It is a common notion that fats are the major culprits that lead to all the weight problems and that cutting them off entirely from the diet can be a helpful solution. There’s no need to freak out with this information because there is more explanation to it. The truth is we actually cannot live without fats. This is because fats play an important role in a healthy diet. Fatty acids from fats are essential for a healthy skin. Fats also deliver fat-soluble vitamins and are great sources of energy. This is where the part about good fats and bad fats is important, and it is essential to know which fats should be avoided and which are the ones that should be included as a part of your diet. It is also important to know the amount of fat consumption and ways to avoid trans-fats (bad fats) that cause artery clogging. Let’s make a clear classification of the good and the bad fats.

Good Fats

The unsaturated fats are basically the good guys and these include polyunsaturated fatty acids and monounsaturated fatty acids. Both, when eaten in moderation, can help in lowering the risk of heart diseases as the cholesterol levels are reduced.

Polyunsaturated fats can be found mostly in vegetable oils and when substituted for saturated fats, these help in lowering the triglycerides and cholesterol levels in the blood. One such type of polyunsaturated fat with potential heart benefits is omega-3 fatty acid. Omega-3 is present in fish like trout, salmon, catfish etc. They are also found in walnuts and flaxseeds.

Monounsaturated fats also help in reducing heart diseases and a lot of these are consumed by Mediterranean people. These are found in olives, almonds, cashews, avocados, hazelnuts, peanut oil, canola, sesame seeds etc.


Bad Fats

There are essentially two kinds of bad fats, saturated fats and trans fatty acids. Both can cause artery clogs and heart risks because they increase cholesterol content in the blood.

Saturated fats can be found in animal products like high-fat dairy, eggs, meat, poultry skin, vegetable fats like coconut and palm oils etc. There are a number of evidences, which suggest that saturated fats increase the risk of colon and prostate cancer. It is better to consume these in limited quantities to keep your cholesterol levels under check.

Trans fatty acids or trans fats may be naturally occurring fats, which are found in dairy and meat or the artificial ones, which are found in liquid oils that have been hardened into partially hydrogenated fats. The actual worry here are the artificial trans fats. These are used extensively in all sorts of junk food.

This is just the basic understanding about the fats, the ones which are unhealthy and the ones that are healthy for the body.

आतापर्यंत ऑफिसमधील कामाच्या प्रेशरकडे किंवा कामाच्या प्रेशरमुळे आलेल्या थकव्याकडे सामान्य बाब म्हणून पाहिले जात होते. पण आता पहिल्यांदाच वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन म्हणजेच WHO ने बर्न आउच म्हणजेच ऑफिसमध्ये कामाच्याप प्रेशरमुळे थकवा आणि शक्तीहीन जाणवण्याच्या स्थितीला एक मेडिकल कंडिशन मानलं आहे. WHO ने त्यांच्या इंटरनॅशनल क्लासिफिकेशन ऑफ डिजीजच्या यादीत बर्न आउटचा समावेश केला आहे. या यादीत समावेश झाल्यानंतर आता बर्न आउट आजारांच्या यादीत आला आहे. ज्यानंतर आता याला डायग्नोज केलं जाईल.

बर्न आउट जाणवणे आरोग्य समस्या

WHO ने २०१८ मध्ये इंटरनॅशनल क्लासिफिटेकशन ऑफ डिजीजेची यादी तयार केली होती. ही यादी वेळोवेळी अपडेट करण्यासाठी जगभरातील हेल्थ एक्सपर्ट मदत करतात. जीनेव्हातील हेल्थ असेम्बली दरम्यान अधिकृतरित्या बर्न आउट जाणवण्याच्या स्थितीला आजार मानलं आहे. त्यामुळे हेल्थ एक्सपर्ट्समध्ये यावरून सुरू असलेला वाद आता संपला आहे.

