Health Tips
Stay healthy by reading wellness advice from our top specialists.

उन्हाळ्यामध्ये अनेकजण सकाळी किंवा संध्याकाळी इतर एक्सरसाइजिवाय स्विमिंग करण्याला पसंती देतात. थंड-थंड पाण्यामध्ये पोहण्याचा आनंद घेणं मानसिक आणि शारीरिक स्वरूपात आपल्याला कूल ठेवतं. स्वमिंग करण्याचे अनेक आरोग्यदायी फायदे आहेत. पम तुम्हाला माहीत आहे का? स्विमिंग करण्याचे अनेक आरोग्यदायी फायदे आहेत. तसेच स्विमिंगमुळे वजन कमी करण्यासाठीही मदत होते. आश्चर्य वाटलं असेल ना? द हेल्थ साइटने दिलेल्या वृत्तानुसार, स्विमिंग केल्याने शरीरातील कॅलरी बर्न होण्यास मदत होते.

हेल्दी डाएट आणि प्रत्येक दिवशी एक्सरसाइज केल्याने वजन जास्तीत जास्त प्रमाणात नियंत्रणात ठेवणं शक्य असतं. त्यामुळे तुम्हाला वजन नियंत्रणात ठेवण्याची इच्छा असेल तर आतापासूनच स्विमिंग करायला सुरुवात करा. अनेक सेलिब्रिटीही स्वतःला मेन्टंड आणि फिट ठेवण्यासाठी स्विमिंगचा आधार घेतात. त्यामुळे तुम्हीही स्विमिंगचा आपल्या फिटनेस रूटिनमध्ये समावेश करा आणि नंतर बघा कमाल कसं तुमचं वजन लवकरच कमी होईल.

स्विमिंगने कमी करा वजन

- स्विमिंग एक कार्डियोवॅस्कुलर एक्सरसाइज आहे. पाण्यामध्ये कमी वजन जाणवतं, त्यामुळेच एकत्रच पूर्ण शरीरावर काम करण्यासाठी मदत होते. त्याचबरोबर स्विमिंग करताना सांध्यांवर कोणताही दबाव येत नाही.

- बटरफ्लाय स्विमिंग स्ट्रोक सर्वात कठिण असतो. परंतु, हे तेवढचं प्रभावी आहे. बटरफ्लाय स्ट्रोकमुळे अर्ध्या तासामध्ये जवळपास 450 कॅलरी बर्न करणं शक्य होतं. हा स्ट्रोक शरीराचा पोस्चर, लचीलापन, अप्पर बॉडी स्ट्रेंथमध्ये सुधारणा आणण्यासोबतच संपूर्ण बॉडि टोन करण्यासाठीही मदत होते.

- फ्रीस्टाइल स्ट्रोकही अत्यंत प्रभावित होतं. हे करणंही अत्यंक सोप आहे. हा स्ट्रोक कमजोर पाठ असणाऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर असतो. हे पाठीच्या स्नायूंसोबतच कंबरेचे स्नायू मजबुत करण्यासाठीही मदत करतं. 10 मिनिटांसाठी फ्रीस्टाइल स्ट्रोक केल्याने 100 कॅलरी बर्न होतात.

- बॅकस्ट्रोक आणि ब्रेस्ट स्ट्रोक थोडासं वजन कमी करण्यासाठी मदत करतो. याचे इतरही अनेक फायदे आहेत. ब्रेस्ट स्ट्रोक हृदय आणि फुफ्फुसांचे आरोग्य राखण्यासाठी मदत करतं. ज्यामुळे श्वासासंदर्भातील समस्या दूर होतात. बॅक स्ट्रोक मणक्यासाठी आणि कंबरेसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरतं.

