा आईसक्रीम फक्त उन्हाळ्याच्या सुट्टीत घेण्याचे पदार्थ आहेत असे समजावे.

४) “बर्फ” हा शब्द पण उच्चारु नये.

५) सूर्यास्तानंतर पाणी किंवा थंड पदार्थ घेण्याचे टाळावे.

६) ए.सी. चा वापर जेथे टाळता येणे शक्य नाही तेथेच करावा.

शांतपणे विचार केल्यावर लक्षात येईल की ह्या गोष्टींचा वापर ह्या सवयी गेल्या २५ वर्षांत अति प्रमाणात वाढल्या आहेत. त्याचा परिणाम म्हणून वाढते आहे टाच दुखी.

टाचा दुखतात? मग हे घरगुती उपाय करुन पहा...

आजकालची जीवनशैली अतिशय धावपळीची आणि गुंतागुंतीची आहे. त्यामुळे आरोग्याच्या अनेक समस्या उद्भवतात. धावपळीमुळे पाय दुखणे, तळवे, टाचा दुखणे किंवा त्यांना सुज येणे अशा समस्या उद्भवतात. तर कधी खूप वेळ उभे राहील्याने, वजन अधिक असल्यास किंवा चूकीचे चप्पल, बूट घातल्यास टाचा दुखी लागतात. मात्र हे दुखणे अतिशय असह्य होते. या घरगुती उपयांनी टाचांच्या दुखण्यावर आराम मिळेल.

बर्फाचा शेक
टाचा दुखत असल्यास बर्फाने शेकवा. बर्फाच्या थंडाव्यामुळे पेशीत निर्माण झालेला ताण, त्रास कमी होण्यास मदत होते. परिणाम दुखणाऱ्या टाचांपासून आराम मिळतो. त्यासाठी १५ मिनिटे बर्फाने शेकवा.

तेलाची मालिश
टाचांचे दुखणे कमी करण्यासाठी तेलाची मालिश हा उत्तम उपाय आहे. यामुळे दुखण्यावर लगेचच आराम मिळतो. मसाज केल्याने मसल्स रिलॉक्स होतात आणि रक्तप्रवाह सुरळीत होतो. यासाठी खोबरेल तेल, मोहरीचे तेल इत्यादीने टाचांना मसाज करा. दिवसातून ३ वेळा १०-१० मिनिटे मसाज केल्याने दुखण्यावर आराम मिळतो आणि सूजही कमी होते.

हळदीचा प्रयोग
हळदी औषधी आणि बहुगुणी असते. हळदीतील कर्क्युमिन तत्वामुळे दुखणे, सुज यापासून आराम मिळतो. त्यासाठी एक ग्लास दूधात अर्धा चमचा हळद घालून ५ मिनिटे मंद आचेवर गरम करा. नंतर दुधात एक चमचा मध घाला आणि प्या. टाचांचेच नाही तर शरीरातील इतर भागातील दुखण्यापासून आराम देण्यासही मदत होते.

मीठ आणि पाणी
तळवे, टाचांचे दुखणे दूर करण्यासाठी मीठाचे पाणीही उपयुक्त ठरते. यासाठी एका भांड्यात गरम पाणी घेऊन त्यात दोन चमचे जाडे मीठ घाला. ते नसल्यास बारीक मीठ वापरले तरी चालेल. त्यानंतर त्या पाण्यात १५-२० मिनिटे पाय बुडवून ठेवा. दुखण्यावर आराम मिळेल. त्यानंतर साध्या पाण्याने पाय धुवा व त्यावर मॉईश्चराईजर लावा.

सतत उभे राहणार्‍यांमध्ये, सतत हाय हिल्स घालून चालल्यानेही पायदुखीचा आणि प्रामुख्याने टाचा दुखतात. स्टाइल्सच्या या काही कारणांसोबतच शरीरात पोषकतत्त्वांची कमतर्ता असल्यास, साखर, फॅट्स, हार्मोन्स यांच्या असंतुलनामुळे टाचा दुखतात. टाच्यांच्या दुखण्यापासून आराम मिळवण्यासाठी नेमकं काय करावं? हे अनेकांना ठाऊक नसते. त्यामुळे टाचांच्या दुखण्यापासून आराम मिळवण्यासाठी काही घरगुती उपाय मदत करतात.

टाचदुखीपासून आराम मिळवण्यासाठी घरगुती उपाय
1. टाचांच्या दुखण्यापासून आराम मिळवण्यासाठी दिवसांतून किमान 3 वेळेस नारळाच्या तेलाने किंवा मोहरीच्या तेलाने मसाज करा.

2. हळदीमध्ये अ‍ॅन्टी ऑक्सिडंट घटक मुबलक प्रमाणात असतात. टाचदुखीपासून सुटका मिळवण्यासाठी ग्लासभर दूधात हळद व मध मिसळून प्यावे.


3. टाचा दुखत असतील टपअम्ध्ये कोमट पाणी घेऊन त्यात मीठ मिसळा. या पाण्यात पाय बुडवून काही वेळ बसल्याने थकवा कमी होण्यास, टाचदुखीचा त्रास काम होण्यास मदत होईल.

4. नियमित सकाळी रिकाम्यापोटी कोरफडीचा रस प्यावा. यामुळे वारंवार टाचदुखीचा त्रास असणार्‍यांना आराम मिळतो.