आपण फीटनेसचा विचार करताना डाएट आणि व्यायामाकडे लक्ष देतो. अनेकदा याच्या मदतीने तुमचं वजन, शरीरातील चरबी, रकताचं प्रमाण किंवा मानसिक आणि शारीरिक आरोग्य सांभाळतो. पण तुम्ही कधी हाडांच्या आरोग्याबाबत विचार केला आहे का ?

हाडाच्या आरोग्यासाठी शरीरात कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी यांचं प्रमाण योग्य असणं आवश्यक आहे. अन्यथा जसजसं वय वाढतं तशी हाडं कमजोर होतात. हाडं ठिसुळ झाल्याने अनेक आजार वाढतात. तुमच्या आहारातील काही पदार्थांमुळेही हाडं कमजोर होण्याचा धोका असतो. मग तुम्हीही भुक्कड असाल ? कोणत्याही पदार्थांवर विचार न करता थेट ताव मारत असाल, तर या पदार्थांमुळे तुमची हाडं ठिसुळ होण्याची शक्यता आहे.

या पदार्थांवर ताव माराल तर हाडं होतील ठिसुळ
मीठ -
मीठाचे अतिप्रमाणात आहारात समावेश करत असाल तर हाडं ठिसुळ होण्याचं प्रमाण वाढेल. मीठातील सोडियम घटक मूत्राद्वारा कॅल्शियम घटक बाहेर टाकण्यास कारणीभूत ठरतात.


चॉकलेट -
अतिप्रमाणात चॉकलेट खात असाल तर त्याचा प्रमाण हाडांवर होतो. यामुळे शरीरात साखरेचे प्रमाण आणि ऑक्सलेट प्रमाण वाढते. यामुळे कॅल्शियम शरीराबाहेर पडतात.

मद्यपान -
मद्यसेवनाची सवय असणार्‍यांमध्ये शरीरात कॅल्शियमचं प्रमाण खालावते. यामुळे हाडं कमजोर होतात.

कोल्ड ड्रिंक्स -
कोल्ड ड्रिंक्सचं अतिसेवनदेखील आरोग्याला धोकादायक आहे. यामधील कार्बन डाय ऑक्साईड आणि फॉस्फरस घटक हाडांना ठिसुळ करतात.

चहा, कॉफी
चहा आणि कॉफीच्या अतिसेवनामुळे हाडं कमजोर होतात. त्यामुळे तुम्हांला सतत चहा, कॉफी पिण्याची सवय असेल तर वेळीच सावश व्हा. कारण यामधील कॅफिन घटक हाडांना नुकसानकारक ठरतात.

हाडं हा आपल्या शरीराचा महत्वाचा हिस्सा आहे. हाडं मजबूत असल्यास आपण स्वस्थ आणि तंदुरुस्त राहू शकतो पण वेगवेगळ्या कारणांमुळे लवचिकता कमी होते आणि हाडं कमकूवत झाल्याने छोट्या अपघातानेही मोडतात. प्लॅस्टर घालून मोडलेलं हाड सांधता येत, मात्र काही घरगुती उपायाने हाडं जुळून येण्याची क्रिया वेग घेऊ शकते. अशाच काही उपयांची चर्चा करु.

* दोन चमचे शुद्ध तूप, ऐक चमचा गूळ आणि एक चमचा हळद हे साहित्य एक कप पाण्यात मिसळा आणि उकळण्यास ठेवा. पाणी निम्मं होईपर्यंत उकळा आणि नंर गॅस बंद करा. पाणी थंड झाल्यावर प्या. हा उपाय नियमीतपणे केल्यास हाडं लवकर जुळून येतात.

* एक चमचा हळदीमध्ये किसलेला कांदा मिसळा आणि हे मिश्रण एका स्वच्छ कापडात बांधा. ही पुरचुंडी तिळाच्या तेलात गरम करा आणि हाड तुटलेल्या जागी याचा शेक द्या. यामुळेही हाड वेगाने जुळून येतं.

* उडीद डाळ बारिक वाटा आणि या पीठात पाणी मिसळन पेस्ट तयार करा. आता या पेस्टमध्ये हाडं जुळवून आणणार्‍या काही जडुबुटी घाला. आयुर्वेदिक औषधांच्या दुकानात त्या सहज मिळतात. हे मिश्रण एकजीव झाल्यानंतर हाड तुटलेल्या भागावर लेप लावा. वरून स्वच्छ कापड बांधा. ही क्रिया सलग महिनाभर करत राहिल्यास चांगी सुधारणा दिसून येईल.

* हाडं लवकर जुळून यावीत यासाठी कॅल्शियमयुक्त आहाराला प्राधान्य द्यायला हव. त्यासाठी दररोजच्या आहारात दूध, दही, पनीर, हिरव्या पालेभाज्या, फळभाज्या, मासे आदींचासमावेश करण्यास विसरू नका.