या गोष्टी लक्षात ठेवा :

स्विमिंग करा परंतु थोडी सावधानता बाळगा. स्विमिंग पूलमध्ये जाताना दोन तास अगोदर हेव्ही नाश्ता करू नका. स्विमिंग करताना तुम्हाला कॅम्प्स येत असतील तर त्वरित मदत घ्या. स्विमिंग पुलच्या पाण्यामध्ये क्लोरिन असतं. त्यामुळे पाण्यामध्ये जाण्याआधी आणि बाहेर आल्यानंतर आंघोळ करा. जिथेही स्विमिंग करत असाल तिथे एकतरी लाइफगार्ड असणं गरजेचं असतं. पाण्याची बाटली ठेवा आणि त्यामुळे शरीर हायड्रेट ठेवा.

टिप : वरील सर्व गोष्टी आम्ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. त्यामुळे कोणताही उपाय करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं गरजेचं असतं.

हल्ली प्रत्येकजण आपल्या वाढत्या वजनाच्या समस्येने हैराण आहे. खरं तर वाढत्या वजनाची वेगवेगळी कारणं असतात. पण त्यातल्यात्यात जर लक्षात घ्यायचं झालं तर, आपल्या वाढत्या वजनासाठी आपला दिनक्रम आणि काही सवयी जबाबदार असतात. ज्याबाबत आपल्याला काही माहीत नसतं. आपल्यापैकी बऱ्याचजणांना या सवयी असतात, ज्यांमुळे आपलं वजन सतत वाढत असतं आणि त्याबाबत आपल्याला पुसटशी कल्पनाही नसते. वजन वाडल्यामुळे आपलं शरीर लठ्ठ दिसू लागतं, पण त्याचबरोबर शरीर अनेक आजारांच्या जाळ्यातही अडकतं. अशातच वजन वाढणं ही एक गंभीर समस्या आहे. त्यामुळे आपल्याला हे जाणून घेणं गरजेचं आहे की, तुम्हाला अशा कोणत्या सवयी आहेत. ज्या वजन वाढवण्यासाठी कारणीभूत ठरत आहेत. तुम्ही या सवयी जर वेळीच बदलल्या तर वजन नियंत्रणात ठेवण्यासोबतच तुम्ही आजारांपासूनही स्वतःचा बचाव करू शकता. जाणून घेऊया वजन वाढण्यासाठी कारणीभूत ठरणाऱ्या सवयींबाबत...

वजन वाढवणाऱ्या सवयी :

झोप कमी घेणं

जर तुम्ही झोप पूर्ण करत नसाल तर, तुमची ही सवयदेखील वजन वाढविण्यासाठी कारणीभूत ठरू शकते. पूर्ण झोप न घेतल्यामुळे शरीरामध्ये वजन वाढवण्याऱ्या हार्मोन्सचा स्तर वाढतो. ज्यामुळे वजन वाढतं. अशातच जवळपास 7 ते 8 तासांसाठी झोपणं गरजेचं असतं.

एक्सरसाइज न करणं

तुम्ही व्यायामापासूनजेवढं लांब पळाल तेवढी तुमच्या आरोग्याची हानी होईल. त्यामुळे दररोज एक्सरसाइज करणं गरजेचं असतं. एक्सरसाइज केली नाही तर शरीरातील कॅलरी बर्न होणार नाही आणि फॅट्सचे प्रमाण वाढण्यास मदत होईल.

डाएटमध्ये प्रोटीनची कमतरता

आरोग्य जपण्यासाठी हेल्दी डाएट घेणं अत्यंत आवश्यक असतं. जर तुम्ही आहारामध्ये प्रोटीन असलेल्या पदार्थांचा समावेश करत नसाल तर, त्यामळेही तुमच्या शरीराचं वजन वाढतं. जेवणामध्ये दूध, दही किंवा अंड्यांचं सेवन अवश्य करा. असं केलं नाही तर, शरीरातील मेटाबॉलिज्म प्रोसेस स्लो होते आणि वजन वाढू लागतं.