कामाचा ताण कसा वाढतो

WHO ने बर्न आउट स्थिती समजावून सांगितली. बर्न आउट एक असा सिंड्रोम आहे जो वर्कप्लेसवर होणाऱ्या क्रॉनिक स्ट्रेस म्हणजेच कामाच्या वाढत्या ओझ्यामुळे उत्पन्न होतो आणि याला योग्यप्रकारे मॅनेज केलं गेलं नाही तर व्यक्ती बर्न आउटच्या स्थितीत पोहोचते. या सिंड्रोमचं तीन पद्धतीने विश्लेषण केलं जाऊ शकतं.

१) एनर्जी फार जास्त कमी आणि थकवा जाणवणे

२) प्रोफेशनल क्षमता आणि गुणवत्तेत कमतरता येणे

३) आपल्या कामाप्रति मनात नकारात्मक भावना येणे

WHO च्या डिजीज यादीत समावेश करण्यात आलेली बर्न आउट स्थिती केवळ काम आणि व्यावसायिक कॉन्टेक्स्टमध्ये आजाराच्या रूपाने वापरली जाणारी एक घटना आहे. याकडे जीवनाच्या इतर अनुभवांना त्याच पद्धतीने बघू नये. जगभरात लाखों लोक आपल्या कामाच्या हेक्टिक शेड्यूलमुळे प्रमाणापेक्षा जास्त थकलेले असतात आणि बर्न आउट फिल करू लागतात. इन्टाइटी हेल्थकडून १ हजार लोकांवर करण्यात आलेल्या सर्व्हेतून समोर आलं आहे की, यातील साधारण ४० टक्के लोक आठवड्यातून ३ वेळा कामामुळे तणाव आणि स्ट्रेसमध्ये असतात.

बर्न आउटची लक्षणे

- कमी झोपणे आणि सकाळी उठल्यावर थकवा जाणवणे

- मोटिवेशनची कमतरता जाणवणे आणि कामात लक्ष लागण्यात अडचण येणे

- वर्कप्लेसवर छोट्या छोट्या गोष्टींवर राग येणे

- मित्रांपासून आणि कुटूंबियांपासून भावनिकदृष्ट्या दूर होणे

दिवसभर काम, काम आणि फक्‍त काम करणारे अनेक जण असतात. त्या कामापुढे मग त्यांना कशाचेही भान नसते. याचा परिणाम त्यांच्या केवळ जीवनशैलीवरच होत नाही तर आरोग्यावरही होतो. विशेष म्हणजे सततचे काम आणि दररोजचे ताण देणारे काम यामुळे एकप्रकारे थकवा येतो. हा थकवा दूर करण्यासाठी मग नाना प्रकारे प्रयत्न केले जातात. असेच काही योग्य रीत्या केलेले उपाय आणि प्रयत्न थकवा दूर करू शकतात. असे काही उपाय –

सकाळी झोपेतून उठल्यावर थकवा जाणवत असेल आणि कोणतेही काम करायची इच्छा होत नसेल तर त्यासाठी आपण मनातून काही गोष्टी करणे आवश्‍यक आहे.

सर्वप्रथम तुम्ही भरपूर झोप घ्या. अपुरी झोप झाल्यामुळे चिडचीड होते तसेच शरीरात आळस निर्माण होतो.

पाण्यात थोडेसे मीठ टाकून आंघोळ केल्याने रक्‍तपुरवठा सुधारतो आणि शरीराला आराम मिळतो. असे केल्याने ताजेतवाने वाटते.
शॉवरखाली आंघोळ करायला आवडत असेल तर त्याखाली उभे राहून थोडा वेळ थंड पाणी अंगावर टाकावे.

जेवणावर तुमच्या शरीराची शक्‍ती केंद्रित असते. व्हिटॉमिन बी, मॅग्नेशियम, पोटेशियम आणि लोहयुक्‍त जेवणाने ताकद वाढते. म्हणून जेवणात अन्न, फळे आणि भाज्यांचे प्रमाण वाढवावे. चॉकलेट, मांस, अल्कोहोल व कॅफीनयुक्‍त पदार्थ खाणे टाळावे.