साखर आमच्या जीवनातील अविभाज्य अंग आहे. आणि याचा गोडवा जितका हवा हवासा वाटतो तेवढेच याचे नुकसानही आहेत. जर आपल्यालाही साखर खाण्याची सवय असेल तर यापासून होणारे पाच नुकसान जाणून घ्या:

मधुमेह- आपल्या परिवारात कोणालाही डायबिटीज असल्यास आपण साखर कमी करावी. कारण की अनुवांशिक रूपात याचे सेवन मधुमेहाचे कारण बनू शकतं.

खाज- साखरेची अतिरिक्त मात्रा सेवन केल्याने गुप्तांगामध्ये खाज सुटण्याची तक्रार होते. याने गुप्तांगाहून अत्यधिक तरल स्त्राव आणि संक्रमण होण्याची शक्यताही असते.

हृदय रोग- अधिक साखरेमुळे हृदय नलिकेत चरबी जमा होऊन ती ब्लॉक होण्याची शक्यता असते. याने हार्ट अटॅकची शक्यता वाढते.

इसब- त्वचेवर अधिक साखर सेवन केल्याचे वाईट परिणाम भोगावे लागतात. एका संशोधनाप्रमाणे साखरेमुळे इसब होण्याची शक्यता वाढते.

कमजोर हाडं- साखरेमुळे हाडं कमजोर होतात आणि ऑस्टिओपोरोसिस रोग होण्याची शक्यता असते.

मुंबई : बेसावध असताना धडपडल्यास किंवा अपघातामध्ये जोरदार इजा झाल्यास शरीरात फ्रॅक्चर होण्याची भीती असते. हाड तुटल्यानंतर होणारा त्रास असहनीय असल्याने सूज, वेदना, शरीरावर काळे, नीळे डाग पडणे अशा समस्या हमखास उद्भवू शकतात. म्हणूनच तुमच्या जवळपास एखाद्या व्यक्तीला अशाप्रकारची गंभीर इजा झाल्यास मदत करताना या गोष्टीचं भान ठेवा.

रूग्णवाहिकेची मदत -
एखादी व्यक्ती अपघातानंतर बेशुद्ध होऊन पडली असल्यास त्याला मदत करा. श्वास घेण्यास त्रास होत असल्यास तात्काळ रूग्णवाहिकेची मदत घ्या. श्वास बंद, नाडी तपासून पहा. जर श्वास घेणं बंद झाले असेल तर तात्काळ सीपीआर द्या.

रक्त थांबवा -
फ्रॅक्चर झाल्यानंतर रक्तप्रवाह मोठ्या प्रमाणात होण्याची शक्यता असते. अशावेळेस रक्त थांबवण्यासाठी स्वच्छ कपड्याने जखमेवर बांधा.

घाबरणं -
अचानक हिसका बसल्यानंतर श्वास घेताना होणारा त्रास, कमजोरी, चक्कर येणं, श्वास घेताना त्रास होणं, रक्त अतिप्रमाणात वाहणं असा त्रास होऊ शकतो. अशावेळेस रूग्णाचे पाय थोडेवर करून त्यांना आरामदायी स्थितीत बसवा / झोपवा. थंड वाटत असल्यास त्यांना चादरीमध्ये किंवा एखाद्या उबदार वस्त्रामध्ये गुंडाळा.

तुटलेल्या भागाला स्थिर करण्याचा प्रयत्न
एखाद्या भागात फ्रॅक्चर असल्याचा अंदाज आल्यानंतर शक्यतो तो त्या भागात हालचाल कारणं टाळा. पाठीमध्ये किंवा मानेमध्ये फ्रॅक्चर असल्यास हा प्रकार जीवघेणा ठरू शकतो. तुमच्या जवळ असलेल्या कपड्याने, कागदाने त्या भागाला आधार देण्याचा प्रयत्न करा.

थंड पट्टी
ज्या भागावर त्रास जाणवत असेल तेथे थंड पाण्याची पट्टी ठेवा. आईस पॅकने सूज कमी होण्यास मदत होईल. फ्रॅक्चर झालेल्या जगेवर थेट बर्फ लावणं टाळा. एखाद्या कपड्यामध्ये बर्फ गुंडाळून त्या भागावर लावा.

पेनकिलर
फ्रॅक्चरनंतर पेनकिलरची मदत घ्या. मात्र पेनकिलरमुळे रक्त अधिक पातळ होऊन वाहू शकते. यासाठी आईब्रुफेन, लेनोल वयोवृद्धांसाठी फायदेशीर आहे. लहान मुलांसाठी लेनोल अधिक मदत करते.