टिव्ही पाहताना खाणं

जर तुम्हाला टिव्ही किंवा लॅपटॉपवर काम करताना खाण्याची सवय असेल तर तुमचं वजन वाढू शकतं. आता तुम्ही म्हणाल, टिव्ही पाहण्याचा आणि वजन वाढण्याचा काय संबंधं? तर संबंध आहे. तुम्ही जेव्हा टिव्ही पाहताना काहीही खाता. तव्हा तुम्ही ओव्हर इटिंग करता. तसेच अनेक लोकांना टिव्ही पाहताना जंक फूड खाण्याची सवय असते. यामुळे शरीरातील फॅट्स वाढतात. त्यामुळे जवताना फक्त जेवणाकडेच लक्ष द्या.

पाणी न पिणं

जर तुम्ही दिवसभरामध्ये 3 लीटरपेक्षा कमी पाणी पित असाल तर त्यामुळे तुमचं शरीरातून नको असलेले पदार्थ बाहेर टाकणं कठिण होतं. ज्यामुळे शरीरातील मेटाबॉलिज्म प्रोसेस स्लो होते आणि तुमचं वजन वाढतं.

नाश्ता स्किप करू नका

जर तुम्ही सकाळच्यावेळी नाश्ता करत नसाल तर त्यामुळ तुमच्या शरीराचं वजन वाढू शकतं. कारण असं न केल्याने शरीराचं मेटाबॉलिजम रेट कमी होतो आणि फॅट बर्न होण्याची प्रोसेस स्लो होते. त्यामुळे सकाळच्यावेळी हेल्दी नाश्ता करा.

टिप : वरील सर्व गोष्टी आम्ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. आपली प्रत्येकाची शारीरिक क्षमता वेगवेगळी असते. त्यामुळे कोणताही उपाय करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं आवश्यक ठरतं.

उन्हाळ्याला आता चांगलीच सुरुवात झाली आहे. वजन कमी करणाऱ्या लोकांसाठी हा फेव्हरेट काळ आहे. कारण अनेक लोकांना असं वाटतं की, गरमीमुळे जास्त घाम आल्याने वजन कमी करण्यास मदत होते. या वातावरणात अनेक जिम ट्रेनरही हे सांगतात असतील की, याचा वातावरणात तुम्ही वजन कमी करु शकता. इतकेच काय तर अनेक फिटनेस ट्रेनर्स हे लोकांना फॅन बंद करुनही वर्कआउट करण्यास सांगतात, जेणेकरुन जास्त घाम यावा.

पण खरंच जास्त घाम येण्याने तुम्हाला वजन कमी करण्यास मदत मिळते का?

जर असं असेल तर हिवाळ्यात तुमच्या शरीरातून अजिबातच फॅट बर्न होत नसेल. कारण हिवाळ्यात अजिबातच घाम येत नाही. या लॉजिकनुसार डोंगराळ भागात किंवा थंड ठिकाणांवर राहणाऱ्या लोक जाडेपणाचे शिकार व्हायला पाहिजेत. कारण त्या ठिकाणांवर फार घाम येत नाही. तसेच एका सामान्य धारणा अशी आहे की, हिवाळ्यात तुमचं वजन वाढतं आणि उन्हाळ्यात कमी होतं.

काय सांगतं सायन्स?

आपल्या शरीरात एडिपोज टिशूच्या रुपात फॅट(चरबी) जमा होते. जेव्हाही शरीराची एनर्जी गरज बाहेरुन पूर्ण होत नाही तेव्हा शरीर या जमा झालेल्या फॅटला एनर्जी मध्ये बदलतं आणि आपण फॅट कमी करतो. तुम्ही हिवाळ्यात वर्कआउट करा किंवा उन्हाळ्यात शरीरातून फॅट बर्न होण्याची प्रक्रिया एकसारखीच आहे.

घामाच्या रुपात फॅट बाहेर येतं?

असं अजिबात होत नाही. शरीराचं तापमन संतुलित करण्यासाठी घाम येतो. उन्हाळ्यात बाहेरचं तापमान इतकं जास्त असतं की, शरीराला थंड ठेवण्यासाठी खूप जास्त घाम येतो. तेच हिवाळ्यात जेव्हा तुम्ही वर्कआउट करता तेव्हा शरीरातील तापमान कमी करण्यासाठी घाम येतो.

काय उन्हाळ्यात वजन वाढतं?