व्यायामामुळे रक्‍तात एंड्राफिन्सचे प्रमाण वाढते. त्यामुळे मन प्रसन्न होते. म्हणून मोकळ्या जागेत नियमित व्यायाम करण्याची सवय लावावी. ताजी हवा व मोकळ्या वातावरणामुळे थकवा दूर होतो.
शरीराला मॉलिश केल्यानेसुद्धा आळस दूर होतो.

थकवा दूर करण्यासाठी तणावमुक्‍त राहणे गरजेचे आहे. तणावामुळे शरीराची ऊर्जा संपते व थकवा येतो. हा व्यायाम करून पहा : दीर्घ श्‍वास घ्या. काही सेकंदापर्यंत श्‍वास रोखून ठेवा व नंतर सोडून द्या. काही मिनिटे असेच करा.

शक्‍य झाल्यास एका जागी बसून एखादा प्राणायाम केल्यास त्याचा नक्‍कीच फायदा होईल.

रंगांचासुद्धा जीवनावर प्रभाव पडतो. नारंगी, लाल, पिवळा आणि डार्क हिरवा रंग मनाला तजेला देतात. त्यामुळे प्रसन्न वाटते.

आरोग्य चांगलं ठेवण्यासाठी केवळ जेवण करणे इतकंच पुरेसं नसतं. तर त्यात पोषक सगळ्या प्रकारची पोषक तत्वे असायला हवेत. शरीराला इतर पोषक तत्वांसोबतच प्रोटीनचीही गरज असते. प्रोटीन कमी झाल्यास वेगवेगळ्या समस्यांचा अनेकांना सामना करावा लागतो. शरीरातील प्रोटीन कमी झाल्यास, थकवा, अंगदुखी आणि सतत आजारी पडणे अशा समस्या होऊ लागतात. खालील काही लक्षणे तुमच्यात दिसत असतील तर तुमच्यात प्रोटीनती कमतरता आहे असे समजा...

1) केसगळती आणि केसांचा पोत बिघडणे

जर तुमच्या शरीरात प्रोटीनची कमतरता असेल तर त्वचा कोरडी पडते. त्यासोबतच केसगळती आणि केसांचा पोत खराब होणे याही समस्या होतात.

2) जखम लवकर न भरणे

तुमच्या शरीरातील स्कीन सेल्सचं प्रमाण वाढवणे किंवा नवीन सेल्स तयार करण्यासाठी प्रोटीनची गरज असते. तुम्हाला जखम झाली असेल आणि ती भरण्यात बराच वेळ लागत असेल तर तुम्हाला प्रोटीनची गरज आहे असे समजा.

3) अंगदुखी

जर तुम्हाला सतत अंगदुखी किंवा सांधेदुखी होत असेल तर प्रोटीनची कमतरता हे कारण असू शकतं. त्यामुळे प्रोटीन असणारे पदार्थ जास्त प्रमाणात खावेत.

4) तेलकट पदार्थ खाण्याची इच्छा होणे

जेवणासोबतच जर स्नॅक्स, तेलकट पदार्थ खाण्याची सतत इच्छा होत असेल तर हे प्रोटीन कमी असण्याचे संकेत आहेत. कारण या प्रकारच्या खाण्यामधून प्रोटीन कमी आणि कार्बोहायड्रेट जास्त मिळतात.

5) सतत आजारी पडणे

जर तुम्ही सतत आजारी पडत असाल तर याचं कारण तुमची रोगप्रतिकार शक्ती कमी होणे हे असू शकतं. प्रोटीन कमी झाल्यास रोगप्रतिकार शक्तीही कमी होते.