वजन वाढणं हे वातावरणावर नाही तर तुमच्या खाण्या-पिण्याच्या सवयींवर अवलंबून असतं. जेव्हा तुमच्या खाण्यात कॅलरीचं प्रमाण फार जास्त असतं तेव्हा कॅलरी फॅट स्वरुपात शरीरात जमा होतात आणि जाडेपणा वाढतो. जेव्हा शरीरात कॅलरी कमी होतात तेव्हा शरीरातील फॅट एनर्जी होऊन निघून जातं आणि याने वजन कमी होतं.

वाढलेलं वजन कमी करण्यासाठी प्रत्येकजण सतत प्रयत्नशील असतात. पण हे वाढलेलं वजन कमी करणं फारसं सोपं काम नसतं. त्यामुळे मुली एखाद्या खास फंक्शनसाठी डाएटिंग आण एक्सट्रा वर्कआउट करणं सुरू करतात. जेणेकरून आपल्या ड्रेसमध्ये त्या सुंदर दिसतील. वभारत टाइम्सने दिलेल्या वृत्तानुसार, जर तुम्हालाही लवकर वजन कमी करायचं असेल तर सात दिवस हा डाएट प्लॅन फॉलो करा. त्यामुळे तुम्हाला 3 किलो वजन कमी करणं शक्य होईल.


सात दिवसांपर्यंत एकाच प्रकारचा डाएट प्लॅन फॉलो केल्यामुळे कंटाळा येतो. त्यामुळे दोन प्रकारचे डाएट प्लॅन फॉलो करू शकता.

डाएट प्लान 1

सकाळी उठल्यानंतर एक ग्लास कोमट पाणी प्या. यामुळे पोट साफ होण्यासोबतच चरबी कमी करण्यासाठी मदत होइल.
नाश्त्यामध्ये एक ग्लास दूध आणि दोन टेबलस्पून ओट्स किंवा कॉर्नफ्लॅक्स खा.
दुपारच्या जेवणामध्ये दोन छोट्या वाट्या भाज्या असलेला दलिया खा. भाज्या आणि दलियामध्ये अस्तित्वात असणारं फायबर खाल्याने पोट बराच वेळ भरल्याप्रमाणे वाटते.
चहा पिण्याची इच्छा झाली तर ग्रीन टी प्या.
रात्रीच्या जेवणामध्ये दूध आणि दलिया खा.


डाएट प्लान 2

दिवसाची सुरूवात एक ग्लास पाण्याने करा. त्यानंतर तुम्ही गरम ब्लॅक टी किंवा ग्रीन टी घेऊ शकता.
नाश्त्यामध्ये मोठा बाउलमधये सूप पिउ शकता ज्यामध्ये भाज्या असतील.
दुपारच्या जेवणामध्ये व्हिट ब्रेडच्या दोन स्लाइस खा. त्यासोबत एक कप सूप घेऊ शकता.
संध्याकाळी ग्रीन टी पिउ शकता. चहा किंवा कॉफ शक्यतो अवॉइड करा.
रात्रीच्या जेवणामध्ये भाज्यांपासून तयार करण्यात आलेलं सॅन्डविच खा. ब्रेड ओट्स किंवा व्हिट ब्रेड असेल तर उत्तम ठरतं.
हा डाएट प्लॅन फॉलो करण्यासाठी दररोज जवळपास 30 मिनिटांसाठी व्यायाम करा. ब्रेकफास्ट अजिबात स्किप करू नका. तसेच कोणत्याही पदार्थामध्ये साखरेचा जास्त वापर करणं टाळा.


टिप : एक गोष्ट लक्षात ठेवा की, सर्वांचं शरीर समान नसतं. वरील सर्व गोष्टी आम्ही केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. कोणताही उपाय करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं फायदेशीर ठरतं.

साधारणतः आपल्यापैकी प्रत्येकाच्याच घरात मेथीचा वापर करण्यात येतोच. फक्त पाल्याभाज्यांमध्ये समावेश होणाऱ्या मेथीच्या पालेभाजीचाच नाही तर मेथीच्या दाण्यांचाही अनेक पदार्थांमध्ये समावेश करण्यात येतो. मेथीच्या भाजीचे आणि मेथीच्या दाण्यांचे आरोग्यासाठी अनेक फायदे आहेत. मेथीच्या दाण्यांचा कढी आणि सांबार यांसारख्या पदार्थांमध्ये फोडणी देण्यासाठी वापर करतात. मेथी फक्त पदार्थांची चव वाढविण्यासाठी नाही तर ब्लड शुगर आणि बीपी यांसारख्या आजारांवरही परिणामकारक ठरते. परंतु तुम्हाला माहीत आहे का? मेथी वजन कमी करण्यासाठीही गुणकारी ठरते.

मेथी ठरते फायदेशीर
जर तुम्ही वाढणाऱ्या वजनामुळे त्रस्त असाल आणि ते कमी करण्याचा प्रयत्न करत असाल तर मेथी तुमची मदत करेल. फक्त तुम्हाला मेथीचा योग्य वापर करता आला पाहिजे. वजन कमी करण्यासाठी मेथीचा कसा वापर करावा त्याबाबत जाणून घेऊया...

भाजून वाटलेले मेथीचे दाणे
वजन कमी करण्यासाठी तुम्ही मेथीचे दाणे एका पॅनमध्ये व्यवस्थित भाजून घ्यावे. त्यानंतर ते वाटून त्याची पावडर तयार करावी. दररोज सकाळी एक चमचा पावडर कोमट पाण्यासोबत घ्यावी.

मेथीचं पाणी
मेथीच्या दाण्यांच पाणीही वजन कमी करण्यासाठी मदत करतं. रात्री दोन चमचे मेथी एक ग्लास पाण्यामध्ये भिजवून ठेवावी. सकाळी उठल्यानंतर हे पाणी गाळून प्यावं. दररोज असं केल्याने वजन कमी करण्यासाठी मदत होते. दरम्यान मेथीचं पाणी प्यायल्याने पोट बराच काळ भरल्यासारखे वाटते. त्यामुळे तुम्ही ओव्हरइटिंगपासून दूर रहाता.

मेथी स्प्राउट्स
मेथीचे दाणे तुम्ही स्प्राउट्स म्हणूनही खाऊ शकता. परंतु लक्षात ठेवा की, दाण्यांना पूर्णपणे मोड आलेले असावेत. मेथी स्प्राउट्समध्ये मॅग्नेशिअम, व्हिटॅमिन ए, सी, ई, बी याव्यतिरिक्त कॅल्शिअम, झिंक आणि कॅरोटिन असतं. सकाळी रिकाम्यापोटी मोड आलेले मेथीचे दाणे खाल्याने अनेक तासांपर्यंत पोट भरल्याप्रमाणे वाटते.

मेथीचा चहा
मेथीचा चहा वजन कमी करण्यासाठी मदत करतो. आतापर्यंत तुम्ही मिल्क टी किंवा ग्रीन टी ट्राय केला असेल. परंतु आता वेट लॉस करण्यासाठी मेथीचा चहा ट्राय करा. हा वजन कमी करण्यासाठी मदत करण्यासोबतच डायबिटीज कंट्रोलमध्ये ठेवण्यासाठी मदत करतं. तसेच पचनक्रिया सुरळीत ठेवण्यासाठी हा चहा मदत करतो.

Dr. Manish Rawool
Dr. Manish Rawool
MS/MD - Ayurveda, Ayurveda Family Physician, 4 yrs, Pune
Dr. Amar S. Shete
Dr. Amar S. Shete
BAMS, Family Physician, Pune
Dr. Mangal Thube - Buchade
Dr. Mangal Thube - Buchade
BAMS, Ayurveda Yoga and Ayurveda, 9 yrs, Pune
Dr. Dipak S Kolte
Dr. Dipak S Kolte
MD - Allopathy, Gynaecological Endoscopy Specialist Infertility Specialist, 12 yrs, Pune
Hellodox
x