वाढत्या वयाच्या खुणा आपल्या चेह-यावर स्पष्ट दिसत असतात. त्यात जर मनावर ताण असेल तर त्याचा परिणाम थेट आपल्या आरोग्यावर आणि त्वचेवर होत असतो. त्यामुळे चेह-यावर सुरकुत्या येणे, त्वचा सैल पडणे, डोळ्याखाली काळी वर्तुळे येणे यासारख्या समस्या निर्माण होतात. मनावरील ताण योगा, प्राणायम, ध्यान करुन कमी करता येऊ शकतो. मात्र चेहऱ्यावरील तणावाची चिन्हे कमी करण्यासाठी प्रसाधनांपेक्षा सकस आहाराची गरज आहे. योग्य आहारामुळे शरीराला पोषकद्रव्ये मिळतात. त्यांच्या सेवनामुळे शरीराची झीज भरुन निघते आणि त्याचा सकारात्मक परिणाम आपल्या चेह-यावर दिसून येतो. अवघ्या ३० दिवसांत चेहऱ्यावरील थकवा कमी करण्यासाठी अंशिका शारदा यांनी सुचवले काही खास उपाय

१. योग्य प्रमाणात झोप – मानवी शरीराला २४ तासांपैकी ७-८ तासांच्या झोपेची गरज असते. शरीराला योग्य प्रमाणात झोप मिळाल्यावर त्याचा परिणाम आपल्या चेह-यावर आपोआप दिसून येतो. योग्य प्रमाणात झोप मिळाल्यास त्वचा टवटवीत राहण्यास मदत होते. पुरेशी झोप झाल्यास रक्ताभिसरण क्रिया सुरळीत होण्यास मदत होते. त्यामुळे रात्री लवकर झोपून सकाळी लवकर उठणे फायद्याचे ठरते.

२. व्यायाम करणे – सध्याच्या धकाधकीच्या जीवनात अनेक जण व्यायामाकडे दुर्लक्ष करतात. त्यामुळे कमी वयात स्थुलतेची समस्या सध्या सर्वत्र पहायला मिळते. स्थूलतेमुळे चेह-यावरील चरबीही वाढते. ही चेहऱ्यावरील वाढलेली चरबी कमी करण्यासाठीही व्यायामाचा उपयोग होतो. व्यायामामुळे चेहऱ्यावर प्रसन्नता येते. त्यामुळे दररोज किंवा आठवड्यातून तीन दिवस व्यायाम करणे गरजेचे आहे.

३. अतिनील किरणांपासून संरक्षण करणे – सुर्यापासून निघणा-या अतिनील किरणांचा परिणाम थेट आपल्या चेह-यावर होत असतो. त्यामुळे त्वचा टॅन होणे, काळवंडणे यासारख्या समस्या निर्माण होतात. तसेच चेह-यावर सुरकुत्यादेखील लवकर पडतात. यासाठी उन्हापासून संरक्षण करण्यासाठी उन्हात बाहेर पडताना चेहरा रुमालाने झाकून घेणे गरजेचे आहे. तसेच घरी करण्यात आलेला टोमॅटोचा किंवा काकडीचा लेप चेह-यावर लावणे फायद्याचे ठरेल.

४. पोषकद्रव्यांचे सेवन – ज्या पदार्थांमध्ये पोषकद्रव्यांचे प्रमाण अधिक असते अशा पदार्थांचे सेवन करणे. यामध्ये असलेल्या ‘ओमेगा ३’मुळे हाडे मजबूत होण्यास मदत मिळते. तणाव कमी होतो. याबरोबरच त्वचेवर सूज असल्यास ती कमी करण्यास उपयोग होतो.

५ फळांचे सेवन- आहारामध्ये फळांच्या सेवनाला विशेष स्थान देण्यात आले आहे. यात सफरचंद, अननस, किवी यासारख्या फळांमध्ये अॅंटीऑक्सिडंट्स मुबलक प्रमाणात असतात. यामुळे चेह-यावरील सुरकुत्या कमी होऊन चेह-याचा पोत सुधारण्यास मदत होते.

चेह-याला नवतजेला देण्यासाठी अनेक उपाय आहेत. मात्र आपण करत असलेल्या उपायांमध्ये सातत्य महत्वाचे आहे. कोणतीही गोष्ट सातत्याने केल्यास त्याचे परिणाम नक्कीच दिसून येतात. यासाठीच चेह-यावरील थकवा घालवायचा असेल तर वरील दिलेले उपाय एक महिनाभर रोज करणे गरजेचे आहे.